Iran'ın doğusunda iran'a bağlı tarihi bölge şu an mevcut iran hükümeti üç eyalete bölmüştür
*Kuzey horasan eyaleti: merkez şehri Bucnurd diğer şehirleri ise Şirvan, Cacarm, Maneh, Samlaghan, isfarayen
Nüfusun çoğunluğu kürtçe konuşur zamanında safevilere karşı ayaklanan kürt aşiretleri bradost mensuplarıdır yine safevi kralı i.abbas tarafından doğuya sürülmüştür bunun dışında ikinci kalabalık grup farslar peşinden türkmenler ve diğe kuzey irani dilleri konuşan kavimler gelir
*Güney horasan eyaleti:merkez şehri Bircand diğer şehirleri Sarayan, Nahbandan, Sarbişeh
Nüfusun çoğunluğunu farslar ve afganlar oluşturur peşinden türkmenler gelir geri kalan da beluci ve arap soyludur
Razavi horasan:merkez şehri Meşhed diğer şehirleri Goçan, Dargaz, Çenaran, Serahs, Fariman, Türbet Cam, Taybad, Ferdows, Gayen, Haf ve Roşthar, Kaşmar, Bardaskan, Nişabur, Sabzevar, Gonabad, Kalat, Boshrooyeh ve Khalil Abad
Çoğunluk farstır ardından yoğun bir şekilde türkmenler ve diğer türkçe konuşan halklar gelir bunların dışında beluci,tacik,arap ve kürtler de bölgede yaşamaktadır.
farsça kökenli bir kelime olup, "güneşin doğduğu, yükseldiği yer" anlamına gelir. kelimenin latinize edilmiş farsçası, xorasan veya khorasan şeklinde yazılmaktadır. maveraünnehir ve harezm (harzem) bölgelerinin güneyinde, sistan ve belucistan'ın ise kuzeyinde yer alan bir tarihî bölgedir.
iran'ın kuzeydoğusunda ve doğusunda bulunan bölge, 2004 senesinde kuzey (şimailî) güney (cenubî) ve razavî horasan olmak üzere üç ayrı eyalete ayrılmıştır. tarihî (büyük) horasan bölgesinin günümüzde sadece batı toprakları iran sınırları içerisindedir. horasan'da türkmenler ve farslar (persler) yaşamaktadır.
horasan, aynı zamanda, doğu dünyasını batı dünyasına bağlayan tarihî ipek yolu üzerinde kurulmuş ve tarihsel süreç içerisinde birçok farklı medeniyet tarafından sürekli el değiştirmiş bir doğu anadolu kentidir. bölgeye ismini veren doğu anadolu'ya göçen türk boylarıdır. bugün, erzurum iline bağlı bir ilçedir.
Erzurum, Çat, Hınıs, Pasinler.. bel seviyesine kadar kar altında iken Horasan'da yalnızca dağ ve tepeler kar altında idi.
Erzurum'un Bingöl, Muş, Bitlis gibi illerin yanında dahi Alaska kaldığını hesap edersek; bir gün yolum bu ile düşerse şayet merkezden önce tercih edebileceğim ilçe olacaktır.
Hoş Erzurum merkez ve Horasan ilçesi dışında tanıdığım, bağım olan bir başka Erzurum ilçesi yok da neyse. *
Horasan, Erzurum iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kenttir. Horasan ilçesi kuzey ve doğuda Kars, güneydoğuda Ağrı illeri, güneyde Karayazı, batıda Köprüköy ve Pasinler, kuzeybatıda Narman ilçeleriyle çevrilidir.
Horasan ismi Eski Farsça’da hur (güneş) ve âsân (âyân “gelen, doğan”) kelimelerinden meydana gelmiştir ve “güneşin doğduğu yer, güneş ülkesi; doğu bölgesi” anlamını taşımaktadır. isim muhtemelen Sâsânîler zamanında ortaya çıkmış ve kısa zamanda yaygınlaşmıştır. Horasan tarihte iran’ın kuzeydoğusunda yer alan çok geniş bir coğrafî bölgenin adı idi. Günümüzde bölgenin toprakları üç parçaya ayrılmış olup Merv (Mari), Nesâ ve Serahs yöresi Türkmenistan, Belh ve Herat yöresi Afganistan, kalan kısmı da iran sınırları içinde bulunmaktadır. En geniş kesim iran’ın elindedir ve adı geçen iki devletle iran’ın diğer eyaletlerinden Mâzenderan, Simnân, Yezd, Kirman, Belûcistan ve Sîstan’la çevrilidir; idarî merkezi aynı zamanda dinî bir merkez olan Meşhed’dir ve eyalete (ustân) Meşhed, isferâyin, Bucnurd, Bircend, Tayyibat, Türbeticâm, Türbetihaydarî, Darrıgaz, Sebzevâr, Şirvan, Tabes, Firdevs, Kâbnât, Kûçân, Kâşmir, Gunâbâd ve Nîşâbur vilâyetleri (şehristan) bağlıdır.
Oğuz türklerinin anadolu'ya gelmeden önce bulundukları yerdir. Hâlâ bu bölgede türkmenler yaşamaktadır.
anadolu da çoğu kişiye nereden gelmişiniz diye sorunca horasan der.
aslında türklerin anavatanlarından değil, göç ederken 80, 90 belki daha uzun süre kaldıkları bir duraktır.
tabi orada yerleşik kalanlar da olmuştur.
türkmenistan, afganistan civarlarında olanın, pek çok anadolu türk ünün anavatanı olandır.
türkistan dan çık göç kolları burada uzun süre kalmışlar ve nerdeyse yurt edinmişler. sonra da anadolu ya göçlerine devam etmişler.
tabi orada sürekli kalan türkler de var.
yani, ötüken kadar önem vermemiz gereken eski bir yurt parçası.
