bu yeşil dev, karnitin sentezine dahil bir antioksidan olan c vitaminiyle yüklü. karnitin, yağ asitlerini mitokondriaya taşıyarak vücut yağının azalmasını sağlar çünkü yağ asitleri, burada oksitlenerek enerjiye dönüştürülür. arizona state üniversitesi’nden (tempe) araştırmacılar, düşük c vitamini alan deneklerin yeterli c vitamini alanlara göre yürüme bandında %25 daha az yağ yaktığını ve daha çabuk yorulduğunu bulmuştur.
Tek başına bol limonlu, bol zeytinyağlı ve zeytin suyu ile çoğu salataya bedeldir. Yanına ek bir şey koyunca, bozulduğunu düşünüyorum. Belki havuç olabilir.
Faydalı olmakla birlikte çok tüketilmesi halinde guatr/ tiroid kanseri riski tavan yapar. Karadenizlilerde guatr hastalığının bu kadar yaygın olmasının sebebi kara lahana tüketimidir.
kara lahana ile kilise özel bir dolma yapılır. dolma içi salçalı iri bulgurdan yapılır ve mutlaka acı olması gerekir. limon sıkıp yerseniz bir tencereyi mideye gömersiniz.
, turpgillerden (Brassicaceae), geniş ve kalınca kat kat yaprakları olan, kış sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları koyu yeşil olan bir lahana çeşididir. Doğu Karadeniz (Artvin, Giresun, Ordu, Rize, Trabzon) halkının temel besin maddesidir. Yaz-kış yenilen bu sebzenin adı Eski Yunanca'daki lahana "yenilebilen sebze" kelimesinden gelmekte ve bölgede kelem, lu (Lazca), pancar, pezük, şaviphali (Gürcüce) olarak da adlandırılmaktadır.
iyot iyonlarının bağlanmasını engelleyici etkisi olduğundan mütevellit çok yenince guatr yapar. bu yüzden karadenizde guatr, diğer bölgelere göre çok daha yaygındır.
Ordu taraflarında kara lahana olduğu bilinir ama direk pancak denir.
Çorbasını seven kadar sevmeyen de vardır.
Mısır unu , fasulye, ısırgan , hoşkıran (bunu karadenizliler bilir ), baldıran ( zehirli olan baldıranla alakası olmayan başka bir bitkidir bunu da karadenizliler bilir )gibi değişik tatlar da içine katılabilir.
Sarması yapılır aynı zamanda "kapama" denen bir çeşit kavurması da vardır..
Salatası yapilan mor lahana ile karıştırılandir. Tiroid eksikliğine sebep olan lahana bu lahana değildir. Kemik suyuyla pisirilirse pek acayip olur. Bana gore sebzenin kralidir ispanak fasulye vs. Hikayedir bunun yaninda.
Rivayete göre, zonguldak'tan ankara'ya hastane icin bir hasta gider. Giderken de profesore yalaklik olsun diye 3 kiloluk bir kalkan balığı getirir. Bunu goren profesor doktor ise, ben bu kalkani buradan da alirim ibne, sen bana kara lahana niye getirmedin der ve ekler, senin adın süleyman benim adım süleyman, bundan sonra senin adın mustafa süleyman olsun. Bu da boyle sikim bir hikaye iste.
haşlanmış kara lahana yaprakları,bir miktar mısır unu, haşlanmış fasulye ve kurutulmuş acı biber ile dövülerek yapılan bir yemeği de mevcuttur. görüntü olarak akıllara zarar, bulamaç gibi olsa da tadı şaşırtıcı biçimde güzeldir.
Trabzon köylerinde "gara laana" şeklinde söylenir ve mevsiminde neredeyse üç öğün yenir. Dikkat edin mevsimine denk geldiyseniz içiniz dışınız kara lahana olabilir.
Yöre insanı için doyum olmayan bu lezzete yabancı olup yemeği tadanların pek damak zevkine hitap ettiği söylenemez. Soba üzerinde fokurdarken dibinde ölebileceğimiz bu lezzeti başkalarına ağzımız açık tattırırken olumsuz eleştiriler alabilme ihtimaliniz de pek yüksektir. Zaten yöresel lezzetler adı altında hazır çorba markalarından knorr'un bu çeşide girmesiyle çıkması da bir olmuştur.
Bu yemeği hakkını vererek yapan her karadeniz kadınına saygılarımı arz ederim. çünkü kara lahana çorbasını ve yemeğini, mısır yarması, fasülye, bal kabağı ve en önemlisi de kuyruk yağını eriterek üzerinde gezdirip lezzetlendirerek servis edenler hakkını veriyor demektir.
turnusol kağıdı olarak kullanılabilecek sebze. ph'sı asidik ortamda pembe, bazik ortamda yeşil renk verir. mesela limonla pembe renk alırken sodyum bikarbonat * ile yeşil renge döner.
