el etti dudu taksiye fiodorbudala
rum elinin hisarı dedi raskolnikof şoföre
taksimetre mutlu uzun yol tıkırtısında
dört haneli sayılara erdi dijital sayaç
hızla yarışmaya başladılar kendi aralarında
ondalıklı kesirler taksiperverdi fiodorbudala
bilinmiyor kimin suçu neyin cezası bu hisar sürgünü tevfik fikret'in önünden saygıyla geçti suç ve ceza taksi
hisar'dan sonra ilk durakta ani fren
burası değil mi osman ağbi
ne osman ağbisi osman ağbi kim
nasıl osman olabilir raskolnikof'un ağbisinin adı
nerden biliyor raskolnikoffiodorbudala'nın evini
aynı romanda değiller ki iyice karıştı fiodor'un fazla ayık kafası
sen nerden biliyorsun benim evi raskoş
dün gece de ben getirdim ya ağbi
öyle mi meğer yaşamımız her gece raskolnikof
kem bir göz gibi tepemizde donuk ay
yalnızlığın hüznünü asansörden asansöre bindirdi
üç asansörlü hisar palas ziguratında
rum elinin hisarında bir yunanlı ozan gibi
bavulunu boşaltmaya varmıyor eli
evi tuttu henüz benimseyemedi fiodorbudala.
"bu coşkulu hayranlık, aslında son derece doğal: aramızdaki bir yüzyıla karşın dostoyevski bizim büyük çağdaşımız. geçmişteki yazarlardan çok azı onun güncelliğine sahip: dostoyevski'nin romanlarını okumak, 20. yüzyılın kroniğini okumakla eş anlamlı,"
keşke ana dilim gibi rusça konuşabilsem de bir de kendi yazdığı dilden okusam,anlasam onu dediğim yazar. eserlerini alırken yayınevine mutlaka dikkat edin.
gün itibari ile profilo alışveriş merkezinin hemen girişine heykeli konmuştur. lenin'in sakallısı gibi duruyor. ilk başta lenin sandım. şu sıralar bu alışveriş merkezimizde heykel sergisi vardır ayrıca.
(yazarlığından bahsetmeye gerek bile yok bence.) fyodor mikhailovic dostoyevski...
süper karizmatik isim.benim de böyle adım olsa ben de dünyanın en büyük yazarı olurdum.
fazla soze ne hacet pektabii buyuk rus romancisi. ayrintilar icin edward hallett carr'in ileti$im yayinlari'ndan cikan biyografik cali$masini onererek, yazarin hayatindaki muhim tarihlere gecmek istiyorum;
1821- ailenin ikinci cocugu olarak 30 ekim'de moskova'da dogdu.
1831- kendisinden 1 yas buyuk agabeyi mikhail ile moskova'da okula ba$ladilar.
1837- annesi vefat etti ve bunu takiben st petersburga baska bir okula gonderildiler.
1838- st.petersburg askeri muhendislik akademisine kabul edildi.
1839- babasi, koleleri tarafindan chermashnya'da olduruldu.
1843- akademiden mezun oldu ve ardindan honore de balzac'in eugenie grandet'sini ruscaya cevirdi.
1844- ilk eseri insanciklar uzerinde calismaya basladi.
1845- vissarion grigorievich belinsky adli donemin en unlu ele$tirmeniyle arkada$lik etmeye ba$ladi.
1846- insanciklar yayimlandi. ardindan 2 ay sonra da the double ve mr. prokharchin yayimlandi. utopist sosyalist m. v. butashevich-petrashevsky ile tani$ti.
1846- gelecekteki karisi anna grigorievna snitkina dogdu. 30 ekim- petersburg.
1846-7- cesitli ate$li hastaliklar gecirdi ki bunlar ileride tani$acagi epilepsi icin bir haberci niteligindedir.
1847-9- beyaz geceler,bir yufka yurekli,polzunkov gibi kisa oykuleri yayinlandi.
1848- the stranger woman, christmas and wedding ve eternal husband'i yazdi.
1849- netochka nezvanova'yi yayimladi ve ardindan politik suclar dolayisiyla idama mahkum edildi. infazindan once affedildi. sibirya'ya surgune yollandi.
1950-54- omsk-guney sibirya'da gecen surgun yillari...
1853- periyodik sara nobetlerinin baslangici.
1854-59- semipalatinsk'de zorunlu askeri serviste cali$ti. ardindan 1857'de dul marya dmitrievna isaeva ile evlendi. 1859'da dogu rusya'da yerle$mek icin izin aldilar. amcanin ruyasi ve kucuk kahramani yazdi.
1860- oluler evinden anilar'in ilk kismi yayimlandi.
1861- abisi mikhail ile zaman dergisini cikarmaya basladilar. zaman dergisinde ezilmi$ ve a$agilanmislar yayimlandi.
1862- oluler evinden anilar'in 2. bolumu yayimlandi. bunu a nasty tale'in yayimlanmasi takip etti. iki eser de zaman dergisinde yayimlandi. birlikte cali$tigi apollinaria polina suslova ile fransa, isvicre ve ingiltere gibi avrupa'nin 7 ulkesine ilk defa gitti.
1864- zaman dergisinin halefi olan epoch dergisinde yeraltindan notlari'i yayimladi. ilk karisi marya dmitrievna ve abisi mikhail'i kaybetti.
1865- epochun yayiminin durdurulmasiyla 5 yillik gazetecilik kariyeri sona erdi. bu arada polina suslova evlenme teklifini geri cevirdi.
1866- ba$ yapitlarindan olan suc ve ceza ve yayincisiyla olan anla$masi dolayisiyla cok kisa bir surede yazilan kumarbaz raflardaki yerini aldi.
1867- anna grigorievna snitkina ile evlendi. 4 yilligina avrupanin batisina gittiler. sirasiyla cenova,floransa, viyana, prag, dresden'de bulundular.
1868- budala yayimlandi.
1870- sonunda ebedi koca'yi yayimladi.
1871-72- st petersburg'a dondu ve ardindan ba$arili siyasi romani cinler'i yayimladi.
1873- the citizen adli haftalik muhafazakar bir dergide bir yazarin gunlugu diye makaleleri yayimlanmaya ba$ladi.
1874- bir kez daha tutuklandi. ama bu kez tutuklanma sebebi politik degil, sansur tuzugune aykirilikti.
1879-80- en guclu eseri karamazov karde$ler'i bitirdi.
1880- haziran'da moskova'da pu$kin $enliklerinde pu$kin ile ilgili unlu soylevini icra etti.
1881-28 ocak'ta st petersburg'da akciger kanamasi dolayisiyla hayatini kaybetti. 1 $ubatta alexander nevsky mezarligina defnedildi.
Karamazov Kardeşler gibi bir şaheseri yazan mükemmel yazardır.En derin eseri ise yeraltından notlardır.hayatı ve eserleri ile Freud'a ilham kaynağı olmuştur.
iki cilt halinde günlükleri de yky kazım taşkent klasik yapıtlar dizisinden yayımlanmıştır.
"günlük bile bir okuyucu göze alınarak yazılır , bu kaçınılmazdır" diye de günlüğün mahiyetini ortaya koymuştur. türkiyeyle alakalı fikirleri-ki "rusyanın olmalı istanbul" mealindeki sözleri- şaşırtsa da o dünya edebiyatının tartışmasız bir numarasıdır. varoluşçu temalardan , psikolojik analizlere kadar bütünüyle insana yönelik duyuş , seziş ve kavrayışları metinlerine yansıtan dostoyevski , karşıt fikirleri de roman karakterleriyle gerçekçi biçimde yansıtabilmiştir. batı edebiyatının burjuva yaşantısı ve şaşaası romanlarında görülmez pek; balolar , sanat üzerine sohbetler de yoktur. ama gündelik hayatın insana biçtiği rollerdeki küçük ayrıntılar ve bireyin üzerindeki patlamaya meyyal davranışların uzantıları vardır. ve tabiki olası sonuçları.
Kumarbaz gibi güzel bir esere imza atmış başarılı Rus edebiyatçıdır. De Grieux, Polina, Matmazel Blanche, büyükanne, hatta hatta Marfa ve Potapiç ve tabii ki romanımızı anlatan ve Polina'ya zaman zaman ruh sağlığını bozacak aptallıkları düşünecek kadar deli bir şekilde seven, gözü aşktan kör olan kahraman Aleksi ivanoviç... hepsi de iyi kurgulanmış ve yer yer Rus toplumunu analiz etmekten de geri kalmayan bir eserin hatırlanması kuvvetle muhtemel olan, farklı insanlarıydılar,okuyanlar için bunları unutmak ne mümkün? Ayrıca bu sürükleyici ve başarılı eseri kısacık bir sürede, para sıkıntısını aşmak için alelacele yazıp yayıncıya veren bir yetenektir.
dostoyevski, insan psikolojisinin derinlerine, her insanın içinde bastırdığı şeytana, hayatın içinde geçen bazı anlarda hissedilen kelimeyle tarif edilemeyen duygulara hitap eder.
hemen hemen tüm eserlerinde eserlerinde; kişinin ve kişilerin vicdan yarasını, ilahi adaleti, kahraman olamayışı vurgular. çok basit bir sahneyi iki sayfa kadar anlatmasıyla, aslında anlatmak istediğinin ne kadar önemli bir sahne olduğunu okuyucuya belli etmek ister.
dostoyevski okumaya başlayacak olanlara tavsiye;
kitabın kim tarafından çevrildiğine dikkat edilmelidir. öyleki çok ucuza klasikler adı altında yayınlanan bazı eserlerde acemice çeviriler ve çevirmen tarafından uydurulmuş bölümler vardır. bu sebepten dolayı dostoyevski serisini orjinal olarak çeviren ve yayımlayan iletişim yayınlarını tercih etmenizi öneririm.
insan psikolojisinin en ücralarını bilen,yerine göre toplumu bireyin bakış açısıyla veren yerine göre bireyi topluma göre irdeleyebilen,akıcı anlatımı ile okuyucuyu yormayan,eserlerini betimlemelere boğmayan, klasikleşmiş yapıtlarıyla dünya edebiyatına büyük katkısı olan rus yazar.
--spoiler--
-her şeyi bugünkü yeryüzü koşullarına göre düşünüyorsun. bu arada dünya belki yüz milyar kez yinelenmiştir. yaşlanmış, donmuş, çatlayıp asıl elementlere bölünmüştür. gene çukur bir yerde birikmiştir su, gene bir kuyruklu yıldız, bir güneş, bir güneşten bir dünya.... bu olaylar noktası noktasına sonsuza dek izleyecektir birbirini..
--spoiler--
