çınarlarımızı kaybediyoruz, önce halil inalcık, şimdi de kemal karpat.
üniversite son sınıfta seçmeli olarak kendisinden aldığım ders, tarihimize bakışımda bir dönüm noktası yaratmıştır. ışıklar içinde yatsın. allah rahmet eylesin.
1971 yılında wisconsin üniversitesinde düzenlediği konferansla dünyanın önde gelen üniversitelerindeki tarihçilerin osmanlı ve türk tarihine ilgi duymasını sağlamış bir şahsiyettir. osmanlı tarihinin dönemlere ayrılmasında toprak yönetimi faktörünü baz alarak metodolojik açıdan bir ilke imza atmıştır.
1926 romanya dobruca doğumlu tarihçi prof. kemal haşim karpat abd wisconsin üniversitesi'nde kurucusu olduğu osmanlı tarihi bölümü başkanlığını yürütmektedir.
''osmanlı ve türkiye'de aydınlar ve kimlik'' isimli bir yazısına denk geldiğim hocanın neden amerika'yı tercih ettiğini anlamak hiç de zor olmadı. yazı tam bir ockham usturası keskinliğinde yazılmış keza. osmanlıcılık, islamcılık, türkçülük tanzimattan günümüze, ve kemalizm'in özellikle içinde bulunduğumuz çalkantılı durumu tarihsel süreçte eğrisiyle doğrusuyla ele alınıyor. bu anlamda kimseye yaranamamış ve yaranma gibi de bir endişesi olmayan bilim insanıdır karpat. örneğin; tüm dünya'ya ve imparatorluk topraklarına bir tehdit olarak yayılan milliyetçilik akımı sonrası abdülhamid politikalarını ve ıslahat çalışmalarını yüceltirken ziya paşa'nın türk milliyetçiliğinin anlamsızlığını ve tabansızlığını eleştirir. ya da milli mücadele'yi küçümseyen islamcılar, osmanlı kimliği olmadan bir türk kimliğinden bahsedilemeyeceği gerçeğini göz ardı eden kemalistler, ittihat terakkiciler... hepsi karpat'ın kaleminden nasibini alır.
''bugün orta doğu'da ve türkiye'de mevcut eğitim,ulaşım, mesleki ihtisas, bir çok kuruluşun temeli sultan abdülhamid devrinde atılmıştır... ve yine ziya gökalp'in ''üç cereyan'ı türkleşmek, islamlaşmak, muasırlaşmak eseri için;
''gökalp, bu kimlikleri bağdaştırmak isterken toplumdaki kimlik değişimlerin yarattığı kültürel huzursuzluklara yani anomiye önem verdiği için bunalımın gerçek sebeplerini aramadan,( ki tarihsel seyrini göz ardı ettiğini düşünmektedir.) tedavisini tezelden milliyetçilikte bulmuş, anominin maddi ve tarihi sebepleriyle meşgul olmamıştır...''
velhasılıkelam; bu ülkede ne gerçek anlamda osmanlı tarihi ne de milli mücadele anlatılmamaktadır yazılamamaktadır. kemal karpat mutlaka okunmalı ve okutulmalıdır.
ülkemizin en ender bulunan tarihçilerinden biri. profesördür ayrıca.
--spoiler--
Bizim düşüncelerimizde, hislerimizde, sinemizde büyük bir boşluk vardır; o da tarih bilinci boşluğudur. Biz tarihe tapan, fakat tarih bilmeyen bir toplumuz.
--spoiler--
kemal karpat'ın 13 - 18 mart arası, zaman'ın yorum sayfasında, osmanlı'dan cumhuriyet dönemine (cumhuriyet dönemi dahil) orta sınıfları enine boyuna anlatan bir yazı dizisi yayınlandı. gayet güzel okurken, helal olsun zaman'a iyi iş yaptı derken birden son günkü yazıyı okuyunca meselenin özü anlaşıldı. ben de diyordum yahu bu yazı dizisi de nerden çıktı, neden zaman'da çıktı diye.
... ve halka kendisine en yakın olan partiyi seçmek imkânını vermiştir. 1995 seçimleri 1996'da Necmettin Erbakan'ı başbakanlığa çıkarmış, fakat onun islamcılık maskesi altında devletçiliği diriltmek istemesi demokrasiyi ve moderniteyi çıkmaza itmiştir. Onun "Anadolu Kaplanları " yetiştirmek politikası bir bütünleşme süreci içine girmiş devletçi ve geleneksel orta sınıfları tekrar birbirinden ayırabilirdi. Ekonomi bir bütündür ve onu aşırı devletçilik kadar aşırı dincilik-gelenekselcilik çıkmaza sokar. Nihayet 2002 ve 2007 seçimlerinde orta sınıf halka dayanarak ve demokrasi yolundan yürüyerek gücünü ve siyasi bekleyişlerini açıkça ortaya koymuştur. Bu yolun dönüşü yoktur. Yeter ki AK Parti ve onu kapatmak için çabalayanlar bu gelişmeleri doğru değerlendirerek tarihî akışın önünü kesmeye kalkışmasınlar.
eveet, işin bamteli burası. hoca söyleyeceğini direk söylememiş, günlerdir lafı evelemiş gevelemiş, formaliteden günümüze kadar şöyle bir anlatmış, en sonunda patlatmış bombayı.
zaman'ın yaptığı gerçekten takdire şayan, sen kalk akp'ye ikinci kapatması dedikodularının olduğu şu dönemde böyle bir yazı dizisiyle, tarihten örneklendirerek uyarı yap. tebrik ediyor, ilgiyle takip ediyoruz.
