yıl 2006...
üniversitede uygarlık tarihi dersi, felsefik akımlar üzerine sunum yapılıyor. dia odasının en sonunda oturuyorum. genelde uyurdum bu derste. neyse...
bir grup kız arkadaş, immanuel kant hakkında bir şeyler anlatıyor ama sürekli birinci kant, birinci kant diyorlar. hatunlar almışlar googledan direkt yapıştırmışlar ı. kant diye. birincisinde gülmedim, ikincisinde gülmedim, artık üçüncüsünde kendimi tutamadım, başladım muttley gibi gülmeye. neyse kızların da dikkati dağılmaya başladı, ben kendimi durduramıyorum. hoca konsantrasyonlarının bozulduğunu anlayınca noldu diye sordu bunlara. kızlar da bazı arkadaşlarımız gülüyor dedi. derste topu topu 15 kişiyiz. hoca döndü baktı, ben ve yamuk bir ağızımla karşılaşınca, naznaz neden gülüyorsun dedi.
ben de, hocam birinci kant kaçıncı alman kralı hatırlayamadım, kendime gülüyordum dedim. sonra hoca da gülmeye başladı.
sonra kadın kızlara yavrum o birinci kant değil, immanuel o, kısaltması dedi. sonra bütün sınıf güldü.
o arkadaşlar şu anda iyi mimarlar ama bir şeyi okumaktan aciz insanlar, o günden beri bunu söylerim.
"her ne kadar ben inanmasam da bir tanrının var olduğunu kabul etmek gerekir."
al sana bir kaya demiştir.
ben tek, siz hepiniz mi demiştir, ben toplum kavramına inanıyorum ama kendimi toplum içinde görmüyorum mu demek istemiştir ya da bazen yanlış olduğunu bildiğin şeylere doğruymuş gibi yaklaşman mı gerekir demiştir.
en mantıklısı insanlarla taşak geçtiğidir.
bir çok paradoks bırakmıştır insanlar rahat rahat salaklaşsın diye.
- "aydınlanma nedir?" sorusuna yanıt - isimli yazısının girişi.
"aydınlanma; insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulmasıdır. bu ergin olmayış durumu ise, 'insanın kendi aklını bir başkasının kılavuzluğuna başvurmaksızın kullanamayışıdır. işte bu ergin olmayışa insan kendi suçu ile düşmüştür. bunun nedenini de aklın kendisinde değil, fakat aklını başkasının kılavuzluğu ve yardımı olmaksızın kullanma kararlılığını gösteremeyen insanda aramalıdır. sapere aude! aklını kendin kullanmak cesaretini göster! sözü imdi aydınlanma'nın parolası olmaktadır."
bu yazı bir kağıda elimle yazılmış olunduğu halde odamdaki panoda durmaktadır.
günlük planından asla şaşmayan bir filozoftu. öğlene dek kütüphanesinde vakit geçirir, öğleden sonralarınıysa düşünerek değerlendirdiği yürüyüşlere ayırırdı.
12 şubat 1804 yılında saat 11 civarlarında mortingen olan şahıs. öldüğünde 79 yaşındadır.
kadın düşmanıdır ama evliliğin insanın erdemini artırdığını söyler.
bir deri bir kemik olarak ölmüştür. hava şartlarından dolayı toprak kazılamayacak kadar sert olunca cenazesi 2 gün sonra mı ne defnedilmiştir. o sırada millet gelip bunu görmüştür. defin gününde de toprak yine serttir. neredeyse sadece iskelet olarak gömülmüş olsa bile toprak adeta kant'tan kalanları kabul istememiştir. çünkü o bu dünyaya aittir.
"emmanuel kant" diye de bilinir. kendisi 18. yüzyıla renk katmış olan ünlü bir filozoftur.
fransız devriminden haberdar olduğu gün, o her gün çıktıgı meşhur gezisine çıkmamış ve bunun yerine bu konu üzerine düşünmüş.
Ve Iste o gün bu paradoksu bulmuş: "fransız devrimi hukugun başlangıcı ama aynı zamanda da kanunun yadsınması"
ve bu paradoks uzun zaman boyunca anti-devrimci ve çogunlukla o zamanın avukatlarından ve halkın insanından oluşan devrimcilerin arasındaki tartışmaları beslemiştir.
haklı veya haksız tabi ki de yok, sorunun tek cevabı pragmatik bir cevap, Kim kazanırsa haklı olan da odur...
kendisine katılmayanların sinirini bozacak derecede iyimser bir filozoftu. ancak günümüzde yokluğu sıklıkla hissedilen ahlak yasasını savunması önemlidir.
Kant, Platon'dan sonra en büyük filozof olarak görülür ve metafiziğe gereken önemi tekrar iade etme çabasıyla yazmıştır. Hume, Locke, Berkeley gibi empiristlerle, insanın doğuştan bir takımfikirlere sahip olamayacağı konusunda hemfikirdi. Ancak sahip olduğumuz bilgilerin deneyimlere dayandığı şeklindeki iddiayı kabul etmedi. Empiristler bilginin deneyime dayandığı iddiasındaydılar. Kant ise tüm deneyimin bilgiyi esas alması gerektiğini savunmuştur.
Nietzsche okuyup "merhameti öldürün" diyen "üstün insan" safsatasıyla beynini dolduran insanı ancak kant'ın ahlak hakkındaki görüşleri yola getirebilir.
iskelet bozukluğuna ve bir çok zeki insan gibi hastalık hastalığına sahip olan felsefeci. hayatı boyunca, ta ki ölümüne 4 ay kala geçirdiği felce kadar hiç hastalık geçirmediği bilinir. bunun yanında hayatı boyunca dakikası dakikasına rutin bir hayat geçirmiştir. onun yıllar boyunca bu rutinini bozan tek şey j j rousseau nun bir kitabı olmuştur. *
kant, tek cümle ile ifade etmek gerekirse, hume, locke gibi empiristlerin darma duman ettiği metafiziğe iade-i itibarını sağlayan düşünürdür.
adını siyaset bilimi ve uluslararası ilişkilerde de "Kantinyen Teoriler" olarak var edebilmiş yaşadığı yüzyılın en önemli düşünürlerinden, avrupa birliği'nin temel fikir sistematiğini oluşturmuş önemli fikir adamı.
