anıtsal bir çadır görünümünde olan kümbet kesme taşlardan inşaa edilir. zengin figürlü plastik süslemelere sahiptir.
kayseri-talas yolu üzerinde yer alan (bkz: döner kümbet) (1276) kare bir kaide üzerinde, oniki köşeli olarak inşaa edilmiş anıtsal yapıların mühim örneklerindendir. dıştan konik külahla, içten kubbeyle örtülüdür. kapısının üzerinde insan başlı, kanatlı iki pars figürü arasında yer alan çift başlı kartal figüründen oluşan bu figürün arasında iki satırlık kitabede, kümbetin (bkz: şah cihan hatun) için yapıldığı yazar. efsaneye göre kümbetin döndüğü söylenir.
cenazelik, mumyalık, kripta gibi adlarla anılan, bir zemin üzerinde ziyaret yeri olan, bunun da üzeri örtülü, kubbeli yapılardır. anadolu selçuklular da, poligonal gövdeler, silindirik gövdeler, dilimli gövdeler, kübik gövdeler, eyvan tipi gövdeler, dikdörtgen planlı gövdeler, kümbetle eyvan birleşiminden oluşanlar, münferit planlı yapılar gibi türleri vardır.
