'bütün genellemeler tehlikelidir bu bile.' Alexandre Dumas
Neredeyse doğru denilebilecek bir söylemdir. Bunun sebebi ise islam ülkeleri halklarının hala feodal düzende yaşaması ve yaşamak istemesidir. Batı toplumu (bkz: Rönesans) ile birlikte özgür düşüncelerin önünü yavaş yavaş açıp gelişmeye başlayınca, batıl inanç ve katı dogmalarla yaşayan islam halkları daha geri durumda kaldılar. Doğanın kanunuda budur. Güçlü olan kazanır. Şimdi güç ise bilgidir.
Örneğin: Osmanlı'ya ibraim Müteferrika matbaa'yı 17. yüzyılda çok zor şartlar altında getirmiştir. Zira matbaa Avrupa'da 15 yy. kullanılmış ve bilim, san'at vs. gibi alanlarda çok hızlı gelişmelerin başlıca sebebi olmuştur.
Hala bazı islam ülkelerinin aynı şekilde davranmaları yada halklarının yeni yüzyıla ayak uyduramamaları böyle bir sonuca yol açmıştır.
