bugün

artan virüs vakaları neticesinde uzun süredir isteyip de müjdesini alamadığı 500 yatak kapasiteli olacak şekilde bir''eğitim ve araştırma hastanesi'' sözünü alan şehir.

bingöl, muş, bitlis yöresinin tek eğitim ve araştırma hastanesi olacak sanırım.
lakin bildiğim kadarıyla muş'ta bir tıp fakültesi yok. nasıl olacak merak ediyorum.
görsel
Yolu yokuş olan il.
kızlarının çok net güzel olduğu güzide doğu illerimizdendir.
Sakin, sanılanın aksine olaylardan fazlasıyla uzak ve güvenli, kendi çapında gelişmekte olan, iç Anadolu'daki küçük illerin çoğundan daha güzel ve yaşanılası 49 plakalı doğu Anadolu ili.

iç Anadolu ve komşusu Bingöl ile Bitlis'e göre kısmen daha rahat olduğu da söylenebilir.

Şehir merkezi 105 bin nüfusa sahiptir.
Köylerle 185 bin, il nüfusu ise 405 bindir.

il kültür ve düşünce açısından ikiye ayrılır.
Güney kesim Muş il merkezi, Hasköy ve korkut ilçeleri.
Ve Varto, bulanık, Malazgirt gibi kuzey ilçeleri.
Güney kesimin Erzincan'dan, Kırşehir'den farkı yoktur.

Kuzey ilçeleri il merkezine coğrafi olarak uzak olduğu için Erzurum Hınıs civarı ile birlikte ayrı bir kültür çekirdeği oluşturmuştur, merkeze çok benzemez.
Ve hatta Bingöl Solhan, Batman Sason Muş il merkezine daha çok benzemektedir, daha yakındır.

Ve ayrıca gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Kafkas cephesinde bizzat kurtardığı şehirdir Muş.
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel

100 km'den daha yakın bazı kentlerle kıyası şu şekildedir:

2000 yılı Muş kent nüfusu: 67 bin.
2015 yılı Muş kent nüfusu: 91 bin.

2000 yılı Bitlis kent nüfusu: 44 bin.
2015 yılı Bitlis kent nüfusu: 48 bin.

2000 yılı Tatvan kent nüfusu: 55 bin.
2015 yılı Tatvan kent nüfusu: 69 bin.
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
Eski şehrim.

Küçük diye dalga geçilse de, doğuda diye terör var sanılsa da batıdaki çoğu yerden güvenli ve yaşanılasıdır.

Burada senelerim geçti.
Buradaki tanıdıklarım dağıldılar. Adanalı, Ankaralı, Bursalı, Eskişehirli, Karabüklü, Nevşehirli..

Oradayken arada şikayet edenimiz vardı ama şu an kimse şikayet etmiyor buradan için.

Antalya'ya, kocaeli'ye giden pahalılığı, kozmopolit yapısı ve bundan kaynaklı güvensiz oluşundan rahatsız.
Yozgat'a ve Urfa'ya giden Muş'tan daha kapalı bir toplumun içine girdikleri için rahatsız.

Çok ciddi geri dönmeyi düşünenler var.
Muş Urfa'nın ilçesi kadar olmasına rağmen urfa'dan Muş'a geçmek için çabalayan var.

Eğer sakin, kendi halinde yaşıyorsanız Muş tam sizlik bir yer.
Sanılanın aksine gayet güvenli, sessiz, sakin; iyi kötü sinemanın ve kütüphanelerin olduğu, kentin bir numarası olmasa da arkadaş ortamını kurduysan tadından yenmeyen, devletçi bir kent merkezi.

Yerel halkı dahi doğu genelinde en devletçi, kısmen az kapalı olan insanlardı. Yardımsever insanlardı. Muş'ta kal yeter ki, sana köyden bedava yer verelim diyecek kadar cömert insanlardı.

O kadar doğuda olmasa, biraz yakın olsa ayrılmayabilirdim.
Hatrı sayılır bir Ahıska göçmeni barındıran şehir.
Atatürk ve cumhuriyet sevgisi olmayan insanlar şehri.
haber bültenine çıkmayan sessiz sakin bir il.
Yolu yokuştur. O değilde Malazgirt ilçesi güzele benziyor. Hiç gitmedim ama şenlikler falan yapılıyormuş. Giden gelmiyor acep ne iştir yahu. Bir il görmesek de.
görmek istediğim bir doğu anadolu şehri.
il kendi içinde iki gruba ayrılıyor diyebiliriz çoğu (coğrafi, siyasi, kültürel) açıdan.
Birinci bölge; Muş merkez, Hasköy, korkut.
ikinci bölge; Varto, bulanık, Malazgirt.

Birinci bölge kozmopolit ve devletçi bir bölgedir.
Şafi Kürtler, Araplar baskın unsur iken yine yerli çerkes ve Türkmen nüfusuna da (hanefi ama biraz daha Azerbaycan kültürüne yakın) sahiptir.
Muş merkez ile Hasköy ilçesinde MHP'nin %25 civarında bir tabanı olup, iyi Parti'nin ise en çok belde belediyesi kazanabildiği yerlerden biridir.

Muş merkez ve Hasköy bölgesi Varto tarafına kıyasla Bingöl'e daha çok benzer.
Bingöl ile benzerlikler gösterir.

ikinci bölge ise daha ziyade küçük bir Çerkes ve Arap nüfus barındırsa da ağırlıklı şafi ve Alevi Kürtlerden oluşur.
Burada mhp-iyi parti Muş merkez-hasköy civarına kıyasla daha zayıftır. Dönem dönem HDP ön plana çıkabilmektedir.
çok uzak olmasa, fena yer değil aslında.
konumundan dolayı gelişemiyor. doğası mükemmel, ardahan gibi. ama ardahan'ın birkaç kat yaşanabilir olanı. ardahan köy.

bingöl - muş - bitlis üçgenindeki en yaşanabilir yer diye düşünüyorum.
bingöl ve muş sessiz ve sakin küçük şehirler iken, bitlis kasaba gibidir zaten. bitlis'i versusa dahil bile etmeyin.

bu üçlüde coğrafi konumu gelişmeye en uygun olanı muş'tur.
üçünün de yerlisi vatanseverdir, doğuda olmalarına rağmen mhp'ye bile oy vermekten çekinmezler. bingöl ve muş'un geçmişte belediyelerini mhp'ye teslim etmişlikleri vardır.
Ünlü ekonomi ve finans dergisi Forbes'in hazırladığı bir araştırmaya göre Türkiye'nin en yaşanılabilir şehri açıklanmış. 94 başlık altında hazırlanan raporda, şehirler yaşanabilirlik, inovasyon, hizmetlere erişilebilirlik, üretim potansiyeli ve ticaret kabiliyeti verilerine göre sıralanmış. Bu durumda Muş en düşük puanı almış. (bkz:https://www.sabah.com.tr/...i-ilk-sirada-o-ilimiz-var
2019 yerel seçimlerinde %27 oy alan MHP kökenli bağımsız aday Şerafettin yatçı bu kez seçimlere iyi parti adayı olarak girmekte.
Sürprizlere açık.
Tarihinde pek çok kez MHP'nin de kazandığı ve uzun zamandır AKP'de olan Muş belediyesi sağın oylarının bölünmesi nedeniyle Muş tarihinde ilk kez HDP türevlerine geçmiş oldu.

Üzücü.
Sağdaki oyların bölünmesi neticesinde belediyenin hdp'ye kaptırılması örneğini daha önce Kars'ta görmüştük.
Gerçekten üzmüştür.
yolu yokuş olan şehir.
görüp, görebileceğim en garip havalimanına sahipmuş. görünce anladım. tarlanın ortasına iniyoruz sandım. buda -muş hakkında böyle bir hikayemdir.
93 harbinden sonra sülalemizin bir kısmının diyarbakırla beraber yerleştiği şehir.

Çok ilginç lan! Adam aslen Artvinli, aslen benim akrabam ama kürt!
Seçilen demli adayın tutuklandığı ve Belediyeye kayyum atanacağı iddiaları mevcut.

https://www.google.com/am...i-soylemez-tutuklandi/amp
centurion gibi bizim de sülalemizin bir kısmı oraya yerleşmişti. muş'ta mezarları duruyor halen ama köy kalmadı.

not: herkesin malumu gürcüyüm.
Uzmanlar Bölgede özellikle Tunceli ve Bingöl'e dikkat çekseler de, Depreme hazırlıklı olması gereken illerden birinin Muş olduğunu düşünüyorum.
Muş ve Muş çevresi; Erzurum'un Güney ilçeleri ile birlikte.

Geçmişte yaşanan bazı depremler;
1903, 6.5 - Malazgirt, Muş
1946, 5.9 - Varto, muş
1966, 5.6 - Varto muş ile Hınıs Erzurum sınırı
1966, 6.9 - Varto, Muş.

inşallah hiç deprem olmaz lakin 1966'dan beri Muş'ta sessizlik mevcut.
Yakın zamana dek deprem bölgesi olduğu için yüksek apartman yapılmazken, maalesef yeni yeni yüksek katlı yapılar yükselmeye başlamıştır.