mahabad kürt cumhuriyeti

*22 ocak 1946'da kurulmuş 17 aralık 1946'da yıkılan kürt devletinin adıdır. toprakları şu anda iran'ın içindedir. yönetim şekli cumhuriyetti.

sovyetlerin himayesinde iran da kurulmuştur.* ** *

(bkz: mahabad)

başka devletlerin emriyle kurulan her devlet gibi yıkılmıştır. gelecekte benzerlerini görmek yine mümkün olacak.

(bkz: el siki ile gerdeğe girmek)

1946 yılı Mahabad Kürt Cumhuriyeti nin kuruluş yılıdır. Bölge, iran Şahlığının yönetimindedir. iran Şahı Pehlevi emperyalizmin yıllarca üzerinde oyun oynadığı halklardan Kürtlerin bu girişimlerine karşı her zaman en sert şekilde cevap vermiş ve böylesi oluşumlara ülkesi sınırları dâhilinde hiçbir zaman izin vermeyeceğini açıkça ilan etmiştir. Yalnız, 1941 yılında ingiliz ve Rusların iran a müdahaleleri üzerine, Pehlevi nin iktidarı son bulur ve bu sefer yeni bir süreç başlar.
Bu son durum, bölgede üç ayrı konumlanmaya yol açtı. Urmiye kenti civarında Sovyet hâkimiyeti Hanekin-Kirmanşah yolunun kuzeyinde ingilizler Bu iki bölge arasında iran ın kontrolünde ama Kürt gruplarınca sürekli ayaklanma çıkarılan bölge Mahabad bölgesinin önde isimlerinden Gazi (Kadı) Muhammed, Komala nın üyeliğine kabul edilir. Kadı ailesi bölgenin önde Kürt aşiretlerindendir. Gazi Muhammed, Farsça, Türkçe, ingilizce ve Rusça yı bildiğinden dış güçlerle de çok rahat diyalog kurabilmekte, destek alabilmektedir. Süreç içerisinde, Gazi Muhammed, Komala nın liderliğini eline alır ve Kürdistan Demokrat Partisi ni kurar. Partinin kuruluşunda aldığı bazı kararlar şunlardır: iran daki Kürt halkı, mevcut iran yönetimine tabi olmadan yerel yönetim serbestliğine sahip olmalı; iç ve dış işlerinde serbest olmalı; kurulacak bu yeni devlette yani Kürdistan da ayrı bir anayasa kabul edilmeli Çok geçmeden, 24 Ocak 1946 yılında, Mahabad Kenti nde Mahabad Kürt Cumhuriyeti ilan edilir. On üç üyeli Bakanlar Kurulu oluşturulur ve Gazi Muhammed Cumhurbaşkanı seçilir.
Tarihte bir ilk olma özelliğini taşıyan Kürt Cumhuriyeti nin Başbakan ve Bakanlar Kurulu Başkanı Şeyh Hacı Babadır. Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Savaş Bakanı Seyfi Gazi (Gazi Muhammed in amcası oğlu), Eğitim Bakanı Menaf Kerimi, Sağlık Bakanı S. Muhammed Eyyuban, Dış işleri Bakanı A. ilhanizade, Ulaştırma Bakanı ismail ilhanizade, Ekonomi Bakanı Mirza Ahmet ilahi, Tarım Bakanı Mahmud Walizade, Ticaret Bakanı H. Mustafa Dawudi, iç işleri Bakanı Mirza Gani Husrevi; Adalet Bakanı M. Huseyin Mecdi; Çalışma Bakanı Halil Husrevi; Haberleşme Bakanı Kerim Ahmediyan
Mart ayında dünyaya duyurulan Kürt Cumhuriyeti, Uşnu, Miandoap, Serdest, Bane, Sagiz, Senendeç şehirlerini kendi sınırlarına dâhil ederken, Mahabad ı başkent ilan eder. Cumhuriyetin resmi dili Kürtçedir. ilköğretim için yasalar çıkarılır, Kürtçe ders kitapları bastırılır. Kürt devletinin günlük ve aylık resmi yayın organı Kürdistan yayınlanmaya başlar. Havar, Hilale (kadın dergisi), Agir, Gelaweş, Nıştiman dergileri yayınlanır. Kürt Cumhuriyetinin milli marşı ey RaGip tir. Halktan düzenli vergiler alınmaya başlanır. Günlük 16.00 dan 22.00 a kadar radyo yayını yapılmaya başlanır. Radyo vericisi ve matbaa makinesi SSCB tarafından sağlanmıştır. Yoksul ailelerin çocuklarına eğitim, ders kitapları, yiyecek ve gıda yardımı yapılır.
Bu arada Kürt Cumhuriyeti, Azerbaycan ile sorunlar yaşar. Kürtlerin Azeri topraklarını ve nüfusunu kendi topraklarına katmak istemesi bunun başlıca sebeplerindendir. 3 Mayıs 1946 yılında, Kürt Cumhuriyeti Tebriz de Azerbaycan ile anlaşma imzalamak zorunda kalır. Bu anlaşmalara göre, karşılıklı konsolosluklar açılacak, gerekli durumlarda askeri anlaşmalar yapılacak, dostluğu bozacak kim olursa olsun, iki ülke tarafından cezalandırılacaktır. Ancak Mahabad Kürt Cumhuriyeti nin Azeri topraklarını sürekli taciz etmesi ve Azerbaycan sınırları içinde bazı karışıklıklara sebebiyet vermesi üzerine mevcut anlaşmalar ve barış ortamı rafa kaldırılır. Diğer taraftan iran, Mahabad Kürtlerinin bu oluşumu ve bölgede neden oldukları karışıklıklardan rahatsızlık duymaktadır. Durum BM e de intikal etmiş, konu ingiltere, iran, Azerbaycan ve SSCB arasında yoğun bir diplomasi yaşanmasına yol açmıştır. 16 Kasım 1946 da Azerbaycan-iran bütünleşmesi sonunda bölge coğrafyası ve nüfusunu parçalamaya yönelik bu söz konusu oluşuma müdahale kararı verilir. Gazi Muhammed, durumun ciddiyetini geç anlar ve siyasi çabaları hâlihazırda tükettiğinden 5 Aralık 1946 da kendi savaş konseyini toplamak zorunda kalır; direniş kararı alınır. Yalnız bazı aşiretlerin bundan vazgeçmeleri üzerine direniş zayıflar; Gazi Muhammed ve cumhuriyeti başta dışarıdan gördüğü desteği bulamayınca kullanıldığını anlar ve yalnız başına kaldığını anlar, teslim olmak zorunda kalır. 17 Aralık 1946 yılında iran ordusunun Mahabad a girer; Gazi Muhammed vatan hainliğinden yargılanır; 31 Mart 1947 de idam edilir ve 11 aylık suni oluşum, Mahabad Kürt Devleti son bulur.
ingiltere yıllar sonra aynı senaryoları oynama gayreti içerisine girmiş, iran yönetiminden bugün de daha önce olduğu gibi gerekli yanıtı almıştır.

http://www.estob.org.tr

ayrıca bugün barzani deyince aklımıza gelen mesud barzani nin babası mustafa barzani bu devletin genelkurmay başkanlığını yapmıştır.

22 ocak 1946.
kürtçesi komara mahabade olan kısa süre iran'da hakimiywt sürmüş kürt devleti. gazi muhammed, cahar çırağ (çarçıra) meydanı’nda mahabad kürt cumhuriyeti’ni ilan edilmiştir.
cumhuriyetin sınırları mahabad’ın yanı sıra uşnu, miandoab, serdeşt, bane, sakkez, senendeç’i içine alıyordu.
gazi muhammed devlet başkanı oldu.
cumhuriyetin 13 üyeli kabinesi oluşturuldu.
başbakanlık ve bakanlık gibi kilit noktalar şeyh ve aşiret liderlerinin elindeydi.
vergileri mahabad cumhuriyeti toplamaya başlıyordu.
iki tane günlük gazete sovyetler birliği’nin verdiği matbaa ile çıkarıldı. aylık “hawar” ve “agir” dergileri ile kadınlar için “helale” dergisi yayına başladı.
dünya klasikleri kürtçe basılmaya başlandı.
ilköğretim zorunlu hale getirildi. okullarda kürtçe okutulmaya başlandı. kürt halk ozanları enstitüsü kuruldu. kürtlerin sahnelediği ilk opera olan “vatan” sergilendi.
mahabad artık bir kürt cumhuriyeti olmuştu. daha sonra 1946’da iran yönetimi azeri ve kürt bölgesini işgal kararı aldı. 11 aralık günü iran birlikleri sera bölgesi’ne yığıldı ve mahabad’ı kuşattı. yıkılış süreci başladı.

11 ay ayakta kalabilmiş bir devlettir.

adını üstünde kurulu olduğu mahabad şehrinden alan, sovyetler birliği ve azerbaycan'ın desteği ile iran toprakları üzerinde kurulan birleşmiş milletlerin tanımadığı özerk kürt devletidir.

tarihte görülebilecek ; en güçlü , en uzun ömürlü, yaşadığı devrin süper gücü, özgür düşünce sistemi ve demokrasisiyle, kendinden önceki ve sonraki halklara örnek, en yaşanabilir topluluk.
şu an uzay da bir yerlerde imparatorluk olarak yaşamlarına devam etmektedirler.

(bkz: mabad cumhuriyeti)

Devlet başkanı qazi muhammed olan Cumhuriyettir.
Qazi : kadı anlamına gelir.

Azeriler bu devleti benimsemişlerdir.

güney azerbaycan'da kurulan türk devletiyle birbirlerini karşılıklı tanımış bir devlettir. kurmanç kürtleri tarafından kurulmuş olup goran kürtlerinin bile benimsemediği devlettir. hala iran'da bazı sünni kurmançların desteklediği bölücü terör örgütü pjak'tan en çok şii goran kürtleri nefret eder. goran kürtleri yüzünden pjak kürtler arasında yaygın olmamıştır.

Ne devlet ne devlet ya. Toplasan 15-20 aşiret nüfusu olan, bakanlar kurulu dedikleri amca teyze oğullarından oluşan, yüz ölçümü Bayburt kadar olan devletçik .

Köy derneği falandır lan o.
11 ay dayanmak nedir? iyi bakın sağa sola evraklara falan, bir yanlışlık olmasın.

22 ocak 1946'da kurulmuş 17 aralık 1946'da yıkılan kürt devletinin adıdır. toprakları şu anda iran'ın içindedir.

iran ordusu yıkmıştır

Kısa bir hikâye değil mi

Buna devlet diyenin AMK.

(#14707254) şu entry güzel özetlemiş*

kürtlerin tarihte kurdukları tek devlettir : ) 11 ay yaşamıştır.

Kürtler kurmamıştır, sovyet ve ingiliz işbirliğiyle kurulup Kürtlere verilmiştir, onlar da desteğini çekince sadece 20 gün ayakta kalabilmişlerdir...

1946 yılında sovyetlerin desteğiyle kurulmuş , sovyetlerin çekilmesiyle aynı sene için de yıkılmış mâlesef birleşmiş milletler tarafından tanınmamış kürt cumhuriyeti.

https://twitter.com/vvanw...tatus/1087831902109741056

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mahabad_Cumhuriyeti

şu anda kullanılan milli marş ve bayrağın bir benzeri mahabad kürt cumhuriyetine ait.

iran sınırları içerisinde iranin kurduğu devlettir.

Türkiye'de 1937 yılında ağrı kürt cumhuriyeti kurulmuş ve 1 yıl sonra yine türkiye tarafından yıkılmıştır.

çok bile kalmış. (bkz: daha karpuz kesecektik)

Ya bu Irkçılık yapanlar size ne Size ne muhabattan.

ikinci dünya savaşında ingiliz ve Sovyetlerin iran'ı işgali ve ülkeyi bölüşmesinin ardından Sovyetlerin kısa süreli olarak iran'ın kuzeybatısında kurduğu iki ülkecikten birisidir. Mahabad Cumhuriyeti ve Azerbaycan Özerk Cumhuriyeti. Birisi Kürt, diğeri Türk iki devletçik. Amaç büyük iran'ı parçalara ayırmak. 1946 yılında kurdurulan bu iki sözde ülke arasında dostluk ve kardeşlik anlaşması bile imzalanmıştır.

Demek ki neymiş efendim. Kürtçü veya Türkçülük yaptıranların amacı aslında iran, Irak, Suriye vb. Müslüman ülkeleri parçalamakmış. Eğer gerçekten Türk ve Kürt ırkçısı ve birbirine düşman olsalardı Mahabad Kürt Cumhuriyeti ile Azerbaycan Özerk Cumhuriyetleri kendi aralarında niye anlaşsınlardı?

Sovyetlerin iran'dan çekilmesinin ardından iran bu iki sözde özerk ülkeciği geri almış, öz vatanına döndürmüştür. Sözde Kürtçü ama özde komünist olan Mustafa Barzani de ne ilginçtir ki olay esnasında Bakü'ye sığınmıştır.

Bu da ırkçılık kartlarını oynayan emperyallerin işleri bittikten sonra desteleri nasıl bir araya getirdiğinin güzel bir örneğidir.

Günümüzde ise gerek sözde Türk ırkçısı GAMOH gerekse sözde Kürt ırkçısı PJAK ve hatta bu iki örgütün ittifakı ile iran'ı bölemeyeceklerini anlayan emperyalistler, bu defa iran'ın komşularını (Azerbaycan-Ermenistan; Pakistan-Hindistan) birbirine düşürmeye çalışıyor.

görsel