meşe harekatı

operasyonun bilinen diğer isimleri; gran sasso taarruzu, operation eiche (oak).

ikinci dünya savaşı'nın en meşhur komando harekatlarından ve hatta savaş tarihindeki en önemli olaylardan biri. nazi almanyası'nın en büyük müttefiki faşist italya'nın duçe'si benito mussolini'nin apenin dağları'nın en yüksek tepesindeki gran sasso'dan bir avuç alman komandosu tarafından kurtarılmasıdır.

operasyonun detaylarına girmeden önce ikinci dünya savaşının her cephede tüm acımasızlığıyla devam ettiği 1943 yılının sonlarına ve mussoli'nin tutuklanma sürecine bir bakalım;

-kuzey afrika'da mareşal erwin rommel komutasındaki afrikakorps'un ve italyan kuvvetlerinin büyük oranda imha edilmesi, sağ kalanların da güç bela avrupa'ya kaçması ile kapanan afrika cephesinin ardından müttefikler zaman kaybetmeden avrupa istilasını planlamaya başlamıştı. büyük istila için henüz ingiltere'de yeterince toplanmayan kuvvetleri beklemek yerine kuzey afrika'da hali hazırda savaş tecrübesi de bulunan ingiliz ve abd kuvvetlerini sicilya'ya çıkarma kararı alındı (bkz: operation husky).

-çıkarma harekatı başarılı bir şekilde gerçekleşti ve 2 haftalık bir süreçte yarım milyona yakın asker sicilya'ya çıkmıştı. tabi bu sırada bernard montgomery ile adeta yarışan george patton messina ve palermo şehirlerini de almıştı. müttefiklerin italyan anakarasına çıkmak için kaybedecek vakitleri yoktu. işte bu dönemde (25 temmuz 1943) italya kralı, duçe'yi makamına çağırdı ve kendisini başbakanlıktan azlettiğini bildirdi. mussolini tutuklandı ve ardından roma'dan ponza adası'na götürüldü. mussolini'nin tutuklanması nazi lideri adolf hitler'i çok öfkelendirdi. tutuklamanın ertesi günü hitler kararını çoktan vermişti, kurmaylarına derhal mussolini'nin kurtarılması emrini verdi. bu görev ivedilikle yapılmalıydı çünkü mussolini'nin müttefiklere teslim edilme ihtimali vardı. bu da nazi almanyası'nın balkanlardaki müttefikleri için hayalkırıklığı demekti. bereket versin bu olaydan çok önce daha barbarossa harekatı sırasında hitler özel bir birlik için gerekli talimatları vermişti ve otto skorzeny'nin kurduğu elit komando birliği, ss lideri heinrich himmler'in verdiği imkansız ve hiçbir zaman hayata geçirilemeyen görevler dışında gerçek bir görev bekliyordu.

işte bu gelişmeler neticesinde mussolini tutuklanmış onun yerine genelkurmay başkanı mareşal Pietro Badoglio getirilmişti. her ne kadar badoglio halen alman müttefikleriyle sonuna kadar düşmana karşı direneceklerini söylese bile hitler kendisine güvenmiyordu. ki hitler'in şüphelenmekte haklı olduğu daha sonra anlaşılacaktı, zira badoglio nazilere "sizinleyiz" mesajı yollarken çoktan müttefik makamlarıyla karşılıklı silah bırakışması için anlaşmayı imzalamıştı. anlaşmanın gizli kalmasının sebebi badoglio'nun italya'da konuşlanmış olan alman tümenlerine karşı müttefiklerin anakaraya yapacağı çıkarma harekatına kadar zaman kazanmaktı.

operasyon öncesi roma-berlin arasında çok garip bir hava esiyordu. iki ülkenin yöneticileri mussolini'nin tutuklanması hususunda birbirlerine hiçbir açıklama yapmamış ya da protesto gerçekleştirmemiş ilk adımı belki de ilk kurşunu karşı tarafın atmasını bekliyordu. roma'daki alman tümenlerine italyan askerlerine dağıtılan silah ve ekipmanı geri alma emri verilmişti. almanlar bu emri büyük bir hızla uygulamaya koyup topladıkları silah ve cephanenin yanı sıra kendilerine yürekten bağlı italyan neferleri dışındakileri terhis edip evlerine göndermeye başlamıştı.

mussolini tutuklandıktan 5 gün sonra 30 temmuz'da skorzeny ve ekibi roma'ya uçtu. tüm adamları için sivil kıyafetler, yabancı ülke paraları ve bazı dökümanlar hazırlanmıştı. görev çok zordu, italyanlar ve almanlar arasında soğuk rüzgarlar eserken duçe'nin nerede tutulduğunu öğrenmeleri gerekiyordu. skorzeny'nin roma'ya gelişinin üzerinden 3 hafta geçmişti ve hala elinde kesin bir bilgi yoktu. bir duyuma göre mussolini bir uçakla portekiz'e götürülmüş, başka bir rivayete göre ise cenova'da bir manastırda tutuluyordu. alman istihbaratı, gestapo, skorzeny ve alman yanlısı italyanlar ülkenin dört bir yanında sessiz sedasız araştırma yapıyor, duçe'yi bulmaya çalışıyordu. istihbarat çalışmalarına luftwaffe hava indirme kıtaları komutanı general kurt student da bizzat katılmıştı. 3 haftalık yorucu istihbarat çalışmaları ilk meyvesini vermişti, mussolini'nin tutulduğu ponza adasındaki bir jandarma erinin sevgilisine yazdığı mektup alman casuslarının eline geçmişti. mektupta mussolini'nin ponza'da tutulduğu yazıyordu, istihbarat değerlendirildi ve doğruluğu teyit edildi. ancak herhangi bir kurtarma planı yapılamadan mussolini'nin bir savaş gemisiyle buradan başka bir yere götürüldüğü anlaşıldı. alman casuslarının etkin soruşturması sonucunda duçe'nin izi bir kez daha bulunmuş bu kez de sardunya adasına buradan da la maddelena adlı küçük bir adaya götürüldüğü öğrenilmişti. skorzeny istihbaratın doğruluğunu teyit etmek için en güvendiği adamlarından çok da iyi italyanca bilen bir teğmeni yanına alarak sardunya'ya gitti. yanlarına birkaç alman erini de alarak la maddelena'ya geçtiler. burada girdikleri kalabalık bir barda sarhoş bir italyan mussolini'yi gördüğünü anlatıyordu. ertesi gün geveze italyan'ın söylediği noktada araştırma yapıldı ve mussolini'nin villa weber adında bir evde olduğu anlaşıldı. skorzeny hemen operasyon hazırlıkları yapmak üzere roma'ya döndü ve bölgenin havadan fotoğraflarını çekmek üzere bir keşif uçağına atlayıp bölgede fotoğraf çekmeye başladı. fotoğraf çekimi devam ederken bir ingiliz avcı uçağının saldırısına uğradılar ve denize çakıldılar. skorzeny ve 2 adamı bu kazadan sağ salim kurtuldu.

skorzeny duçe'nin son yerini tespit ettiğine emin olduktan sonra hitler'in kurt inine davet edildi. general student da kendisine eşlik ediyordu. bu toplantıda nazi almanyasının hitler'den sonraki en önemli adamları mareşal göring *, himmler, amiral karl dönitz, mareşal wilhelm keitel ve jodl hazır bulunuyordu. skorzeny bu gergin ortamda general student'la birlikte maddelena üzerine yapacağına taarruz planını anlattı. planın detaylarına girmiyorum. özetle bir grup alman askeri torpido botlarıyla adaya misafir gibi yaklaşacak, bir başka alman birliği de ada içerisinde gösteri yürüşüyü yapacak ve hedefe ateş etmeden mümkün mertebe yaklaşılacaktı. hitler ve kurmayları planı beğenmişti, yalnız italya ile fiilen henüz bir düşmanlık durumu olmadığı için skorzeny'e görevi başaramazsa bu görev için herhangi bir makamdan emir almadığını itiraf etmesi gerektiği söylendi. skorzeny tereddüt etmeden kabul etti. aynı gün skorzeny roma'ya geri döndü.

2 gün sonra operasyon için düğmeye basılacakken skorzeny son bir doğrulamaya daha ihtiyaç olduğuna karar verdi. villa weber civarında bir italyan askeriyle mussolini'nin öldüğüne dair bahse tutuştular, italyan askeri ağzındaki baklayı çıkardı. mussolini önceki gün adadaki ambulans uçakla götürülmüştü. almanlar büyük bir hayalkırıklığı yaşayarak roma'ya döndü. bu sırada roma'da gergin hava daha da belirginleşmişti. elit ss tümenleri roma'nın en stratejik noktalarına konuşlanmış her saniye italyan askerlerine silah doğrultacakmışcasına bekliyorlardı. gestapo ve casuslar yine duçe'nin peşine düşmüştü. skorzeny ise iptal olan operasyonun ardından suç kendisindeymişcesine sıkıntılı günler geçiriyordu. işte böyle bir zamanda italya iç işleri bakanlığı'na gönderilen kriptolu bir mesaj kilidi çözmüştü. mesaj metni şöyleydi; "gran sasso etrafında alınması gereken emniyet önlemleri tamamlanmıştır". mesaj kendi başına pek bir şey ifade etmiyordu belki ama altındaki imza general cueli'ye aitti. yani mussolini'nin korunmasıyla görevlendirilen general.

duçe'nin yeri bir kez daha kesin olarak saptanmıştı. gran sasso, entry'nin başlarında da belirttiğim gibi apenin dağlarının en yüksek tepesindedir. mussolini bu tepede kış sporları için savaştan kısa süre önce inşa edilen campo imparatore oteli'nde tutuluyordu. tepeye yalnızca teleferikle çıkılabiliyordu. gran sasso'ya giden tüm yollar da italyan kuvvetlerince tutulmuştu. dağın etekleri ise tırmanmaya hiç elverişli değildi. 8 eylül 1943'te skorzeny en iyi adamı radl'ı da yanına alarak gran sasso üzerinde uçup fotoğraf çekti. aynı gün amerikan uçaklarının bombardımanı altındaki frascati'ye dönen skorzeny italyan hükümetinin kayıtsız şartsız müttefiklere teslim olduğunu öğrendi. omuzlarından büyük bir yük kalkmış oldu çünkü operasyonun başarısız olması durumunda zaten artık müttefik olmadıkları için herhangi bir rezil olma durumu söz konusu olamaz. italya kralı, kraliçesi, asilzadeler, bakanlar ve generaller müttefik gemileriyle italya'yı terk ediyordu. almanya avrupa'daki önemli bir müttefikini kaybetmek üzereydi. ancak roma hala alman kontrolündeydi. roma merkezinde ve çevresinde 45.000'den fazla alman askeri mevcuttu.

skorzeny çektiği fotoğrafları inceledi ve italyanların hakkını verdi. gran sasso vip bir tutsak için harika bir yerdi. bölgeden birkaç fotoğraf; görsel
görsel

skorzeny gran sasso'ya karadan taarruz edemeyeceğini anladı böylelikle tek seçenek kalmış oluyordu hava taarruzu. hava ağırlığının çok az olmasından dolayı bu dağa paraşütçü indiremezdi. bölgede planör indirecek büyüklükte bir düzlük de yoktu. çektiği fotoğrafları inceledi ve otele çok yakın bir bölgede planörlerin riskli de olsa inebileceği bir bölge tespit etti. daha sonra skorzeny'nin planı luftwaffe'nin deneyimli 2 subayı tarafından imkansız diye adlandırılacaktı. ancak general student skorzeny'e güveniyordu ve hemen harekat hazırlıklarını başlattı. harekat tarihi 12 eylül olarak belirlenmişti. operasyon maksimum 3 dakikada nihayete ermeliydi çünkü daha uzun bir sürede italyanlar duçe'yi kaçırabilir ya da daha kötüsü öldürebilirdi. harekata katılacak tüm askerlerin gönüllülerden seçilmesini kararlaştırdılar. 18 askeri skorzeny kendi komandolarından seçti, kalan askerler ise paraşütçülerden seçildi. teklifi duyan tüm askerler büyük bir heyecanla harekata katılmak için gönüllü oldu. skorzeny operasyondan önceki gece askerleriyle birlikte içki içti, ama onlar kadar neşeli değil düşünceliydi. acaba bu kadar zor bir görevi başarabilecek miydi?

********************************operasyon********************************************

12 eylül 1943 sabahı saat 07:00 operasyonun planlanan başlangıç saatiydi. düşman gafil avlanmalıydı. başarı şansı sadece baskın faktörüne bağlıydı. ancak daha operasyona başlamadan aksilikler çıkmıştı, güney fransa'dan gelecek olan planörler gecikmişti. planörlerin 11'den önce roma'ya ulaşamayacağı bildirilmişti. general student operasyonu ertesi güne ertelemeyi düşündü ancak skorzeny buna karşı çıktı. böylesi riskli bir operasyonu 24 saat daha ertelemek olmazdı. taarruz öğlen vakti yapılacaktı, sürpriz etkisi yine geçerliydi. kimse öğle vakti bir hava taarruzu beklemezdi nasılsa.

her birinde 10 asker bulunan 12 planör ve onları çeken uçaklar alandan saat 13:00'de havalandı. ancak daha kalkışta aksilikler çıktı. alana daha önceden yapılan amerikan bombardımanları pistte kraterler açmıştı ve 2 planör bu çukurlara girdiği için havalanamadı. skorzeny'nin uçağı formasyonda 3. sırada olmalıydı ancak 2.000 metreye yükseldiklerinde önünde olması gereken 2 uçaktan eser yoktu. olan olmuştu yola kaç adamı olduğunu bilmeden devam etti. 1 saatlik uçuşun ardından gran sasso görünmüştü. pilot skorzeny'e inilecek bölgeyi işaret etti, skorzeny uçak pilotuna planörü bırakmasını söyledi ve planör usulca otelin bulunduğu tepeye doğru süzülmeye başladı. artık heyecan doruktaydı. inilecek alan fotoğraflardakinden daha kötüydü, yer yer kayalar ve çukurlar vardı. ayrıca alan düz değil hafif meyilliydi. buna rağmen pilot planörü alana indirmeyi başardı. skorzeny komandolarından önce planörden fırladı ve 200 metre uzağındaki otele doğru koşmaya başladı. önünden koşarak geçtiği italyan askeri daha ne olduğunu anlayamadan skorzeny'i binaya daldı ve telsiz odasına girip tabancasındaki mermileri telsize boşalttı. skorzeny'i cesur askerleri takip ediyor önlerine çıkan italyanları kolaylıkla etkisiz hale getiriyorlardı. unutmadan bir ayrıntıyı belirtelim, skorzeny'nin planöründe askerleri dışında bir de alman yanlısı italyan generali soletti bulunuyordu. gran sasso'daki italyan askerlerinin mukavemet göstermeden teslim olmasında bu generalin etkisi büyüktür.

telsiz odasını hallettikten sonra skorzeny binanın dış tarafından askerlerinin yardımıyla üst kata tırmandı ve uzun süredir peşinde olduğu adamı, avını gördü. duçe'nin odasına camı kırarak girdi ve kapıdaki 2 nöbetçinin silahlarını da italyanların şaşkın bakışları arasından aldı. otelde daha pekçok italyan askeri vardı ancak soletti'nin sözleri etkili olmuştu ve italyanlar da hiç istemedikleri bir çatışmaya girmeden teslim olmuştu. tabi otel lobisinde teslim olan italyan askerleri almanların mevcudunun ne kadar az olduğunu bilse tepkileri farklı olur muydu bilinmez.

skorzeny en güçlü adamlarından birini duçe'nin yanında bıraktıktan sonra tüm oteldeki italyanların teslim olduğundan emin olmak için oteli turladı. bu sırada 4 planör daha inişi tamamlamıştı. pencereden alana yeni inen adamlarına talimatlarını verdi, "kuş elimde, giriş katı emniyete alın". bu sırada alana yaklaşan bir planör ise yere çakıldı. içindeki tüm askerler hayatını kaybetti. skorzeny daha sonra italyan askerlerinden komutanlarını istedi, komutan geldi ve teslim olduklarını teyit etti.

operasyonun en zor kısmı halledilmiş şimdi duçe'yi sağ salim ülke dışına çıkarmak kalmıştı. skorzeny ve askerleri tepeyi alırken bir başka birlik aşağıda teleferiği ele geçirmişti. ancak aksilikler bitmiyordu, skorzeny'nin telsiz irtibatı kopmuştu. duçe'nin aşağı indirilip oradaki alanda bekleyen uçaklarla götürülmesi gerekiyordu ancak şimdi başka bir plan uygulanmalıydı. planörlerin peşinden gelen ve operasyon boyunca daireler çizen bir keşif uçağına alana inme talimatı verildi. bu uçağın pilotu general student'in özel pilotu yüzbaşı gerlach'tı. uçak 2 kişilik olmasına rağmen skorzeny ve duçe uçağa birlikte bindi. gerlach uçağı kaldırırken çukurlardan birine düştü ve tekerleklerinden birini kaybetti. ancak bu şekilde havalandı ve roma'ya sağ salim inmeyi başardı.

burada bekleyen askeri bir nakliye uçağına bindirilen mussolini vakit kaybetmeden viyana'ya götürüldü. viyana'da lüks bir otele yerleşen mussoli'nin odasının yanında skorzeny kalıyordu. o gece berlin'den gelen telefonda führer çok neşeliydi. telefonu daha sonra göring ve keitel aldı, her biri skorzeny'i tebrik ediyordu. ayrıca binbaşılığa terfi etmişti ve altın haç nişanı ile ödüllendirilmişti. viyana radyosu olayı tüm dünyaya duyurdu, bu imkansız operasyon başarıyla sonuçlanmıştı.

görsel mussolini uçağa binerken
görsel duçe, skorzeny ile birlikte
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel

(bkz: ikinci dünya savaşı/#15331527)
görsel
görsel