"hayatta en çok, mübârezeyi (düello) severim. en mesut günlerim, en şiddetle hücuma uğradığım, en şiddetle hücum ettiğim zamanlardır.
o zaman damarlarımda hayat veren bir ateş tutuşur, hayatın solukluğu silinir ve gözümün önünde bir gaye canlanır, mübarek ve muazzez bir gaye... fenalığa karşı müsamahakâr, lakayd veya müsadekâr duranları sarsmak, hepsini bu mübâreze meydanına çekmek isterim. yalnız fenâ olmamak kâfi gelir fikrinde değilim..."
7 Aralık 1875'te balıkesir'de doğdu. 1908 yılında ittihat ve terakki cemiyeti'nden istanbul mebusu seçildi. 1920'de istanbul'un ingilizler tarafından işgalinden sonra tutuklanıp malta adası'na sürüldü. 1923'te istiklal mahkemesi'nde yargılandı. 1925'te müebbet sürgün cezası ile çorum'a gönderildi. bu tarihten sonra, atatürk'ün ölümüne kadar politikanın dışında kaldı. 1935-1939 arasında çankırı, 1943-1946 arasında istanbul milletvekili oldu. ulus gazetesinde başyazarlık yaptı. 1954'te demokrat parti aleyhindeki yazıları nedeniyle hapse mahkum edildi. dönemin cumhurbaşkanı celal bayar tarafından affedildi.18 ekim 1957'de istanbul'da yaşamını yitirdi.
eserleri;
nadide (1891)
hayat-ı muhayyel (1899)
hayal içinde (1901)
türkçe sarf ve nahiv (1908)
hayat-ı hakikiye sahneleri (1909)
kavgalarım (1910)
niçin aldatırlarmış? (1922)
edebi hatıralar (1935)
talat paşa (1943)
benim görüşümle olaylar (4 cilt, 1945-1947)
seçme makaleler (1951)
siyasal anılar (1975) ***
''ülkeyi kurtaracak biricik yol diye yıllardan beri arkasından çıldırmış olduğumuz meşrutiyet, memleket için çok önemli bir tehlike doğuruyordu. memleketi benimsemiş biricik unsur, memleket için her fedakarlığa katlanacak, her zorluğu çekecek unsur Türk 'lerdi.memleket yalnız türk'ler için yurt tu. yurt kelimesi ağızdan çıktığı zaman buna yalnız türk'ün yüreği cevap veriyordu. bulgar için yurt, makedonya'yı da alıp götürerek sofya ile birleşmekti; belki istanbul'a kadar da sarkmak isteyecekti. rumlar için yurt anadolu'nun bazı parçalarını da kapsamak şartıyla istanbul'du. ermeni, anadolu'yu parçalayarak kendine özgü bir yurt yapmayı düşünüyordu.''
Edebiyat ve hukuk adlı çeviri makalesi, servet-i fünun dergisinin kapanmasına neden olmuştu.
dili sadedir ve anlatımı süsten uzaktır.
Kavgalarım, malta adası' nda, nadide önemli eserlerindendir.
servet-i fünun dergisi'nin kapanmasına sebep olmuş "edebiyat ve hukuk" adlı makaleyi fransızca'dan çevirmiş olan, gazeteci, yazar ve eleştirmen.
kavgacı ve hırçın üslubu dikkat çekmekteydi. eski edebiyata karşı yeniyi, doğu kültürü'ne karşı batı kültürü'nü savunmuştur. ona göre edebiyat bir araç değil amaç olmalıdır. bu fikir çerçevesinde devrinin ünlü tartışmalarında ismi vardır. hatta eleştirilerini ve tartışmalarını topladığı "kavgalarım" adlı bir eseri de vardır. cumhuriyetin ilanından sonra milletvekilliği yapmış ve 82 yaşında hayata veda etmiştir.
fransızca'dan çevirdiği bir makale nedeniyle (fransız ihtilali'ni anlatan bir makaledir) servet-i fünün dergisi toplatılır ve topluluk dağılma sürecine girer. ayrıca tanin gazetesini çıkarmıştır.
roman, hikaye, makale, eleştirme, fıkra, mesur şiir gibi türlerde eserler yazmıştır.hikaye ve romanlarında gözleme yer veren tasvir ve tahlillerde derinleşmeyen, gerçekçi bir yazardır. dili oldukça sadedir süsten uzak.
bazı eserleri: hayat-ı muhayyel, niçin aldatırlarmış, nadide(roman), hayal içinde(roman), kavgalarım adlı eserleri vardır.
hukuk ve edebiyat adlı dergisi servet-i fünun edebiyatının dağılmasına neden olmuştur.
yenilikçi ve siyasetçidir.
dili sadedir.
romanlarda gözleme önem verir.
ayrıntılı betimlemeler kullanmaz.
güçlü bir düşünce yapısı, korkusuz, atak bir eleştiri anlayışı vardır.
