herhangi bir deneye yahut gözleme gerek olmaksızın salt akıl ve mantık kullanılarak doğru ve genel geçer bilgiye ulaşılabileceğini savunan görüş. karşısında yer alan empiristler ise bu bilgiye yalnızca ve yalnızca gözlem ve deney yoluyla ulaşılabilceğini, bu noktada insanın anlama yetisinin pek bir önemi olmadığını ifade eder. ikisinin de kendilerince eksik yönleri vardır bu yüzden kesinlikle empiristler yahut rasyonalistler haklıdır diye bir kanıya varmak açıkçası pek de doğru bir düşünce biçimi olmaz.
bilgi hakkında bir teoridir. Şeyler hakkında nasıl bilgi edindiğimiz ve daha da önemlisi şeyler hakkında bilgimizin kesin olduğunu nasıl bilebileceğimiz hakkında bir teoridir. hülasa; ister zihinsel ister zihin dışı olsun, şeyler hakkında bilgi edinmenin en iyi yönteminin zihinin ve mantık süreçlerinin kullanımı olduğunu iddia eder.
Sahip olunan bilgilerin akla ve düşünceye dayandığını , aklın birtakım ön bilgiler ile önceden donatıldığını ve bizim bunları kullanarak kesin bilgiye ulaşacağımızı savunan akımdır. Başlıca temsilcileri Sokrates , Platon ve Aristoteles'dir.
ampirizm varken, gayet salakça bir bilgi felsefi görüşüdür.
deney ve gözlem olmadan, sadece akıl ile gerçek bilgi çıkıyormuş. deney ve gözlem bizi hatalara götürürmüş. oldu canım. ben oturayım şurada, aklımı kullanarak zaman boyutundaki bükülmeleri çözmeye çalışayım mesela, hiç bu konuda deney ve gözlem yapmayayım, sadece düşüneyim, bakalım ne kadar doğru bilgiye ulaşacağım!? zaten o bilgi bende daha önceden vardı yahu! unutmuşum hay allah, ulan insanda zaman boyutundaki bükülme bilgisi nasıl olacak doğuştan?
gerçek bilgi doğuştandır, kazanılmış değildir görüşünü savunur. rasyonalistler, dünyanın ussal bir düzen içeren bir bütün olduğunu, parçalarının mantıksal zorunlulukla birbirine bağlı bulunduğunu, dolayısıyla da yapısının doğrudan kavranabileceğini düşünür.
