haris el muhasibi zühd hayatının olduğu kadar zühd düşüncesinin de önemli kişilerinden biridir. hicri 2.asrın sonu ile 3.asrın başlarında yaşamıştır. önemli mutasavvıflardan cüneyd el bağdadinin hocası ve imam şafinin öğrencisidir. ayrıca imam gazali üzerinde önemli etkiler bıraktığı bilinmektedir. muhasibi hadis kelam ve usül ilimleri ile uğraşmıştır. zühd hayatına önemli kavramlar kazandırmıştır bunlar: muhabbet, muhasebe, ihlas ve riyadır. er-riaye li-hukukil-lah adlı eserinde ihlas ve riya konularını detaylı bir şekilde işlemiştir. hayatında muhasebeye verdiği önem sebebi ile muhasibi lakabını alan zahid ölmeden evvel ölümün soğukluğunu yüreğimizin derinliklerinde hissetmemiz gerektiğini vurgulamıştır. kitabut tevehhum adlı kitabı türkçeye çevrilmiştir.
muhasibi'nin bilimsel çalışmaları, astronomiyi, pozitif bilimleri kötüleyen, bilim düşmanlığı yapan, tasavvufu anlattığı sözllerine kulak verelim:
"insan, hayvanları ve kuşları emri altına alma, soy, sop hakkında bilgi edinme, astronomi bilimiyle doğaya hakim olma gibi pozitif bilimleri veya yeryüzü ve gelip geçen devlet adamlarına ait bilgiler gibi tarih bilimini kurma külfetini üzerine almış, böylece nefsinin dünyaya dönük taleplerini karşılamaktan başka bir iş* yapmamış olmaktadır. halbuki ona düşen, dini işleri sağlamlaştırmaktır.**"
oysa tıpla uğraşınca insan sevap kazanmaz mı? ya da matematikle...
Müslümanların önderleri bunlar maalesef.. imam gazaliyi çok etkilemiştir.
