Üniversite yıllarında alaskada çalıştığım günlerde batının berbat mutfağına her sofraya oturusumda küfür ederek yediğim saolsun kendisine çok şey borçlu olduğum balık türüdür. Nimete küfran olmaz fakat çok lezzetli olmasına rağmen uzun süre ve 3 öğün yenmesi zamanla gına getirmiştir.
Çalışma kısmına gelirsek işlenmesi hemen hemen en zor balık türüdür, bildiğim kadarıyla da son yıllarda avlanan miktar oldukça düşmüş. *
yaradılış harikası olan balık. bu balıklar tatlı suda doğarlar, daha sonra doğdukları yerlerden denizlere göç ederler. hem tatlı suda hem tuzlu suda yaşayabilen nadir canlılardandır. yıllarca açık denizlerde yüzgeç salladıktan sonra ömürlerinin bitmesine çok yakın zamanlarda o koca açık denizde kendi doğdukları akarsuyun girişine gelirler. bu bir mucizedir. çünkü aynı okyanusa dökülen yüzlerce binlerce akarsu olmasına rağmen her biri doğduğu akarsuyu bulur ve büyük bir göç başlar. nehrin ters istikametinde bazen şelalelerle bazen ayılarla, bazen insan faktörüyle mücadele ederek tam doğduğu noktaya geri döner. orada çiftleşirler ve yumurtalarını nehir yatağına bırakırlar. üremek için o kadar kısa bir zamanları vardır ki bunu en iyi şekilde değerlendirmek zorundadırlar. yaşam gayesini tamamlayan oracıkta ölür, hiç biri geri dönemez ama arkalarında yepyeni hayatlar bırakırlar. ölüleri bile ziyan olmaz. o çevredeki yabani hayat üyeleri tarafından tüketilir ve doğanın döngüsü böylece sürer gider.
kolesterol hastalarına bol bol yemeleri tavsiye edilen, bu nedenle babam sayesinde hafta en az bir kez yediğim, yemesi kolay, iyi pişirilirse süper lezzetli balık türü.
ilginctir, 27 yillik amator balik yiyicisiyim, sozkonusu yiyiciligin pek cogu istanbul ve izmir'de yasanmistir; bugune kadar yedigim en guzel baligi bugun, kirikkale'de yedigim kasarli mantarli kiremitte pisirilmis somon idi.
Zevkler ve renkler tartisilmaz derler ama ben pek inanmam, bu baligi sevmemek zevksizlik. Sevmeyenlerin genellikle somon fume deneyip begenmediklerini dusunuyorum. Somon fumeyse tamam haklisiniz.
ya benim yediğim somon farklıydı, ya da iğrenç diyenlerin yediği somon başka bişeydi.. mükemmel diyemem ama bildiğin balık lan işte ne kadar iğrenç olabilir.. aç kalırsanız yersiniz merak etmeyin.
türkiye'de var olmayan balık türü. soğuk suyu severler. hem tatlı hemde tuzlu suda yaşayabilirler. hemde öylesine asil bir balıktır kendisi. bu balığın yaptığı fedakarlığı insan mümkün değil yapmaz. kendi doğduğu bölgede yumurtlayabilmek için 1500 km yol kateder. aynı bölgeyi daha sonra nasıl buluyor ona akıl sır ermiyor işte. birde balık hafızalı diye dalga geçerler. balığın hafızası buysa varsın dalga geçsinler. :)
kızartması yapılması gereken balıktır. genelde yağsız olduğu için hızlı atşete kızartılmayıp yağ çekmesi sağlanmalıdır. sonra ateş miktarı arttırlıp nar gibi kızartılır. yaz günlerinde bizim denizlerin balıkları olmadığından yedek oyuncu olarak süperdir. kışın hamsiye bile değişmem.
he birde bunların her biri en az bir belgeselde boy göstermiştir. çünkü haklarında milyonlarca belgesel çekilmiştir. yerken dikkat edin yani o yediğiniz balık bir televizyon yıldızı olabilir.
Anayurdu Kuzey Amerika'dan dünyaya yayılmış, üretilmek üzere de ülkemize getirilmiştir. Boyu, ortalama 60-100 santimetre, ağırlığı da 3-15 kilogram olabilir. 150 santimetreye ulaşanları olur. Doğal yetişenleri 2-3 metre yükseğe atlayabilir. Etoburdur. Böcekler, sinekler, kabuklular ve irili-ufaklı balıklarla beslenir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
