Zeus ile Thebai kentinin kurucusu Kadmosun kızı Semelenin oğludur. Semele ölürken Dionysos u doğurmuştur. (ölümün yeni bir yaşam getirmesi inancı) Bir başka mitosa göre ise Semele ölürken Dionysos ta ölmesin diye Zeus onu alıp baldırına yapıştırmıştır. Dionysos Zeusun baldırından doğmuştur. Böylece ikinci kez doğan anlamında kendisine Ditriambos adı verilmiştir. Dionysos şarap ve coşkunluğu simgeler. Tapımında coşkun danslar, müzik ve sarhoşluğa kadar varan bir aşırılık görülür. Ayrıca ağaçların ve buğdayın da tanrısıdır. ilk öküzü sabana koşan odur. Diğer bir sembolü de çiftçilerin tohumu samandan ayırmak için kullandıkları sepettir. Dionysos doğduğunda bir sepet içine konmuştur. Yunan mitolojisinde Dionysos, tanrı Apollonun tam karşıtı bir tanrıdır.
coşkunun, bereketin, deliliğin, şarabın, eğlencenin, partilerin, şarap yapılabilecek bitkilerin tanrısıdır. satirler, nimfalar, sentorlar gibi yaratıklar pan ve dionysos'a tapar. ben olsam ben de ona tapardım gibi geliyor. yunan tanrıları gününü gün etse yine en çok eğlenen bu oluyor. derdi tasası yok. ama bir ara olympos'tan sürülmüş 100 yıllığına. bir şeyin cezası olarak. hatırlamıyorum şimdi neden.
Zeus ölümlü prenses Semele'yi kendisine ölümlü süsü vererek baştan çıkarmıştır.ilişkiyi öğrenen Zeus'un karısı Tanrıça Hera bir plan yapmış , Zeusun kendisini Semele'ye olduğu gibi göstermesini sağlamıştır.
Ancak Zeus şimşek tanrısı olduğundan,Semele'yi kavurmuştur. Sevgilisinin hamile olduğunu bilen Zeus ,onun karnındaki bebeği kendi vücudunda büyütmüş ve dünyaya gelmesini sağlamıştır.Böylece Semele ve Zeus'un aşkının meyvesi olan Dionysos doğmuştur.
inanlar, onun kendisine vahşi hayvanlar şeklinde göründüğüne inanıyorlarmış. bu yüzden dağa çıkan kulları, şarap içip dans ederlerdi. kendilerinden geçtiklerinde, karşılarına çıkan tüm yabani hayvanları öldürüp, dionyssonun içlerine alıp, yuttuklarına inanılırdı.
Rakı masasında Dionysos;
yoğurt şakşuka kanıyla boğulmuş,
hürriyet buzların tasında ancak,
haydari, kendinden başka herşey olmuş.
Eski tanrıların güzelliğinde
kalmış bir tek Dionysos.
Şimdilerde martılar üzümleri didikler
kavun oynaşıp durmakta,
ilişmemek üzere çatala.
Yorgun anadolu
toprağında bir tek gamsızlık var.
Duygular senle ben,
bardağın dolduruluşu da öyle,
toprağından çıkan üzüm gibi benzer.
Davullar karışmakta gecenin kıyametine,
eskinin ve yeninin tanrıları,
insanlık sizin hangi cebinizde,
yıldızlarla beraber gitmişlerdir onlar ötelere.
Bize kadar düştün mü şarabın babası,
ketumlar fakirhanesinde sızmışsın.
Bıçaklarlar o koltuğun ağırlığında birer birer
gönlün, kendisini eskinin tozlarında bıraktı mı?
Çok hazin hikayesinden çıkarılan onlarca alegori vardır. Anneciği semele ona 6-7 aylık hamile iken düşürdü. Zeus oğlunu baldırında taşıdı. Zeus'un baldırından doğan bu tanrı kıskanç hera yüzünden delirdi. O da kendini şaraba ve eğlenceye vurdu.
Kimileri bu yüzden eğlence ve alkolü delilikten görür. Kimileri ise hayatın kendisine karşı alınacak en mantıklı tavrı bu dionysos coşkusu olarak görür. Nietzsche de ikincisini söyler.
15 şubat -14 mart zaman diliminde atina ve ionia kentlerinde dionysos adına anthestria ismiyle bir festival kutlanırdı. bu festival, dionysos adına kutlanan en büyük ve en eski şenliktir bu arada...
