türkiye türkçesi'ne sözcükler bakımından çok çok az, ancak gramer konusunda oldukça fazla benzeyen dil. belki diğer türki dillere daha fazla benziyordur, tam bilemiyorum.
dillerin birbirlerine ne kadar benzediğini anlamanın en pratik yolu kişi zamirlerine ve sayılara bakmaktır. zamirler doğal olarak oldukça benziyor. bu yüzden moğolca sayıları ele alalım:
sıfır teg
bir neg
iki hoyor
üç gurav
dört dövör
beş tav
altı zurgaa
yedi doloo
sekiz naym
dokuz es
on arav
yüz zuu
bin myanga
on bin tümen (hmm... moğollar'ın eski türkçe'den aldığı, bizim de modern moğolca'dan aldığımız bir sözcük olsa gerek.)
görüldüğü üzere dört (dövör) ve yüz (zuu) sayıları hariç hiç bir sayının türkçe'yle alakası yok gibi. ancak aylara bakıldığında benzerlik daha fazla görülecek ve taşlar yerine oturacak:
ocak negdügeer (birinci) sar (ay)
şubat hoyordugaar (ikinci) sar (ay)
mart guravdugaar sar (...)
nisan dörvön sar ...
mayıs tavdugaar sar
haziran zurgadugaar sar
temmuz doldugaar sar
ağustos naymdugaar sar
eylül esdügeer sar
ekim aravdugaar sar
kasım arvannegdügeer sar
aralık arvan hoyordugaar sar
eski türk takvimlerindeki birinci ay, ikinci ay gibi ay adlarından yola çıkınca benzerlik anlaşılıyor. ayrıca büyük ünlü uyumu da ilgi çekici bir ayrıntı. ocak ayında neg sayısından sonra dügeer eki gelirken şubat ayında hoyor sayısından sonra dugaar eki gelmekte. nisan'ı belirten dörvön ayı ise istisna durumunda.
marcel erdal'a göre türkçe'yle akraba olmayan dil. ancak iki dil arasında müşterek bazı ögeler mevcutmuş. kendisi bunu ispatlama uğraşında. söz konusu iştirak orhun yazıtları'nın tarihinden çok daha eski bir tarihe dayanmaktaymış. böylelikle moğollar ve türklerin akraba olduğu tezi de ortadan kalkabilir. zaten onlar sarı ırktı deyip de geçebilirsiniz.
sanıldığı gibi Türkçeyle alakası yoktur. sadece aynı dil ailesinden geliyor olay bu. (kore ve japon dilleriyle de aynı ailedeniz) ortak sözcüklere gelirse ermeniceyle de çok ortak sözcüğümüz var ama ermenice kesinlikle bir Türk dili değildir. Uluğ Türkistandayken kanımızı emen şerefsizlerin adı moğolken Anadolu da kanımızı emenlerin adı da ermenidir. bu moğolları Türkleştirme çabanızdan vazgeçin.
Merhaba. Sain baina uu?
Günaydın! Ogloon mend.
Tünaydın! Odriin mend.
iyi Geceler! Oroin mend.
Köpeğine sahip çık! Nokhoi khorioroi!
Nasılsın? Ta sain suuj baina uu?
Ben iyiyim. Sen nasılsın? Bi sain. Ta sain uu?
Ne haber? Sonin saikhan yuutai?
Yeni birşey yok. Herşey iyi. Sonin yumgui. Bukh yum sain.
Veya bu güzel bir barış. Taivan saikhan.
Senin ailen nasıl? Tanaikhan sain uu?
Ailem çok rahat. Manaikhan tavtai saikhan.
Hayvanların güzel besleniyorlar mı? Mal sureg targan tavtai yuu?
iyi ve şişman. Targan saikhan.
Sen hangi işi yaparsın? Ajil torol sain uu?
Fena değil. Muugui.
Ve sen? Tanaar yuu baina?
Hiçbirisi özel değil. Onts yumgui.
Senin adın nedir? Tanii ner hen be?
Benim adım ... . Minii ner ... .
Senin yaşın kaç? Ta heden nastai ve?
Ben ... yaşındayım. Bi ... nastai.
Sen evli misin? Ta huntei gerlesen uu?
Evet. Tiim.
Hayır. Ugui.
bildiğim kadarıyla "tavuk" kelimesi ortaktır türkçeyle. "tavıh" diye telaffuz ederler. gerçi hayatımda bir defa bir moğol ile muhatap oldum. o da uçaktaydı. ama bir kazakla konuşuyordu o sırada. o yüzden pek emin değilim. *
belki de kazakça konuşuyorlardı.
