damar tıkanıklığı nın ilgili literatür deki adıdır.
hem ameliyatlarda hem de diğer travma larda ilave olunan bir risk tir. ancak travmatik olmayan doğal hastalıklarda da görülebilir.
kan damarını tıkayan oluşum iç ve dış kaynaklı olabilir.tıkanma tam veya kısmi olabilir. uç damarlar en müsait kısımlardır.
1- dış kaynaklı embolizm:
a) yabancı cisim: vücuda giren mermiler ve diğer metal parçacıkları.
b) yabancı madde:
- hava; enjeksiyon ile uyuşturucu madde kullanımında, ameliyatlarda (özellikle boyun ve göğüs ameliyatlarında) hava girişi söz konusu olabilir.
- kazara ölüm e yol açan oksijen embolusu: kalp ameliyatlarında insan faktörü ve makinadaki arızanın birleşmesiyle olur.
- damar yoluyla uyuşturucu kullananlar sıklıkla yabancı partikülleri de enjekte ederler.
- hayvan parazitleri de dış kaynaklı embolizme sebep olabilir.
havanın dolaşıma girişi ile ölüm ün meydana gelişi arasındaki süre birkaç dakikadır.
2- iç kaynaklı embolizm: örneğin;
trombus:
- arteryel trombus: travmadan sonra gelişen bir enfeksiyon kapakçıkların tutulmasına ve embolik lezyona yol açabilir.
- venöz trombus: akciğer embolizmidir ve oldukça sık rastlanan bir ölüm neenidir.bir çok vakıada otopsi yapılmadan tespit edilemez.
- yağ embolusu: hem yumuşak doku hem de iskelet travmasından sonra oluşabilir. spontan olarak da karaciğer de yağlı dejenerasyon bulunan olgularda karşımıza çıkabilir. yağ embolizmi kendisini ani ve geç olarak iki şekilde gösterebilir.
geç yağ embolizmi en sık görülendir. hasta olaydan bir kaç saat sonra bilincini kaybeder. idrarda yağ bulunabilir. ani ölüm ise fazla miktarda yağın dolaşıma girmesiyle meydana gelebilir.
