richard kelly'nin senaryosunu lise yıllarında yazmaya başladığı ve sonradan yönetmenliğini de üstlendiği 2001 yapımı bilimkurgu-dram-psikolojik hatta gerilim türleri arasında gidip gelen farklı, karmaşık, güzel bir film ama filmi bu kadar etkileyici yapan belki de en önemli şey son sahne ve o müthiş şarkı. (bkz: mad world)
tek kelimeyle değişik bir film. bilimkurgu meraklıları ve teori manyakları için biçilmiş kaftan.
--spoiler--
filmde bahsedilen süre sonunda dünyanın sonunun geleceği söylenmiştir ama sonu gelen donnie dir.
burada paralel evrenler ele alınmış. herkesin kendi evreninde yaşadığı, kendi dünyasını oluşturduğu anlatılmak istenmiş. dolayısıyla hayat ile birlikte bu dünyanın da sonu geliyor.
--spoiler--
fizik prensipleriyle süslenmis mükemmel bir filmdir.
öyle ki bazı insanların hayata bakışlarını değiştirebilcek ölçüdedir.
bildiklerinizi, bildiğinizi sandığınız şeyleri sorgulatır sizlere.
defalarca da olsa izlenmeye değerdir.
--spoiler--
geçmişe seyahat edebilmeyi başaran donnie darko, zamana hükmedebildiğini anlayınca o kadar mulu olur ki aslında çoktan ölmüş olduğu o ana geri döner. kaçma imkanı olduğu halde ölümü o sinsi sırıtışıyla karşılayarak filmin sonunu hayal edenleri dumura uğratır.
--spoiler--
dünyanın en iyi web sitesine sahip film. yemin ediyorum ilk girdiğimde fbi tarafından aranıyorum sandım. karışıktı ama çözdüm.
--spoiler ama öyle böyle değil--
öncelikle siteye giriyoruz http://www.donniedarkofilm.com sağ alt köşedeki webcamtırak görüntüdeki siz değilsiniz korkmayın. hemen donnie darko'nun görüntüsünün üstündeki kırmızı noktaya tıklayalım. replikti, yazıydı, fotoğraftı bir sürü şey gözümüzün önünden geçiyor. hepsinin üstüne tıklıyoruz. (bkz: next next next yapmak).
sonra ie penceresi tadında bir şifre girme bölümü açılıyor. buraya sparrow yazıyor ve alttaki proceed'e basıyoruz.
yine tıklaya tıklaya gidiyoruz. ve en sonunda ms-dos tarzı komut yeri geliyor karşımıza. y tuşuna basarak ilerliyoruz. sitemizin ana sayfasına geldik.
buradaki kırmızı noktalardan level 1 yazanına tıklıyoruz.(yazılar küçük) bir sürü kırmızı nokta geliyor karşımıza, hepsine sırayla basıyoruz. en sonunda yine bir şifre girme yeri çıkıyor. sparrow yazıyoruz.
sonra 3 adet pencere geliyor karşımıza. gene tıklayarak ilerliyoruz.
bize yine bir şey soruyor. oraya smurf yazdığımızda donnie'nin roberta sparrow'a yazdığı mektubu görüyoruz. mektuptaki kırmızı renkte yazılmış olan breathe kelimesine tıklıyoruz ve level 1 bitiyor.
anasayfadan level 2 ye basıyoruz. yine bir şey soruyor. breathe yazıp devam ediyoruz. golf sahasının ortasındaki kırmızı noktalara tıklıyoruz. sonra donnie nin yanındaki adamlara tıklıyoruz. böylece filmdeki fear-love çizgisi karşımıza geliyor. önce tv'ye basıyoruz, fear a 2 çarpı atıp devam ediyoruz. ekrana tekrar tıklıyoruz ve tavşan görünüyor.
tekrar golf sahasına döndüğümüzde donnie'ye tıklıyoruz.
kırmızı noktaya tıklayınca filmden bi sahne izliyoruz.
sol lattan kırmızı çubuklar fırlıyor. en üstteki minik noktaya basıyoruz. çıkan sayfaya tıklıyoruz.
kırmızı cüzdana tıklıyoruz. cüzdanın içinde jim'in sürücü belgesini görüyoruz, üstü karalanmış olan sokak adını *45a rosestreet* aklımızda tutalım.
geldik level 3 e.
anasayfadan level 3 e basıyoruz. ahizeye tıklıyoruz. bundan sonrası spoiler içeriyor diye yazı geliyor.
izlerken tarif edilemez zevk aldıgım.ama keşke sonunu daha orjinal yapsalardi kenini feda etmeseydi daha fantastik bir takım olaylar vuku bulunsaydı bence çok daha şukela olabilecek filmdi. 8/10
azcık kafası çalışanların dünyada ne olup bittiğini anladığında ondan ve düzeninden nasıl sıkıldıklarını, küçümsediklerini ve bunu diğerlerine anlatmaya çalıştıklarında ise nasıl dışlandıklarını bir kez daha bize anlatan film.oysa gördükleri sadece ufak bi kısmı ve o kadarı bile şizofren olmaya yetiyor..sparrow olmak her genç kızın hayali..
absürt ilişki içeren her filme iyi diyen antil kuntil takımının en iyi 5 film kategorilerinde mutlaka bulunan film. ben sevmedim tavsiyede etmem . benzeri için ;
(bkz: öğrenciyle ilişkiye giren öğretmen)
herkesin anlayabileceği cinsten olmayan, düşündürücü bir filmdir. dünyayı dünyadaki güçlerle baş etmekte zorlanan bir şizofrenin gözünden anlatır.
--spoiler--
en etkileyici kısmı, donnie'nin gretchen'ı kaybettikten sonra zaman yolculuğu konusunda öğrendiklerini kullanma cesaretini toplayıp, batırdığı her şeyi kurtarabilmek adına hayatını feda etmesidir. ve donnie'yi tanımadığı bir zamanda gretchen'ın donnie'nin evinin önünden geçerkenki görüntüsüdür. oradan geçen bir çocuğa ne olduğunu sorar. donnie darko ismini duyduğumuzda bir flashback gelir gözümüzün önüne.şöyledir:
-donnie darko...süper kahraman ismi gibi.
-öyle olmadığımı nerden çıkardın?
ve gretchen'ın donnie sayesinde canlı olduğu şu günde, donnie gerçekten bir süper kahraman olmuştur.ancak gretchen bunu bilmez. donnie'nin annesinin yaşadığı acıyı o an ona el sallayarak paylaşır.
ve diğer bir sahne:
donnie, gretchen'ı ezen arabayı kullanan frank'i vururken gözünü kırpmaz, frank onun yol göstericisi olsa da.
tamam filmi romantik açılardan görmüş olabilirim.
--spoiler--
--spoiler--
ayrıca
Donnie: Why do you wear that stupid bunny suit?
Frank: Why are you wearing that stupid man suit?
--spoiler--
histerik jimnastik öğretmeni mrs. farmer ın ortaya sunduğu hayat hattında, donnie nin elindeki yaşam kartındaki cocuğun cüzdan bulup içindeki adrese götürmesi fakat bunu yaparken içindeki parayı alması hakkında yüzeysel bir insan bu hayat hattı denen sacmalığın üzerini korku tarafına yakın olarak ortalarda bir yeri işaretlerdi. donnie nin bunu reddedip dünyadaki tüm olayları sadee iki duygu arasında irdeleyemezsiniz diyerek öğretmenin ondan istediğini reddetmesi, darkonun karakteri hakkında bir takım fikirler edinmemizi sağlayabilir.
mrs. farmer ın bunu yapmasa dersten 0 alacağı yönünde tehdidi, eğitim sisteminin amerikada bile bazı şartlanmalar ve "gözlerimi kaparım, vazifemi yaparım." düsturu ile işlediğini gösteriyor. darkonun bunu yapmayı reddedip, üzerine birde yasam kartlarını mrs farmer ın götüne sokmayı istediğini söylemesi, klasik bir eğitim sistemine başkaldırı eylemi şeklinde yorumlanabilir.
donnie darko bu bağlamda sembolik bir filmdir diyebiliriz. dikkatli gözlere çok iyi sosyal yaşam eleştirileri sunuyor.
donnie darkonun adını hatırlamadığım başka bi öğretmenden zamanda yolculuk hakkında bilgi istemesi, ve öğretmenin bu yüzeysel insanlara gülünç ve saçma gelecek istekle alay etmeyip, hatta darkonun talebini karsılamak adına ona bir kitap sunması ve stephan hawking in bu yönde ortaya koyduğu tezleri tartışması, adamların eğitim sisteminde yine de bizden fersah fersah ötede olduğunu gösteriyor. bir lise öğrencisi türkiyede öğretmenine zamanda yolculuk hakkında bir şey sorarsa, en iyi ihtimalle öğretmeni tarafından incitilmeden alay edilir.
ayrıca filmde şöyle bir replik var ki, gercekten cok hosuma gitti
-donnie darko mu? bu nasıl bir isim böyle, süper kahraman adı gibi?
-öyle olmadığımı nerden biliyorsun?
filmin evde parti yapıldığı sahnede fonda 80'lerde trajik bir şekilde intihar etmiş ian curtis'in love will tear us apart adlı şarkısını duyduğumda gülümsememe neden olan acayip bir film. ayrıca şimdilerde yavaş yavaş belirlenmeye başlayan astral seyahat akımının yapı taşı. Filmde akımda tam bir fenomendir.
başından sonuna kadar her sahnesinin defalarca düşünüldüğü belli olan adeta iğne ile kuyu kazmak mantığıyla çekilmiş bir film. richard kelly'nin senaryosunu daha lisedeyken yazmaya başladığını düşünürsek şaşmamak gerek bu duruma.
söylediğini hep üstü kapalı şekilde ve yoruma açık olarak söyleyen dili, tahmin yürütmenize izin vermeyen yapısıyla cidden izlemesi çok zor bir film. izleyip güzel film diyenler de, izleyip saçma film diyenler de mutlaka bir kez daha izlemeliler. hani kuantum fiziği için söylenen bir söz vardır ''kuantum fiziğini okuduysanız ve kafanız karışmadıysa hiç bir şey anlamamışsınız demektir.'' aynı sözü bu film için de söylemek mümkün. donnie darko'yu izlediyseniz ve kafanız karışmadıysa; merak duygunuza karşı koyamayıp zamanda yolculuk, kuantum fiziği, izafiyet teorisi gibi kavramları araştırmadıysanız bu filmden hiçbir şey anlamamışsınız demektir.
her sahnesinde ayrı bir detay gizli sanki. her izlediğinizde başka bir ayrıntıyı fark ediyorsunuz ve film ile ilgili düşünceleriniz bir anda bambaşka bir hale gelebiliyor.
ilk basta garip gelebilir, hatta ilk izlemede anlasilamayabilir. ama her filmde oldugu gibi bir amac ve bir sonuc vardir. donnie darko ne deli ne de ruh hastasi. yasadiklari hersey, beyin gücüyle bile olsa, gercek. frank'in ona verdigi gücle paralel evrenlerde yolculuk yapandir donnie. secilmis kisi olmasi yüzünden frank tarafindan bi takim testelere tabi tutulur. okulu su basmasi, evi yakmasi...bunlarin insan gücüyle olmasi neredeyse imkansizdir. ama donnie basarir. ona verilen süre icinde bir takim seyleri degistirme sansi vardir. süre: 28 gün, 6 saat, 42 dakika, 12 saniyedir. alice'in (alice harikalar diyarinda) yaptigi gibi tavsan kiligindaki frank'in dediklerini yapar. fakat sevdigi kiz ölmüstür. aski icin en basa döner ve kendini feda eder. eger süresi dolmus olsaydi bunu düzeltemeyebilirdi. ölümünden sonra belkide frank'in vaad ettigi o gercek hayata kavusmustur. kim bilir?
izediğim en güzel psikolojik fimlerden biridir.anlasılması güçtür ama bu da daha çekici zevkli kılar.filmin vermek istediği yada benim aldığım mesaj fedakarlıktır.
ve filmde kullanılan müzikler harikadır
