750-1055 yılları arası hazar denizi'nin doğu ve kuzeydoğusunda hüküm sürmüş olan oğuz türklerinin ilk devleti.
kağanlıkla yönetilmiştir. dini o dönem tengriciliktir.
daha sonra müslümanlığı seçen oğuzlarsa güneye inerek iran civarında bugün büyük selçuklu devleti diye bildiğimiz devleti kurmuşlardır.
yabguluğun yıkılmasıyla birlikte bir diğer oğuz türklerinin devleti büyük selçuklu'ya tabi olunmuş ve tüm oğuzlar böylece kitle kitle müslüman olmaya başlamıştır.
Hazarlar,kimekler,uygur kağanlığı ve oğuz yabgu devleti Göktürkler'in ardılı olarak geçer
Büyük selçuklu devleti en başta bu devlete bağlı iken sonradan tam tersi bu devlet Selçuklulara bağlanmıştır
Yıkılmasının sebebi sadece selçuklu değil çevredeki diğer devletler kuman-kıpçaklar,Peçenekler,kimekler,karahanlılar ve Hazarlar ile de ilişkilerinin pek dostane olmadığı içindir
türkiye cumhuriyeti devleti'ne gelen oğuz devlet sarmalının ilk ayağı olan devlettir. 750 civarı kurulmuş, 1055 yılında yıkılmışlardır. başkentleri yenikent'tir.
hazar denizi'nin kuzey ve doğu kısmında yer almışlardır.
göktanrı inancını resmi olarak yaşatmış son devlettir.
net bir şekilde o dönemde müslüman değillerdir.
buradan hareketle oğuz türklerinin ders kitaplarında anlatıldığı gibi talas savaşı ile birlikte müslüman olduğu yargısı çürütülebilir. oğuz türkleri karluk gibi boylardan yüzyıllar sonra islam dinine girmişlerdir.
dönemin belgelerinde kendilerinden için bazen oğuz, bazen türk ve türkmen adlarıyla da bahsedilmiştir.
selçukluları kuran kitle bu devletin içinden ayrılmış, müslüman oğuz kitlesidir.
daha sonra tüm oğuzların müslüman oluşu ve selçukluların hakimiyet sağladığı iran yöresine yaşanan göç ile zayıflayan oğuz yabgu devleti yıkılmıştır.
Yıkılmasının sebebi sadece büyük selçuklu devleti değil kıpçaklar da dahil çevredeki diğer devletler ile de arasının bozuk olmasıdır
Hatta malazgirt savaşında türk ordusunda göktanrıcı askerler de bulunur ki bu devletten selçuklulara gelmişlerdir ondan sonra osmanlı kurulana kadar hepsi müslüman oldu tabi
Yani işin özeti en başta Selçuklular bu devlete bağlı iken sonradan bu devlet Selçuklulara bağlanmıştır.