lazaro cardenas

entry2 galeri0
    1.
  1. meksika'nın 1934-1940 arasındaki devlet başkanıdır. 1895-1970 arasında yaşamıştır.

    orta-alt sınıf bir ailenin oğlu idi. 16 yaşında babasını kaybedince annesi ve 7 küçük kardeşine bakmak zorunda kaldı. vergi toplayıcılığı, matbaacı kalfalığı, gardiyanlık gibi çeşitli işlerde çalıştı. 11 yaşında okuldan ayrılmak zorunda kaldıysa da kendini yetiştirmek için her fırsattan yararlanmaya çalıştı. öğretmen olmak istiyordu, ancak o dönemdeki meksika devrimi ortamında, victoriano huerta devlet başkanı francisco madero 'yu devirince politikanın ve ordu faaliyetlerinin içine çekildi. plutarco elias calles 'i destekledi. calles devlet başkanı olunca da cardenas michoacan valiliğine geldi.

    4 yıllık valiliği boyunca, eyalet düzeyinde bir toprak reformu başlattı. köylü ve işçi örgütlenmelerinin oluşumunu destekledi. federal hükümetin ihmal ettiği eğitim faaliyetlerini geliştirmeye çabaladı, hatta bizzat kendisi pek çok sınıf teftişleri yaptı. öğretmen maaşlarının zamanında ödenmesini sağladı, kırsal kesimde 100 yeni okul açtı. kararlarını verirken danışmanlarının verdiği bilgilerle kısıtlanmak yerine halkın sesine kulak vermeye çalıştı.

    calles başkanlık dönemi sona erince kendi güdümündeki kurumlar ve sözünden çıkmayan kendinden sonraki iki devlet başkanı kanalıyla meksika'yı fiiliyatta yönetmeye devam etti. daha sonra 3. devlet başkanı olarak cardenas gündeme geldi ve calles onu da güdümünde tutacağını düşünerek başkanlığına karşı çıkmadı. ancak cardenas bunu kabullenmedi. ilk icraatlarından biri kendi maaşını yarıya düşürmek oldu. ayrıca kendisi ve kongre, uzun süreden beri katolik kilisesine karşı yöneltilen savaşvari cezalandırmalara karşı çıktı. en sonunda calles'i ve yozlaşma içindeki 20 adamını tutuklattırdı ve abd'ye sürgüne yolladı.

    devlet başkanlığı süresince yol ve okul inşasına ve de eğitimin geliştirilmesine destek oldu. toprak reformunu ve sosyal güvenliği geliştirmeye çalıştı. büyük toprak sahipleri, endüstriyel kapitalizm ve kilise fanatizmini dizginlemeye yönelik politik ve sosyal reform programı yürüttü. idam cezasını kaldırdı. sosyalist bir eğitim sistemini benimsemekle birlikte kilise ile hükümet arasındaki ilişkilerin normalleşmesini de büyük ölçüde sağladı. dönemi 1910'daki devrimden beri ülkede süren karışık ortamın giderek yumuşadığı ve normalleştiği yıllar oldu.

    zırhlı arabalar ve korumalar kullanmayan belki de tek meksika devlet başkanı oldu.

    ülkesine sürgüne gelen leon troçki 'ye olumlu bir tavırla yaklaştı.

    ispanya iç savaşı sırasında cumhuriyetçilere destek olmaya çalıştıysa da çabalarının çoğu abd yönetimince baltalandı. bununla birlikte, savaş sonunda kaçak ve sürgün konumuna düşen cumhuriyetçilere kucak açtı. bu kapsamda meksika'ya gelenler arasında yer alan entelektüellerin ve yetişmiş teknik insanların meksika kültürü ve teknolojisine katkısı oldu.

    petrolu ulusallaştırma politikası uyguladı. bu politika baştan halk arasında popülerdi, ancak sonradan desteği azaldı ve ileriki aşamalarda kendisi için zararlı sonuçlar vermeye başladı. öte yandan başta ingiltere olmak üzere batılı kapitalist ülkelerden de tepkilere ve bazı ekonomik yaptırımlara yol açtı. baştan yabancı petrol şirketlerinin gitmesi petrol üretimini sekteye uğrattıysa da, cardenas'ın kurduğu ulusal petrol şirketi bir süre sonra üretime geçebildi ve günümüze kadar gelen güçlü bir yapılanma oluşturdu.

    1940'ta başkanlığı sona erdi ve kendinden sonrası için biraz da kamuoyunu şaşırtarak -liberaller ile muhafazakar kanat arasında denge kurmasını umduğu- ılımlı muhafazakar bir adayı destekledi, böylece reformlarının ve kurduğu yapılanmanın sekteye uğramayacağını umuyordu.

    devlet başkanlığı bittikten sonra 1945'e kadar savunma sekreteri olarak görev yaptı ve sonra emekli oldu. ancak aktif bir yaşam sürmeye devam etti. sulama projelerini denetledi, fakirler için ücretsiz sağlık hizmeti ve eğitim kurumları oluşumunu destekledi. latin amerika'da (ve dünya genelinde) demokrasi ve insan haklarının gelişmesine yönelik faaliyetlerde yer aldı. vietnam savaşı'ndaki savaş suçlarını araştıran russell mahkemesinde görev aldı. lenin barış ödülü kazandı.

    velhasıl, meksika ve dünya siyasetinde saygın bir politikacı olarak tarihte yerini aldı.
    2 ...
  2. 2.
© 2025 uludağ sözlük