mirliva osman efendi

entry3 galeri5
    1.
  1. 2. mahmud devrinde yaşamış, hayatına veeserlerine dair çok az bilgiye sahip olduğumuz bir osmanlı generalidir. sadrazam gürcü mehmed paşanın (1622-23) neslinden olduğu rivayet edilir. ecole polytechnique'in ilk mez'unlarındadır. matematik'te grup transformasyonu ve topoloji alanlarında uzmanlaşmıştır. makalelerinden birkaçının elyazması hala okulun arşivlerindedir.
    istanbul'a dönünce mühendishane'de müderrisliğe başlamış, daha sonra orduda aktif hizmete başlamıştır. 1828'te mirlivalık (tuğgeneral) rütbesi verilen ilk subaylardandır. 30'larda bir iftira yüzünden ordudan ihraç edilmiş ama apoletlerinin niye sökülmediği hala meçhul. 1857 senesinde batum'da vefat etmiş oraya da defnedilmiştir.
    2 ...
  2. 2.
  3. çarlık rusyasının diplomatik servislerinde, erzurumda, izmirde rusya konsolosluğu baş tercüman olarak çalışan olan leh müsteşrik august kosciesza-zabanın 4 ciltlik, "şark ülkesinde çeyrek asır" isimli hatıra kitabında, osman efendinin alman idealizminden aşırı ölçüde etkilendiğini söyler -fransadakı öğrencilik yıllarında latince ve almancayı da ğörenmiş olduğunu belirtir- ve sınırlı bir elit çevre için kant, fichte, hegel çevirileri yaptığını ekler. "1840-larda basılmış tenkid-ül akle-l halis isimli kitabında kantçı etkiler oldukça barizdir, doğu ülkelerinde ilk kez bir kantçı diskürsle yüz-yüzeyim" - diye belirtir, ilk görüşmelerinden sonra, osman efendi hakkında..
    4 ...
  4. 3.
  5. prusyanın istanbul sefir-i kebiri, friedrich von mittelbeuter (-daha sonra fahri paşa), istanbulu ilk geldiği günlerde, şehirdeki alman nüfus aracılığıyla, alman idealizmi bilgini birisinin varlığından haberdar olur ve tanışır. tanıştığı kişi, "goetheden dizeler okumakta, en çetrefilli felsefi konuları çok kolayca açıklamakta ve daha bir çok bilim ve sanat konularında oldukça derin bilgiye sahip olduğunu her halinden belli etmekteydi. almancaya olan hakimiyyeti, sadece saraylarda görmeye ve duymaya alıştığımız bir alman-beyefendi tipinden hemen-hemen farksızdı; tek fark görünüşüydü".

    mirliva osman efendi, bu görüşmelerin birinde kendisine ait bir açıklamalı fichte çevirisini ve bir kaç kitabını(muhtemelen matematikle ilgili) von mittelbeutera verir. kitaplar uzunca süre büyükelçilik kütüphanesinde kalır ve unutulur. sonra ta 1870-lerde, bismarckın paristen sürüp istanbula gönderdiği büyükelçi harry von arnimin sayesinde bulunur ve von arnim prusyaya dönünce bu kitapları da yanında taşır. ı. dünya savaşı yıllarında, münchende, arnimlerin malikanesinde (- kasıtlı olarak çıkartıldığı söyleniyor) çıkan yangında tüm kütüphaneyle beraber bu kitaplar da kül oluyor.
    2 ...
© 2025 uludağ sözlük