Madde manaya hizmet etmek zorundadır. Şöyle ki; en basitinden öyle olaylara bakmadan kullanılan eşyaların insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kendi yaptığı bu durmda, ihtiyaç veyahut istek olmadığı takdirde o maddenin başka bir formda olması ve bahsi geçen madde mi ağırdır eşya mı konusundaki insanın biçtiği bu değer gibi o durumda da değer kazanmamış olacaktır. Esasen o madde herzaman orada olacaktır ancak bu tarz bir değer koyma çabasında manalar açığa çıktığı için cevap manalar olacaktır. islam dini ise bu durumu şöyle açıklar:
Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.(Zariyat-56)
Bu durumda madde insanın ve cinnin biyolojik ortamı mana ise yaratılma sebebi olan kulluk.
Kainatın yaratılma sebebi olan HZ. Muhammed açıklamalarıda bu inanca göre yerinde bir örnektir.
Efendimiz, zayıf bir rivayette ilk yaratılan şeyin kendi nuru, başka bir rivayette akıl, kuvvetli bir rivayette ise kalem olduğunu ifade buyurmuştur. Belki madde de gidip manaya dayanmakta ve ruhun ölçülerine göre bir biçime girmektedir.
Su yandıkça yükselir burca
Ruh yanarak erer huzura
insan dediğin madde ve mana
iman, maddeden çıkardığın mana
ilimle en çok şemse varırsın
Mana yoksa maddede yanar kalırsın
Ruh da yanacak elbet saflığa ermek için
Şemsi şerbet deyu aşkla içmek için
mana maddedir, görüntümüz dışında da bir gerçekliğimiz yoktur. algılayabileceğimiz şeyler sınırlı değil gerçekliğimizdir ve ne kadar bilgi sınırımızı genişletirsek genişletelim sonuçta kendi gerçekliğimizi böyle algılarız.
kendi dışımızda gerçekler zaten bizim gerçeğimiz değildir ve onları asla bilmeyiz. o yüzden maddesiz bir mana gerçekten kopmak olur.
hatta nasıl düşünmek için akla akıl için beyne gerek varsa metafizik olan her şeyi kavramak içinde maddesel temele oturtmak zorundayız.
biz algılarımız dışında algılayamayız çünkü, hatta tanrı tanımına bakarsak herkeste bir öznel algı vardır ve kendi gerçekliği içinde tanrı tanımını algılar ve bu algılama arttıkça onu materyalist bir temele oturtmak zorundadır aksi halde o algısı dışında olacağı için ne olduğunu bilmediği bir tanrı tapıyor olacaktır.
her şey maddesel temelden gelir ve açıklanmak için maddesel temeller kullanılmalıdır. aksi halde madde dışında bir gerçekliğe inanırsa insanlar bu sadece öznel yorum olur. çünkü ortada algılanamayacak bir şey varsa bir şeyleri algılama üzerine değil bir şeylere inanma üzerine sonuç elde eder oluruz ki ne bir şey bilir ne de bunu algıladığımız şekilde aktarabilir tüm insanlar arasında ortak bir algı oluşturabiliriz.
yani her şey madde ve onun deviniminin anlık görüntüsü bunun dışında bir mana aramak bence saçma.
(bkz: Gereksiz felsefi sohbetler) felsefe güzeldir ama bitmiştir. Bilim ezdi geçti. Sorunun cevabı; Hacmi kütlesi olmayan bi kavramla hacimli kütleyi tartışmak ne ka boş ne ka boş.
