efemera (ingilizce: ephemera), gündelik yaşama ait 'ıvır zıvır' olarak nitelendirilebilecek kısa ömürlü küçük ve geçici belgeleri ifade eden bir tanımlamadır.
bu efemera ürünlerinin arasında okul diplomaları, karneler, otobüs sinema biletleri, piyango biletleri, spor toto kuponları, gazete nüshaları, tanıtım broşürleri, mektuplar, kartvizitler, lokanta menüleri, tapu senetleri, noter senetleri, banka dekontları, çikolata ve sakızlardan çıkan kartlar, sigara kâğıtları, posterler, pasaportlar, fotoğraflar, kartpostallar, düğün davetiyeleri gibi gündelik hayatın ayrıntılarını belgeleyen materyaller sayılabilir.
bugün özel koleksiyoncular dışında büyük ulusal kütüphaneler ve müzeler de tarihin belli bir alanına ışık tutabilecek efemera koleksiyonları barındırmaktadırlar.
Kendime ait koleksiyonumun çeşididir. Efemera bazen çöp biriktirmeye varabilsede çoğu zaman belli bir döneme belli bir markaya hatta belli bir kişiye ait olabilir. Bu koleksiyonerin ilgisine bağlıdır.
Cumhuriyetin ilk yılları ve 1. Dünya savaşı şahsen ilgi alanım olmuştur. Sahaflarda 1 tl'ye satılan yazarını tanımadıkları bir mektup çok mutlu edebilir meraklısını.
Efemera koleksiyonculuğunun zor kısmı ise aradığınızı bulabileceğiniz standart bir adres yoktur. Gördüğünüz her sahafa yapışır onun değersiz gördüklerini koyduğu bölümde tırmalar durursunuz.
kimilerinin çöp olarak gördüğü şeyi bir hazine olarak görebilmektir bence. benim en çok hoşuma giden ise eşyanın, yaşadığı asıl döneme dair onu elinde tutan insana fikir vermesi, üzerinde tahmin yürütmeye açık olmasıdır.
bir zamanlar yaşanın kaygıların, sevgilerin, üzüntülerin ve onları tadan insanların artık olmayışı veya yaşlanmış olması da yaşattığı çok garip bir histir.
etimolojisinden kimse bahsetmemiş, bari ben bahsedeyim bu arada. sözcük -tabii ki- yunancadan gün anlamına gelen "emeros"tan gelmekte. bu kökten ephemeros => "günlük*" anlamına gelirken ephemeron da ömrü bir günlük olan mayıs böceği anlamına gelmekte imiş.
gündelik yaşamda kullanılan basılı gereçleri biriktirmek. o kadar geniş bir dünya ki. efemeristleri anlayabiliyorum, çünkü kimsenin yüzüne bakmadığı 40 senelik bir davetiye kağıdı bazı insanlara heyecan verir.