kozan'da ki hatta türkiye'de ki en acayip yer anavarza antik yerleşimidir, ben fazlasıyla tırsarım oradan.
rahmetli galip tekin buranın çizgi romanını yaptığında - çizdiğinde pazartesi sabahı 5,5'da kalkar dükkana koşar gelen dergi paketlerini açar ocaktan çayı söyler poğaça ile dergide ki tefrikayı hemen okurdum. ( o ara hem dükkanı işletip hem de inşaat şirketinde çalışıyordum,80'li yılların ortası ,çoğunu unuttum yanlışlık yapabilirim)
bu roman'da benim ismimi kulandı sonrası galiba neoplan'da da da ikinci ismimi.
zaten akşamları kemancı'da iki bira içmeden eve gitmezdim daha ortak değildi kemancıya arada gelirdi.
sonra ben cezaevine girdim bir ara istanbul dışı afyon irtibat koptu.
yazmamın nedeni neoplan ve anavarza'ı okuduktan sonra tursundur ve bir iki devam hikayesini okumadım. her zaman gittiğim adana'da da bir daha kozan'a ,ceyhan'a da gitmedim. ki ceyhan'ı çok severim ..(niye gitmedin derseniz korkudan arkadaş bırak nadiri hiç kullanılmayan iki ismim var ikisi de romanda,tırmayan salaktır. )
kozanlıların en büyük hatası bu hikayeleri kendilerine mal etmediler yada ceyhanlıların ama kozan'ın hakkı idi. galib'in çizgi romanlarını film yapsalardı ve turistik propaganda kozan asmalı konağın ilçesi gibi ünlü olurdu(seyretmedim için asmalı şeyi ilçenin adını bilmiyorum)
anavarza ve anavarza kalesi çevresi mutlaka gidilmesi gereken bir yer,bakın benzeri çok yoktur.
ben gitmem korkudan.
ayrıca anavarza antik kenti,
kilikya manastırı,
Sin Manastırı,
tarihi kozan konakları,
tarihi bedesten,
battal gazi zindanları,
memlük hoşkadem camii,
tarihi roma köprüsü gibi tarihi eserleri de sınırlarında barındıran, yemyeşil toros yaylalarının ve bereketli çukurova'nın bu tarihe eşlik ettiği otantik bir kent. kilikya krallığının eski başkenti, Osmanlı'da sancak, cumhuriyetin ilk yıllarında il merkezi, Türkiye'nin açık ara en çok kaleye sahip kenti.
Etimoloji; Kozan adı eski Türkçede aynı zamanda bazı boyların totemi olan “Yaban Tavşanı” (ing. jack Rabbit, Hare) anlamına gelir.
Ogur Türkçesi (çuvaşca), yakut saha Türkçesi, şor Türkçesi, Balkar Türkçesi, Altay Türkçesi, halas Türkçesi ve daha nicesinde de mevcuttur.
Genellikle Ogur Türkçesinde çok eskiden kullanılan “Ksoran” biçiminin, Ogur-Oğuz değişimiyle yani –r ve –s/z değişimiyle “Kozan” şeklini almasıyla oluşmuştur.
Diğer Kuzey Türkçelerinde çoğunlukla “Kıyan-Kuyan-Koyon-Köyön-Kodan-koygun” biçiminde görülen bu kelime Türkiye’de Orta Anadolu’da “Göcen-Gocen-Gozan” biçiminde fakat “Yaban Tavşanı Yavrusu” anlamında kullanılır.
1- bazı kuzey-doğu formları çok eski bir biçimi olan *Koḏan (Kozan) şeklindedir. 2- *Kuyan kelimesi Çuvaşca’daki (Ogur) eski *X/Ksoran biçiminin daha yeni bir formunun oldukça eski bir kanıtıdır ki burada –r ve -ḏ yani –s/z değişiminden dolayı *Koḏan (Kozan) biçimini alır. Diğer formları ise; Teleüt: Koyon/Köyön, Khakas: Kozan/Xozan, Tuva: Kodan/Koygun, Türkmen: Tawşan/ Dawuşğan, Bulgar: Tawşan ve Kıyan/Kuyan, biçimindedir.
Ayrıca; Eski Uygurcada (8. yy.): Koyan/koyun, Çağataycada PdC: Koyan, Harezm’de: koyan, Codex Cumanicus'ta: Koyan, Biruni’de: Tuşkan, Kaşgarlı’da: Tavyişgan, «Imennik» Yıl 866 (Bul): Dvansh, Dovshon, Tatar: Kuyan, Taushan ve Karaçay-Balkar: K’on, olarak kayıtlıdır. Modern lehçelerde ise; Başkurd: kuyan, Nogay: Koyan, Kazak: Koyan, Kırgız: Koyon, Karakalpak: koyan, Altay: koyon / köyön, Leb (Lop/Karluk): koyon / köyön, Koyb: kozan, Sakha: Kozan, Şor: Kozan, Hakas: Hozan, ve bazı orta kuzey, orta güney ve kuzey batı lehçelerinde koyan vb. biçimlerdedir.
Buranın insanının şehirle olan aidiyet bağı kuvvetlidir.
Üniversite başlayana dek Kozan'dan kurtulma hayali kuran çoğu Kozanlı en sonunda kendi gönülden isteğiyle kozan'a geri döner. Kozan'dan çıktıktan sonra Kozan kıymete biner; meğer Kozan Kırşehir, Niğde, uşak, Burdur,Karabük gibi çok yerden daha iyiymiş denir.
Kozan'da Über zengin kimseler dahi kolay kolay temelli istanbul'a, izmir'e yerleşmez.
Ya yine kozan'a ya da bir ayağı yine Kozan'da olacak şekilde kozan'a 70 km uzaklıktaki Adana'ya yerleşir.
Kozanlı memurların tamamına yakını kozan'a yakın olan adana, Mersin, Osmaniye, Kayseri, Maraş, Antep, Hatay, Niğde gibi yakın illere dağılmıştır.
ilk fırsatta kozan'a ya da Adana'ya taşınma hayali kurar çoğu da.
Çoğunda Kozan'dan tamamen kopma gibi bir niyet yoktur.
Bu yönüyle yerlilerinin çoğunu istanbul'a göç vermiş Kastamonu, kars, Sivas, ordu, Giresun, Tokat gibi illerin insanını anlayamayız mesela.
Öyle ki artık memleketleriyle bağı kalmayan nice Karadenizli ve doğulu var.
Transit konumda bir ilçe olmamasına rağmen türkiye'nin çoğu yerinden direkt otobüs seferi bulunan ilçe.
Kamil Koç, as adana ve lüks adana firmaları hizmet ediyor.
Adana-kozan arası yarım saatte bir,
Osmaniye-kozan arası bir saatte bir,
Diğer büyük şehirlere de birkaç saatte bir otobüs bulunmaktadır.
Batıdaki çoğu lokasyona otobüs bulunmasına rağmen Osmaniye'den doğuya direkt sefer bulunmaz.
Osmaniye'den doğuya gitmek için adana ya da Osmaniye'den ayrıca aktarma yapmanız gerekmektedir.
Çoğu yer gibi seçimlerde AKP'nin 1. Çıktığı şehir olmuştur.
Ancak diğer komşu yerleşimlerden biraz farklı bir sonuç çıkmıştır.
ilk 3'e millet ittifakından 2 parti giren sanırım tek kent olmuştur çevresinde.
Kozan'da;
1. Akp, 2. CHP, 3. iyi parti, 4. MHP, 5. Bbp şeklinde sıralanmıştır partiler.
Yeşil sol ise ne mutlu ki neredeyse hiç oy alamayarak 9. Olabilmiştir.
Ceyhan'da;
1. Akp, 2. CHP, 3. Yeşil sol, 4. MHP, 5. iyi Parti
Kadirli'de;
1. Akp, 2. MHP, 3. iyi parti, 4. CHP.
Yeşil sol 9.
Osmaniye'de;
1. Akp, 2. Mhp, 3. CHP, 4. iyi Parti, 5. Yeşil sol şeklinde olmuştur.
yörük türkmen kimliği ve türk siyasetinde türkçü ideolojiye öncülük yapmasıyla ön plana çıkan; mhp'nin kuruluşunda etkili yerlerden biri olan, alparslan türkeş'in adana milletvekili olduğu seçimde adana'da aldığı oyların tamamına yakınını vermiş ilçe olarak tarihe geçen kozan'da alparslan türkeş'in kızı da taşınma ve yaşama kararı almış. bu kararı alırken kozan'ın türkeş ailesi ve türk milliyetçileri için manevi değeri olduğuna kendisi de atıf yapmış.
(bkz: alparslan türkeş'in kızının kozan'a taşınması)
türk milliyetçiliğinin görünmeyen kalbi olarak kozan faal bir şekilde çizgisini devam ettiriyor.
belirtmeden geçmeyelim ayyüce türkeş iyi parti adana 1.sıra milletvekili adayıdır
kozan bu seçim mhp'li milliyetçi çizgiden, iyi partili milliyetçi çizgiye kayma gösterecek mi göreceğiz.
son genel seçimde akp 1. gelmiş; mhp-iyi parti ikileminde ise iyi parti mhp'nin önünde 2. sırada yer almıştı.
Elbistan depreminden dolayı gerginlik savrun fayı ile Kozan'a gelmiş olsa da yıllardır bildiğimiz risk haritasında en riskli yerler kategorisinde değil.
Adana'nın iki büyük ilçesinden biri (Ceyhan doğudan yoğun göç alırken, kozan sadece kendi bölgesinden almıştır), coğrafi konum olarak il olabilecek tek ilçesi, nüfusu az da olsa sürekli artan tek ilçesi, adana merkezden bile (hatta Çukurova'nın geri kalanından) fazla tarihi esere sahip tek ilçesi, geçmişte il merkezi olarak var olmuş tek ilçesi, memleket aidiyeti en yüksek ilçesi, Adana'nın yüzölçümü olarak en büyük ilçesi, Adana'nın milliyetçi yörük Türkmen bölgesi kalbi olmasının yanısıra;
1987'de imamoğlu ilçesi Kozan'dan ayrılarak ilçe yapılmıştır.
Bizim köyümüzü neden ilçe yapıyorsunuz beyler?
imamoğlu ayrılmamış olsa nüfusumuz sürekli gerilemekte ve göç alarak büyümüş olan Ceyhan'dan da fazla olacaktı.
imamoğlu, Feke, Saimbeyli, Tufanbeyli, Aladağ ve hatta sumbas ve kadirli'yi yeniden alacağız.
Az kaldı.
Reis tövbe de Allah aşkına.
inşallah hiçbir şey olmadan atlatacağız süreci.
iyi güzel diyorsun da Toroslarda nüfus yok ki, nüfus hep Çukurova'da.
Kozan Ceyhan Kadirli neredeyse 150 biner,
Osmaniye 200 bin, Adana'yı söylememe gerek bile yok.
