muhammed emin zeki

entry2 galeri0
    1.
  1. 1880 yılında süleymaniye kasabasında doğan M.emin zeki, ilk eğitimini fars dili olarak aynı kasabada bulunan bir medreseden alır. 1892, 1893 yıllarında eğitimini askeri rustiye’de devam eder. 1896 yıllında Bağdat askeri idadiye’de üç yıl eğitim gördükten sonra istanbul harp akademisi’ne yazılır ve burada aldığı eğitim sonunda yüksek harp akademisini birincilikle bitirir. 1902 yılında bağdat’daki 6ncı ordu’da görev verilerek atanır. bu görevini yıl devam ettirir. 1903 yılında yeni görevi “devlet emlak dairesi”ne mühendis olarak atanır. daha sonra kendi isteğiyle Edirne 2nci orduya atamasını ister. burada, ‘istanbul harita teftiş kurulu’ üyeliğine alınır. 1907 yılında istanbul ve çevresi için düzenlenen harita işlerinde görevlendirildi. bir yıl sonra da topoğrafi subayı olarak Osmanlı devleti ile Bulgaristan arasındaki sınırı belirleyen kurulda görev aldı. bu görevinde iki sene kaldıktan sonra, bir seneliğine Türkiye ile Rusya arasındaki Kafkasya sınırını belirleyen kurulda çalıştı. 1912 yılında “balkan savaşı” patlak verince cephede görev almak için başvuruda bulundu. başvurusu kabul edilmesine müteakip “çatalca” cephesinin 5nci fırkasına erkan-ı harp, kurmay general olarak atandı.

    aynı yıllarda bir grup subayla askerlikle ile ilgili meseleleri görüşmek adına, fransa’ya gönderilir. 1914 yılında tekrar Rusya sınırı belirlemekle görevli kurul ile beraber tiflis’e gider. bu arada Rusya ile Osmanlı devleti arasında savaş patlak verince savaşın başlamasından bir buçuk ay sonra isveç üzerinden istanbul’a geri döner. istanbul’daki görevine devam ederken, 1nci tümen komutanı olarak ( erkan-ı harp) görevine atanır. bu görevine devam ederken ayestefenos’da açılan pilot kursuna yazılır. eylül 1915 yılında binbaşı rütbesine terfi edilir. o günkü adıyla “ırak ve yöresi genel komutanlığı” olan ırak’taki orduya, erkan-ı harp olarak(ordu komutanı) atanır. bu görevine devam ederken, genelkurmay başkanlığı emriyle “kurmay” sınıfına terfi edilir. kut el-imare yöresinde meydana gelen Selman-ı pak, şeyh sa’d ve kelal savaşlarına katılır. Halil paşa komutasında 6ncı ordu kurulunca istihbarat şubesi başkanlığına getirilir. bağdat’ın düşmesinden sonra ordu komutanlığıyla beraber musul’a döner.

    bu gelişmelerden sonra Mustafa kemal komutasındaki 7nci ordu’nun erkan-ı harp reis muavinliği (kurmay başkan yardımcısı) görevine getirilir. bundan sonraki yılarında birçok görevde bulunan m.emin zeki, filistin cephesinde, Kafkas cephesinde, vs. 1923’e kadar değişik cephelerde ve görevlerde bulunur.

    Muhammed emin zeki; 1916 yılında gümüş liyakat madalyası, aynı yıl ‘kanun i sani’ harp madalyası, 1917 yılında Almanlara ait haç nişanı, 1918 yılında birinci dereceden haç nişanı, yine 1918 yılında Mustafa kemal önerisiyle ikinci defa gümüş imtiyaz madalyası ve miralay rütbesi ile teşrini evvel 1917 yılında Avusturya hükümeti tarafından harp madalyası ile ödüllendirilir.

    Muhammed emin zeki, türkiye’de “Osmanlı” kavramı bütünüyle ortadan kaldırılıp yerine “türk” ve “turan” kavramları kullanılmaya başlandığı andan itibaren türk olmayan her Osmanlı vatandaşı gibi doğal olarak ırak’a döner. 1924 ırak ordusunda miralay, 1925 senesinde ulaştırma bakanlığında görev alır, 1927’de eğitim bakanılğında, 1928 yılında ise sülamaniye’den milletvekili seçilir.1933 yılında ekonomi ve ulaştırma bakanı olarak görev yapar. Muhammed emin zeki 1948 yılında sülamaniye’de vefat etmiştir.

    Muhammed emin zeki türk ordusunda görev yaparken yazmış olduğu eserler.
    1- Osmanlı ordusu, Bağdat baskısı. 1324.
    2- Osmanlı esfarı hakkında tetkikat (Osmanlı savaşları hakkında incelemeler)1336 istanbul.
    3- ırak’ı nasıl kaybettik, 1336 istanbul
    4- harb-ı umumide Osmanlı cepheleri vakayii, 1337 ırak.
    5- ırak seferi ve hatalarımız. 1337 istanbul.
    6- Selman-ı pak meydan muharebesi ve zeyli 1337 istanbul.
    7- Bağdat ve son hadise ziyai 1339 istanbul.
    8- ırak tarihi harp muhtasarı, 1339 istanbul.
    9- Kürtler ve Kürdistan tarihi 1931, 1937(2cilt) ırak.
    ayrıca kut el imara hücum ve muhasarası adında iki ciltlik kitabı Londra da bulunan “savaş tarihi kütüphanesi”ne hediye edilmiştir.
    * *
    0 ...
  2. 2.
  3. çok güzel eserler bırakmıştır günümüze. osmanlı devletine çokça hizmet etmiş aydın bir yazardır.

    kürtler ve kürdistan tarihi kitabi tavsiye edilir.
    2 ...
© 2025 uludağ sözlük