yemeklere sarı renk vermek için kullanılan ve 2 türü bulunan en pahalı baharat. birisi bildiğiniz safran, diğeri de ingilizcede turmeric olarak bilinen ve diğer adı hint safranı olan zerdeçal.
Sadece 450 gramlık baharat elde edebilmek için bir futbol sahası genişliğinde alana dikilen safran çiçekleri kullanmak gerekiyor. Bu sebepten, safran çiçeği baharatı dünyanın en hassas ve pahalı baharatı haline geliyor. Kolayca bulunabilmesine rağmen oldukça pahalı olan safranın olumlu tarafı, nefis bir safranlı risotto (italyanın geleneksel pilav yemeği) yapmak için sadece birkaç tutamının yeterli olması.
15. yüzyılda ingiltere'de 8. henry hükümranlığında, safranı herhangi bir şeyle seyrelterek* karıştırmanın cezası ölümmüş. hükümlüler kazıklarda yakılır yada diri diri gömülürlermiş.
ayrıca ingiltere essex'teki saffron walden şehri adını bu baharattan almıştır. 15. yüzyılda essex, ingiliz safran ticaretinin merkeziydi. efsaneye göre, 14. yüzyılda ortadoğu'dan bir hacı , bastonuna sakladığı bir safran çiçeği soğanıyla walden şehrine gelir. o zamana kadar şehrin adı sadece walden'dir. sonradan safran ticaretinin merkezi haline gelmesiyle adı saffron walden olarak değişir
1 kilosu 15 milyar olan ilçeye adını veren ünü ülke sınırlarını açmış 149 bitkinin karışımın yarattığı etkiyi tek başına gösterebilen müthiş bir bitki.
hamilelerin kullanılması kesinlikle yasak olan bitkidir. Rengi sarı, yer yer kırmızı sekildedir. tatlıya yakın bir tadı olup, kullanıldığı yemeye renk verir. aromatik afrodizyak etkisi vardır.
10 gr safranın büyük bir insanı öldürebileceğini unutmamak gerekir.
Artık üretimi eskisi kadar yapılmadığı için, fiyatı gittikçe pahalanır.
edit: yapılan geniş araştırmalar sonrasında öğrenilmiştir ki, safran rahim hareketlerini arttırdığı için hamileler tarafından kullanılması yasaktır.
Safran bitkisinin tepeciklerinin toplanıp kurutulmasıyla elde edilir. Pilav,balık,tavuk ve tatlılara sarı renk,koku ve lezzet verir. Ekmeğe de katılır. Safran katılarak yapılan "zerde" adlı tatlı ülkemizde çok sevilir.Safran bitkisinin anavatanı Anadolu'dur;şimdilerde Safranbolu'nun Davutobası ve Oğulören köylerinde az miktarda üretilmektedir. Oysa geçmişte bölgede geniş ölçüde safran üretimi yapıldığından,yöreye "safran şehri" anlamına gelen Safranbolu adı verilmişti.
kullanıldığı yemeğe keskin, acımsı bir tad ve sapsarı bir renk verir. bazı balık ürünlerrinde ve deniz mahsüllerinde, yahnilerde, pilavlarda ve sütlü pirinçli tatlılarda kullanılır. * zeytinyağında hiç erimez.
ayrıca zerde yapımında kullanılır.
süsengiller (iridaceae) familyasından, sonbaharda çiçek açan, 20-30 cm boyunda, soğanlı bir kültür bitkisi ve bu bitkiden elde edilen baharat;
bitkinin yoğun sarı renk özelliği erkek organlarından ileri gelir; bu organlar kurutularak özellikle gıda ve tekstil boyası ve tad verici olarak kullanılır;
3000 yıllık geçmişiyle antik dünyadan günümüze gelen en tanınmış baharatlardandır;
tıptan, parfümeriye, yemeklerden, şarapçılığa, dokamacılıktan dinsel ritüellere kadar geniş bir kullanım alanı vardır;
doğal yaşamda kendi başına bulunmayan mutant bir bitkidir ve özel olarak insan tarafından yetiştirilmesi gerekir;
arapça kökenli zafaran sözcüğünden gelir. geçmişte tacirlerin baştacı olan alışveriş maddelerindendir.
vücuda kuvvet verir. sinirleri uyarır. regli gecikmelerinde faydalıdır. rahim hareketlerini arttırır. iştah açar. sinir zayıflığını giderir. öksürük, bronşit ve astımda faydalıdır. fazla miktarda kullanılmamalıdır.meyvasi kapsül şeklindedir ve sonbahar aylarında meydana gelir. içeriğinde; şekerler, organik asitler, krosin ve uçucu yağ vardır. tepeciklerinden elde edilen toz; renk, tat ve koku verici olarak kullanılır.
Koku ve renk verici olarak kullanilan, sinir isitemini uyarici, istah acici, adet sokturucu ozellikleri bulunan, hamilelerin kesinlikle kullanmamasi gereken bitkidir.
altına eşdeğer olarak gösterilen ve dünyanın en pahalı bitkisi olma ünvanını taşıyan safranın,1 gramı altının gramına eşdeğerdir ve kendi ağırlığının 100 bin kat suyu sarıya boyayabilmektedir.
safranbolu'da sadece 2-3 aile tarafından yetiştirilen, yetiştirilmesi çok zahmetli olan bir bitkidir.kilosu 15 milyara (15 bin ytl) tekabül etmektedir.kendi ağırlığının 10.000(on bin) katını boyayabilme özelliğine sahip.zerde'ye koyulur, 1 gramı yaklaşık 30 kase zerde yapılmasına yeterlidir.
