700 yıl boyunca endülüs emevileri'nin elinde kalmış, bu süre içerisinde avrupa'da ilim irfan merkezi halinde olmuş, ispanyollar dağlarda koyun güderken (tabiri caizse)emeviler bu yerde medreseler inşaa etmiş, yunanca kitapları günümüze kadar taşımışlardır. Bütün dinlerden insanların huzurla yaşadıkları bir yerdir. Tarihi, Elhamra'sı ile beni kendine bağlayan bölgedir aynı zamanda. Tarihte en çok üzüldüğüm kişilikte bu bölgenin insanıdır : Boabdil. Böyle bir yerin, Elhamra'nın anahtarlarını teslim etmek, bir daha asla gelemeyecek, göremeyecek olmak... ömrümün burada geçmesi tek arzum.
711-1492 yılları arasında iber yarımadası'nda müslümanlığın etkisi altında bulunan bölgelere verilen isimdir. endülüs kelimesinin vandallar'dan geldiğine inanırlar. ancak tarihsel dayanak yoktur. müslümanların iber yarımadasındaki varlığı en son morisko'ların 1609 yılında ispanya'dan sınır dışı edilmesiyle son bulmuştur.
romalılardan önce sırasıyla fenikeliler, kartacalıların eline geçen, romalıların baetica * dediği, vandalların bugünkü adını verdiği bölge. bölge vizigotlar döneminde 70 yıl bizans işgalinde kalmış ve en parlak dönemini vizigotları yıkan emeviler ve onun devamı olan endülüs emevileri döneminde yaşamış bölge. bölge bugün sevilla (işbiliye), cordoba (kurtuba), granada (gırnata), cadiz (kadis), huelva (valbah), jaen (ceyyan), malaga (malaka) ve almeria (almariyya) illerine bölünmüştür.
Zil, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı...
Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı...
Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.
ispanya neşesiyle bu akşam bu zildedir.
Yelpaze gibi çevrilir birden dönüşleri;
işveyle devriliş, saçılış, örtünüşleri.
Her rengi istemez gözümüz şimdi aldadır;
ispanya dalga dalga bu akşam bu şaldadır.
Alnında halka halkadır âşufte kakülü;
Göğsünde yosma Gırnata nın en güzel gülü...
Altın kadeh her elde, güneş her gönüldedir;
ispanya varlığıyla bu akşam bu güldedir.
Raks ortasında bir durup oynar, yürür gibi;
Bir baş çevirmesiyle bakar öldürür gibi...
Gül tenli, kor dudaklı, kömür gözlü, sürmeli...
Şeytan diyorki sarmalı, yüz kerre öpmeli;
Gözler kamaştıran şala, meftûn eden güle,
Her kalbi dolduran zile, her sineden "Ole!"
