"Nişanı-ı hümayun şu ki Ben ki Sultan Mehmed Han'ım; üst ve alt tabakada bulunan bütün halk tarafından şu şekilde bilinsin ki, bu fermanı taşıyan Bosna rahiplerine lütufta bulunup şu hususları buyurdum: Sözkonusu rahiplere ve kiliselerine hiç kimse tarafından engel olunmayıp rahatsızlık verilmeyecektir. Bunlardan gerek ihtiyatsızca memleketimde duranlara ve gerekse kaçanlara emn-ü aman olsun ki, memleketimize gelip korkusuzca sakin olsunlar ve kiliselerinde yerleşsinler; ne ben, ne vezirlerim ne de halkım tarafından hiç kimse bunlara herhangi bir şekilde karışıp incitmeyecektir. Kendilerine, canlarına, mallarına, kiliselerine ve dışardan memleketimize getirecekleri kimselere yeri ve göğü yaratan Allah hakkı için, Peygamberimiz Muhammed Mustafa hakkı için, yedi Mushaf hakkı için, yüz yirmi dört bin peygamber hakkı için ve kuşandığım kılıç için en ağır yemin ile yemin ederim ki, yukarda belirtilen hususlara söz konusu rahipler benim hizmetime ve benim emrime itaatkár oldukları sürece hiç kimse tarafından muhalefet edilmeyecektir."
Nişan-ı hümayun oldur ki, ben ki Sultan Mehemmed Han'ım, cümle havass u avama ma'lum ola ki, işbu darendegan-ı ferman-ı hümayun Bosna rahiplerine mezid-i ınayetim zuhura gelüp buyurdum ki;
Mezburlara ve kilisalarına kimesne mani'u müzahım olmayup ihtiyatsız memleketimde duranlara ve kaçup gidenlere emn ü eman ola ki gelüp bizim hassa memleketimize havfsız sakin olup kilisalarında mütemekkin olalar ve yüce hazretimden ve vezirlerimden ve re'ayalarımdan ve memleketim halkından kimesne mezburlara dahl ü ta'aarruz etmeyüp incitmeyeler. Kendülerine ve canlarına ve mallarına ve kilisalarına ve dahi yabandan hassa memleketimize adem getürirler ise yemin-i mugallaza ederim ki, yeri ve göğü yaradan Perverdigar hakkı içün ve ulu Peygamberimiz Muhammed Mustafa sallallahu Te'ala aleyhi ve sellem hakkı içün ve yedi Mushaf hakkı içün ve yüz yirmi dört bin peygamberler hakkı içün ve kuşandığım kılıç içün bu yazılanlara bir ferd muhalefet eylemeye, madam ki benim hıdmetime ve emrime muti'olalar.
hani osmanliyi sevene gerici diyorlar ya, hani turk tarihini turkiye tarihinden ibaret gostermek istiyorlar ya bide utanmadan muslumana ve osmanli devleti sempatizanlarina gerici diyorlar ya iste onlar bu hosgorunun milyonlarca yil gerisine gerilemis esas gericilerdir. Onlar okulda bir basortulu genc kiza bile hosgoru gosteremezken, istese tamamini bir gunde kilictan gecirebilecek durumda oldugu yada zorla musluman edip olmayanlari ulkesinden kovabilecek durumda oldugu asirlardir savastiklari dusmanlarina bile bu engin hosgorusuyle ornek olmayi basarmistir. Eger bu gericilikse keske bizde 1453lere kadar gerileyebilsek.
zat-ı fanileri tahta çıkarken beşikteki üvey kardeşlerini boğdurmuş bir firavundurlar.
"Kim bir kişiyi, bir kişiye karşılık yahut yeryüzünde bir fesat sebebiyle olmaksızın öldürürse, insanları toptan öldürmüş gibidir. Ve kim bir kişiye hayat verirse insanlara toptan hayat vermiş gibidir. Andolsun, resullerimiz onlara açık-seçik kanıtlar getirmişlerdir. Ama onlardan birçoğu bunun ardından da yeryüzünde zulüm(!) ve azgınlığa(!) sapmaktadır." (maide suresi 32. ayet)
firavun derken boşa değil. hani firavun mısır'da bütün israiloğulları bebeklerini öldürtmeye kalkmıştı ya. oradan aklıma geldi.
--spoiler--
söz konusu rahipler benim hizmetime ve benim emrime itaatkár oldukları sürece hiç kimse tarafından muhalefet edilmeyecektir."
--spoiler--
hoşgörünün sınırları ve amacı açıktır; "hizmet ve itaat". amaç, yeni fethedilmiş bir ülkede otoritenin yerleştirilmesidir. bu belge, hoşgörü değil, işbirliği yapılmaması halinde "muhalefet edileceği" tehdidini de içerir.
