insanın hayatında zorluklar olsa bile bunları aşabilecek dirayeti kendinde bulması gerektiğini anlatan roman.
halid ziya'nın halkın yaşayış biçimini gösteren eseridir.
halit ziya uşaklıgilin en güzel eserlerinden biri olan mai ve siyah, başlarındaki uzun cümlelere, yabancı sözcüklere bakıp bırakılmaması gereken bir romandır. Konusu ve işlenişinin muhteşemliğinin yanında eserin duygu yüklü olması da bir artı.
not korkusuyla okuduğum,ilk 60 sayfasını filan atlattıktan sonra rahatlıkla devam edebileceğiniz,hatta yavaş yavaş sevilerek okumaya devam edebileceğiniz kitaptır.güzel bir tat bıraktı bende.
servet-i fünun döneminin nadide eserlerinden biridir.halit ziya uşaklıgil romanıdır.baş kahramanı ahmet cemil adeta halit ziya ve servet- fünün yazarlarının sözcüsüdür.bu edebiyat hakkında verdiği bilgiler dolayısıyla bir kılavuz roman niteliğindedir.mai,hayali siyah ise hakikatı temsil etmektedir.
romanın baş karakteri ahmet cemil'le bir gezintiye çıkarsınız, kah kızarsınız ona kah sevresiniz onu. hüseyin rahmi'nin romanlarındaki gırgır şahsiyetlere inat, bir o kadar ciddidir ki kahramanımız, tebessümünü satırlar arasında büyüteçle ararsınız. (bkz: bulabilene aşkolsun)
Hayalleri olan bir gencin lise son sınıfta babasını kaybetmesiyle hayallerinin yıkılışı ve beraberindeki hayat mücadelesi.... insan hayatta karşısına çıkan zorluklara karşı mücadele etmeli, hayallerle gerçekleri birbirine karıştırmamalıdır. dili ağır olduğu için pek anlaşılmamakta, devamlı dipnotlara bakma ihtiyacı hissedilmektedir. Buna rağmen olayların anlatılışı akıcı bir dille ifade edilmektedir. Hayat şartlarının zor olduğu bir dönemde yazılan eser,insanın maddi durumunun hayatını nasıl etkilediği açık bir şekilde ortaya koymuştur.
halid ziya usakligil olmeden once yine gunumuz turkcesine kendisi cevirmistir;ama maalesef yine o ceviri yeterli olmamis suan ki yayinevi*parantez icinde turkce karsiliklarini vermektedir.
ahmet cemil in mahzun hikayesi,yazarin tasvirleri ve dili donemin cezbedici atmosferi kitabi muthis kilmaktadir gercekten turk klasikleri denince akla gelen ilk eser.tanzimat edebiyatinin emekleme doneminden sonra kendisi de serveti fununcu olan usakligilin bu muthis eseri gunumuz romanciliginin kaynagidir.
servet-i fünun dönemi yazarlarından-ki bu dönemdeki yazar sayısı zaten fazla değildir- halid ziya uşaklıgil tarafından realist bir bakış açısıyla yazılmış olan, servet-i fünun döneminde yaşayan ve yetişen aydın bir gencin başından geçen olaylar silsilesinin antıldığı eserdir. romanın başkahramanı ahmet cemil, siyah bir gecede mavi denize dalıp hayaller kurmaktadır. siyah ve mavi renkleri de öyle alelade seçilip romana ad olmuş değildir. yazarın bilinçli tercihi doğrultusunda bu iki renk diğer renklerin arasından sıyrılıp eserin kapağında büyük harflerle parıldamıştır. nedir bu mavinin gizemi ya da siyahın ürkütücülüğü? mavi, hayalleri temsil eder. hayalleri vardır ahmet cemil'in, ulaşmak istedikleri, idealleri... tıpkı diğer servet-i fünun gençleri gibi. yazmakta olduğu kitabı bitirip yayımlamak ister, herkes tarafından okunmak. kızkardeşini hayırlı biriyle evlendirmek ister. sonra bir de annesine güzel bir yaşam sunmak; fakat siyah bir gecede tüm hayalleri son bulur. kitabı yazar; fakat umduğunu bulamaz. kardeşini evlendirir; fakat eşinden yediği dayaklar sonucunda düşük bir bebekle kalakalır kardeşi. siyah, durumdan da anlaşılabileceği gibi gerçeklerdir. yıkılan hayallerin üzerine kapkara bir gölge gibi düşen gerçekler.
Türk romanının basit kurgusal kusurlarından sıyrılıp gerçekten roman olmaya başlamasına öncülük etmiş eserdir. Tesadüfler ve ideal tipler yerini gerçekçi bir anlatım, bireylerin iç dünyalarına eğilme, hayal kırıklıkları gibi öğelere bırakır. Ahmet Cemil hayallerine ulaşamaz.
halid ziya uşaklıgil ' in dört büyük romanından ilkidir. yazar bu romanında basın ve edebiyat düyasının bir temsilcisinin kişiliğinde , aşırı hayale yönelik ve aşırı duygusal bir gencin dış dünyasından çok iç dünyasını sergilemektedir.
servet - i fünun dönemini gözler önüne seren , halit ziya uşaklıgil in başyapıtlarından biridir. ahmet cemil adlı gencin edebıyat dünyasının basamaklarını tırmanırken hırsları ugruna, aılesının karsılastıgı güçlükler anlatılmaktadır. eserin dili ağırdır ; ancak parantez içi açıklamaları bu konuda bizlere yardımcı olmaktadır.
