figani

1505-1532 yılları arasında yaşayan 16. yy anadolu sahası şairlerindendir.

asıl adı ramazan.babası abdullah efendi dir.doğum yeri trabzon dur.

küçük yaşta tıp eğitimi alan figani kendisinden önceki iranlı şairerden etkilenmiştir.lakin şiir sevgisi ilimin önüne geçer ve şiirle uğraşır.

aşk+şarap+sevgili temasını işler.

karabalizade ve defterdar iskender çelebi nin meclislerine katılır.onların meclislerinde şiirler okur.şiirleri o kadar muntazam ve güzeldir ki bir çok düşman edinir.

asıl mesleği mükata'at katipliidir.(savaşta başarılı olan kimselere verilen toprağın kaydını tutma)

hafızası ve zekası çok iyi.
kendisine aşırı derecede güvenir ve başkalarını beğenmez.

1526 yılında mohaç savaşı ile macaristandan ibrahim paşa apollon,diana ve herkül heykellerini getirtir ve ibrahim paşa sarayının önüne diktirir.
o zamanlarda meclislerde bu konu hakkında şiirler dolaşır:

dü ibrahim amed be-dar-ı cihan
yeki büt-şiken şad yeki büt nişan

dar=dünya evi anlamına gelir * figani dar yerine klise anlamına gelen deyr kelimesi konsa daha iyi olacağını söyler ve bunu ibrahim paşanın kulağına götüren düşmanları yüzünden ibrahim paşa figani yi astırır.
halbuki zamanında figani ibrahim paşa ile arasını iyi tutmuş ve ona 2 kaside sunmuştur.

edebi kişiliği:
-aşk+şarap+sevgili teması
-atasözü+deyim kullanır
-bazı şiirlerinde belagat hataları var.gazel içinde tekrara düşer ve ara sıra kafiye yinelemeleri yapar.
-kendsine çok güvenir kimseyi beğenmez.iranlı şairlerden ve çağdaşı şairlerden kendisini üstün sayar.
-divançesinde 107 gazel ve 8 kaside vardır.
-üstün zekası ile yeni hayaller kurmuş ve söylenmemiş mazmunları söyleme başarısı göstermiştir.

"iki ibrahim geldi bu cihana; biri put kıran, öteki put diken" dizeleri nedeniyle kellesini yitirendir.

ölümü biraz trajiktir. "dü ibrâhim âmed be-rûy-i cihân, yekî büt şiken şüd diger büt nişâ" yani dünyaya iki ibrahim geldi; biri putları yıktı, diğeri putları dikti" Mohaç seferinin galibiyetiyle seferden dönen ibrahim paşa ihti$ama,sanat eserlerine bir hayli dü$künlüğüyle tanınırdı. Macarların talan edilmek üzere olan hazinelerinde sanat eserleri niteliği ta$ıyan yapıtlarda mevcuttu bunların bir kismi tual üzerine yapılmı$ resimler, bir hısmı ta$ ve bronz heykellerdi. Figaniye bu dizeleri yazdıran heykelleri dikme hadiseside burda vuku bulur üç güzeller isimli insan boyundan biraz daha uzunca olan taş heykelleri ibrahim paşa hazineye katar ve sultanahmet meynanına bunları diker. Figani bunların putları andırdığını ve islamiyetle bağda$madığını halka anlatmak için bu dizeleri döker akabinde de öldürtülür.

dün akşamki bölüm itibariyle muhteşem yüzyıl dizisine dahil olmuş 16. yy. osmanlı divan şairidir. hicivlerinin keskinliği hayatına mal olmuştur.

muhteşem yüzyıla göre röntgencidir.

--spoiler--
Zülf-ü kemendin aldığı ele cellad-ı gamzesi

Benzer Figani zulm ile berdar eder seni
--spoiler--

aşık çelebi tezkiresinde şöyle bir minyatürü bulunan divan edebiyatı şairi.

"cihana aşk ile geldim ne malım ne menalım var" gazelini çok severim ve ezber bilirim.

Cihâna aşk ile geldim ne mâlım ne menâlim var
Kanâat gencine kâni olalı hoşça hâlim var

Gerekmez zerrece zâhid cihânın mihr ile mâhı
Benim bir yüzü gün alnı kamer kaşı hilâlim var

Dehânın sırrına yoktur sözüm kim zerrece cânâ
Miyânın vasfın etmekte velî ince hayâlim var

Efendim sana lâyık cândan özge nesne yok ammâ
Eşiğin itlerine kâse-i serden sifâlim var

Kabâ-yı atlas-ı çarha değişmem Tanrı hakkıyçün
Bu gün eğnimde rindâne Figânî köhne şâlım var

görsel