Kürt müziği de Pers müziği ile aynı köklere sahiptir, ancak en büyük özelliği, Hint müziğinde olduğu gibi Oktav'ın araştırılmasıdır. Bunun temel yapısı ise, unsurlarının doğaçlama*yolu ile her zaman ritmik bir ezgi ile sonuçlanacak şekilde süslenmiş ve düzenlenmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Müziksel yapı olarak ise doğaçlama başlangıçta ölçülü sonuç kısmıyla dengelenmiştir. Kürt müziği ne salt eğitimli müzik, ne de salt halk müziğidir, her ikisi birdendir. Pers müziği gibi, Kürt müziği de coşkulu, duygulu bir müziktir ve kederli (melankolik) bir havası vardır. Birbirlerine çok yakın olmalarına rağmen bu iki şarkı tarzı çok farklıdır ve dinlendiğinde pek karıştırılmaz.
Pers müziği daha rafine iken Kürt müziği daha içgüdüsel ve doğaldır.**
önemli bir kısmı aşırıya kaçar. söyleyenin besteleyenin aşırıya kaçmasıdır tabii ki bunun nedeni. haddini aşmışlık hat safhalara ulaşır aşırıya kaçanlarda. aşırı anlam yüklü olmayanları da bu ülkenin müziğinin bir parçasıdır kanımca. o kadar...
melodisi türk arap ezgilerinden harmanlanmış sözleri olması mümkün olmayan evrensel müzik yalanıyla da biraz ordan biraz burdan birşeyler alınarak piyasaya sürülmeye çalışılan bir gürültü topluluğu.
vakt-i zamanında dengbej denen yaşlı adamlarla başladı kürt müziği. dengbejler köylerinde veya civarlarında gelişen aşkları veya olayları konu aldılar her zaman. ve bunu yaparken sadece def veya bağlama kullanıldı. ya da hiç bir şey bazen sadece ses. melodileri ise hep sade oldu. ben hep aynı melodiyi kullandıklarını sanırdım. değilmiş gerçi ama o kadar zengin değildi. sonra tarih 1970 li yıllara gelince bu tek düzelik yerini değişik melodilere bıraktı.dengbejleri sadece yaşlılar dinlemeye başladı. gençlerin istekleri artmış değişik melodiler aramaya başlamışlardı. tam bu dönemlerde şiwan perver müziğe başladı. ilk başlarda aşk şarkıları söylerdi. kırive bunlardan biridir mesela. yaklaşık 10 sene kadar şiwan tek oldu kürt müziğinde. her ne kadar başka seslerde olsa piyasada hiç kimse onun kadar tutulmuyor ve dinlenmiyordu. 80 li yıllar geldiğince pkk meydana çıktığında şiwan'ın şarkıları da değişti. gençleri dağa çıkarmak için gaz verici şarkılar yapmaya başladı. kürt marşı gibi bir şeyde yapmıştı yanlış hatırlamıyorsam. pkk nın desteği ile bazı şarkıcılar daha çıktı. bunlarda aynı şeye hizmet etmeye başladılar. amaç gaza gelmeye hazır kürt gençlerini dağa çıkarmaktı. bir süre sonra insanlar olayın farkına varıp şiwan vari şarkı söyleyenleri ve dağa çıkarmak için kullanılan müziği dinlememeye başladılar. şiwan da bunun farkında olacak ki tekrar en iyi yaptığı şeye;
aşkı şarkılarını söylemeye yöneldi. ama durum değişmişti artık. yalnız değildi ve ciwan haco adında biri vardı artık piyasada. ve bu adam gerçekten de evrensel bir müzik yapıyordu. bas gitar kullanıyordu, davul kullanıyordu ve melodileri daha sert ve daha güzeldi. ben kürt müziğini her zaman iki kişinin yaptığını düşündüm. şiwan perver ve ciwan haco. biri eskilerin müziğini yapıyor diğeri ise gençlere ve sadece kürtlere değil kaliteli
müzikten anlayan herkese hitap ediyordu. ciwan haco'nun herkes takdir görmesi diğer gençleri de heveslendirdi. agire jiyan, koma amed, aynur, kardeş türküler gibi müzik insanları bundan sonra çıktı. nasıl türk sineması eşkiya'dan önce ve sonra diye ikiye ayrılıyorsa bu da öyle. kalitenin takdir edildiğini görmek insanların inançlarını artırmış olacak ki bu kişilerde bir şeyler yapma arayışına girdiler. uzun lafın uzunu bunun gibi bir şeydir kürt müziği.
dikkatli incelendiğinde ülkeyi bölmek isteyenlerin kendi kendilerini inkar ettikleri ayen beyan ortada olan muzik türüdür.
aşağıda türk muziğinin genel bir tanımını yapılıp bırakılacaktır. tıpatıp uymazsa herkes benden dondurma.
kırsal yörelerde bağlama, davul, zurna, kentsel bölgelerde kanun, tanbur gibi sazlar eşliğinde yapılan, sözleri genellikle gurbet, aşk acısı gibi duygularla örülü muzik türüdür.
dansları ise genelikle grup halinde yapılan, günlük hayatın folklorik temalara dökülmüş halidir. halay, horon, bar
garip bir müzik çeşididir bu.böyle rüzgarlı yaz geceleri fevzipaşa diye bir mahalle vardır burada.ordan efil efil elektronik saz sesleri eşliğinde dağ eteklerine çarparaktan ovaya geri döner bu müzik..her müziğin ezgisi size birşeyler anımsatır.belki bir duyguyu bir yöreyi.ama bu müziği duyduğunuz an hiç birşey hissemessiniz.garip bi müziktir bizim burdaki çeşidi..
müzik, yapılabilmek için çalgıları olması gereken bir olaydır. örneklersek tar, veya saz türk icadıdır, kanun türk icadıdır. sadece davulla müzik yapılmaz, ama davul zaten yahudi icadıdır; aynen darbuka nın arap icadı olduğu gibi.
başka milletlerin çalgılarıyla yapılan müzikler, o milletlerin ismini taşır. örneklersek; "türkçe sözlü batı müziği" diyoruz. neden diyoruz bunu? çünkü batı çalgılarıyla yapıyoruz, ama türkçe yapıyoruz.
veyahut arabesk diyoruz; neden diyoruz? çünkü arap tarzını kullanarak, arap kültüründen gelen çalgıları kullanıyoruz.
işte bu gün salt bir şekilde kürt müziğinden veyahut kürt folklöründen bu yüzden bahsedemiyoruz. çünkü kürtlerin kendilerine ait herhangi bir halk dansı veya çalgısı yoktur. halay, 4000 senelik türk icadıdır, nevruz; binlerce senelik türk bayramıdır.
velhasıl kendilerine ait halk dansı veya çalgısı olmayan bir topluluğun müziği olduğunu iddia etmek bilimsel bir tutum değildir, dolayısıyla kürt müziği diye bir şey yoktur. ancak; "kürtçe sözlü x müzik" vardır.
folklör, halkların henüz birbirleriyle tam olarak etkileşmeden kendi aralarında bir takım olayları, efsaneleri tiyatral olarak anlatması veya kültürel eğlence olayıdır. bunu yaparlarken insanlar bir takım çalgılarla "müzik" yapmışlardır. bu çalgılar zamanla insanların, toplumların kabulünü görmüş ve kullanılmıştır.
zaten "müzik" çalgıyla yapılır. bir takım andavallar müziğin vokal olarak tek sesli ve çalgısız olarak yapıldığını söyleyebilir, inanmayınız; sallama sanatının en uç örneklerindendir. uydurmadır, yalandır. tek vokal olarak şarkı söylenir, ağıt yakılır; müzik yapılmaz. karakteristiği vokale bağlı tek sesli olan müzik olmaz. saçmadır. müziği oluşturan şey notalardır.
kızılderili müziği vardır; kendine özgü çalgıları ve tarzları vardır. afrika kabilelerinin de kendine ait müziği, çalgısı, tarzı vardır; ancak kim ne derse desin bu bağlamda "kürt müziği" yoktur. ancak kürtlerin yaptığı müzik veya kürtçe sözlü müzik olabilir ki, herkes istediğini yapabilir.
türk müziği nasıl türküde başlıyorsa, kürt müziğinin temeli de türkü. işte o yüzden kürt müziğinin türk müziğinden bir farkı yok bana göre. nasıl turnam gidersen mardin'e, ermeni bir türkünün coverıysa * ve beni bilmediğim uzak yerlere götürüyorsa, bugün tv'de arkasına dağları alıp kürtçe şarkı söyleyen kadın da beni yanına alıyor.
müzik bu. müziğin ortaya çıkış nedeni ''sevgilimden ayrıldım. bebek'te üç-beş tur atarken söyleyeceğim bi şarkı yapayım'' isteği değil ki. çekilen hayat acılarının bi ürünü. ve hepimiz canımız acıyınca aynı duyguyu yaşıyoruz. hayır, birlik beraverlik mesajı vermiyorum; olması gereken, doğalı bu zaten. çünkü ''hepimiz canımız acıyınca aynı duyguyu yaşıyoruz.''
şener şen ile meltem cumbulun oynadığı adı aklıma nasıl gelmez lan dediğim filmde çalan ve meltemin abi bu türküde ağlamak için kürtçe bilmek mi gerekir sözüne yüzde 1525135 katılmama sebeb olan müzik çeşidi.
türkü ekseriyetinde ve ağıt ağırlıklı bir müzik. tabi halay havaları da var o da ayrı birşey. son dönemlerde opera ve blues olarak da karşımıza çıkabiliyor ama dediğim gibi türkü çıkışlı bir müzik türü. türk kültürüyle çok benzeştiği için, söyleyen türkünün sözlerini anlamasanız bile bağlamanın telinden, meyin sesinden, ritmlerden tüyleriniz diken diken olabiliyor.
(#8467700) anlamadığım ispanyolca ya da fransızca müzikler gibi değil üstelik, aynı ırmakta yıkandığımız insanların müzikleri. dertlerini yaşadıkları diyarların kelimeleriyle anlatan. sevdiğini paspasa değil aya, kekliğe benzeten insanların türküleridir. bir diğeri için;
(bkz: laz muzigi)
ugruna anlamadıgım bir dili dinlettiren müzik türü. bu adamların müzigi harika ve ötesi gerçi ülkenin en büyük sesinin ibrahim tatlıses oldugunu düşünürsek nasıl bir müzik oldugunu daha iyi anlamış oluruz.
aglatan sevindiren, güldüren kısacası her şekle sokan bir müzik türü. türk müziginden kat ve kat daha üstün. belki acıdan dogdugu için böyle kim bilir.
