türkçesi bulanık mantıkdır. türkçe çevirisi çok anlamlıdır, zira tanımı kendi içinde barındırır. durumları sadece doğru ve yanlış olarak anlamamak anlamına gelir ki bunu bilimsel olarak şu şekilde tarif edebiliriz; normal elektrik devrelerinde 0'lar ve 1'ler vardır, genelde 0 devreden elektrik geçmediğini, 1 ise belli bir voltaj(genelde +5V) geçtiğini belirtir. Örneğin şu an kullandığınız bilgisayar bile tamamen bu mantıkla çalışır. Oysa bulanık mantık kullanan devrelerde sadece doğru ve yanlışlar değil arada ki durumlarda vardır, böylece bir bit'i farklı değerlerle doldurabilirsiniz, ki daha çok eğrilerle tanımlanır bu aralık. Misal, 0 ve 5 volt yerine gidip 3 volt değerine bir aktivite atayabilirsiniz. insan beyni de böyle çalıştığı için, bulanık mantık yapay zeka uygulamalarında kullanılması mutlak olan, lakin devreleri normal devrelere göre pahalı olan bir sistemdir.
alev alatlı gayet saygın bir insan olabilir ki öyledir de
buna hiç itirazım olmaz
ama fuzzy logicin konuşulduğu bir ortamda alev alatlının esamasi okunuyorsa
o ortam televole ortamıdır uçankuş ortamıdır.
temeli bulanık küme ve alt kümelere dayanır. klasik yaklaşımda bir varlık ya kümenin elemanıdır ya da değildir. matematiksel olarak ifade edildiğinde varlık küme ile olan üyelik ilişkisi bakımından kümenin elemanı olduğunda "1", kümenin elemanı olmadığı zaman "0" değerini alır. bulanık mantık klasik küme gösteriminin genişletilmesidir. bulanık varlık kümesinde her bir varlığın üyelik derecesi vardır. varlıkların üyelik derecesi, (0, 1) aralığında herhangi bir değer olabilir ve üyelik fonksiyonu m(x) ile gösterilir .
ilk kez 1965 yılında california berkeley üniversitesinden azeri bilim adamı prof. lütfü a.zade'in bu konu üzerindeki araştırmalarına ait ilk makallelerini yayınlamasıyla duyuldu. o tarihten sonra önemi gittikçe artarak günümüze kadar gelen bulanık mantık, belirsizliklerin anlatımı ve belirsizliklerle çalışılabilmesi için kurulmuş katı bir matematik düzen olarak tanımlanabilir. bilindiği gibi istatistikte ve olasılık kuramında, belirsizliklerle değil kesinliklerle çalışılır ama insanın yaşadığı ortam daha çok belirsizliklerle doludur. bu yüzden insanoğlunun sonuç çıkarabilme yeteneğini anlayabilmek için belirsizliklerle çalışmak gereklidir.
klasik mantıkta olduğu gibi operatorleri vardır, örneğin ve, veya, değil gibi. ancak bunlar kendine has işlemlerdir mesela -başka yaklaşımlarda olmasına rağmen ve işlemi- genelde çarpma olarak ifade edilir, değil işlemi de birden çıkarma şeklinde ifade edilir. bunlar;
ve: a=0.2 b=0.8 => a ve b = (a) * (b) = 0.2 * 0.8 = 0.16 değil: a=0.4 => a değil = 1-(a) = 1 - 0.4 = 0.6
şeklinde örneklenebilir. ancak bunlar en basit yaklaşımlardır. ann* ve bulanık mantık tekniklerinin beraber kullanımı ile çok daha etkili sistemler tasarlamak oldukça olasıdır ama bu işlem ortaya çıkan sitemi çok yavaşlatmaktadır ve henüz bu tekniklerin birleştirilmesi yöntemi geliştirme ve test aşamalarındadır, aslında ann * algoritmaları da her gün gelişmeye devam etmektedir. yani bu konuların -mesela rekürsiyon ya da arama gibi- tam olarak oturdukları söylenemez, fakat başarılı uygulamaları da mevcuttur. güzel uygulamalar içeren bir kaynak
aristo mantığını, düz mantığı reddeden mantık. kesin doğru ve kesin yanlış tanımlamalarıyla (1,0) çalışan bilgisayarlar insan zekası gibi hareket edemez ve karar veremez. örneğin yaşlı kişiye göre değişen bir kavramdır. oysa dijital bilgisayarlar için <50 genç, >=50 yaşlı diye tanımlanabilecek bu kavram, fuzzy logic ile kilosu, sağlığı, yaşadığı ülke gibi birbirinden farklı tanımlamalar eklenerek farklı bireylere göre farklı sonuçlar alınabilir.
bu bılım dalının elektronık bılımı ıle bırleştırılmesı ıle makınaların da ınsan gibi dusunmesinin saglanmasına calısılmaktadir.
edit:güzelim türkçesi "bulanık mantık" dururken neden ingilizce şekilde baslık olarak kaldıgını merak ettıgım meraktan çok uzuldugum baslık.
klasik mantığın aksinedir bulanık mantık. klasik mantıkta bir eleman, bir kümenin ya elemanı ya da değildir(0 veya 1). bulanık mantıkta ise elemanın, matematiksel olarak [0-1] arasında değişen bir üyelik derecesi vardır. bulanık mantığın çıkış noktası burasıdır.
ilk kez 1965 yılında california berkeley üniversitesinden prof. lotfi a. zadeh'in konu üzerinde ilk makalelerini yayınladığı zımbırtıdır. bilgisayarlar 2 sayı tabanında yazılmış verilerle çalışırlar. 0 ya da 1. yani doğru ya da yanlış. örnek olarak 24 saati gece ve gündüz olarak ayırırsınız. ama bu kesin olamaz. çünkü akşam karanlığı tam karanlık değildir ve sabah aydınlığı da tam aydınlık değildir. işte buna bulanık mantık derler.
