bugün

rusya - fransa yakınlaşmasıdır. 1871 yılında fransa ezici bir şekilde yenildikten sonra milliyetçi bir ulus olan fransa'nın bir intikam isteğiyle almanya'ya saldıracağını hesap eden bismarc, fransa'nın bunu tek başına yapamaycağını da gayet iyi bilmekteydi.

bismarc önce fransa'nın almanya'ya karşı desteğini alabileceği devletlerin listesini çıkardı. bunları: ingiltere, italya, avusturya ve (bkz: rusya) olarak belirlemiştir.

avusturya seçeneğini avusturya'yı savaşta yenmesine rağmen gururunu kırmayarak, müttefik olarak aradan çıkarmıştır.

italya seçeneği ise en mantıksızıdır. bir kere italya ve almanya arasında doğrudan bir sınır yoktur. ayrıca fransa italya bağımsızlığına yardım etmesine rağmen italyan toprağı sayılan savoy, nice gibi bölgeleri ele geçirerek, bir de tunus'u italya'dan önce kaparak bu seçeneği kendi elinin tersiye itmiştir.

geriye en mantıklı ama iknası en zor olan iki devlet kalıyor.

fransa açısından ingiltere ile bir olup almanya'ya savaş açmak onlar açısından en iyi plandır. kara gücü küçümsenemeyecek fransız ordusu ve süper deniz gücü olan ingiltere ile beraber almanya yenilebilirdi. ama ittifak o kadar da kolay değildi. bu iki devlet sömürgeler konusunda amansız mücadele içindeydiler. fransa hindistan, kanada, sudan, mısır gibi önemli stratejik bölgeleri ingiltere'ye kaptırdığı için ingiltere de bu konuda hiç taviz vermediği için (bkz: bismarc) bu ittifakın kısa vadede kurulamayacağını hesap etmiştir.

en son seçenek olarak rusya kalıyor.

rusya ve fransa ittifakı şansölyenin korkulu rüyasıdır, mutlak bir biçimde engellenmelidir. bu yüzdende rusya'yı bir süre yanına çeker. (bkz: imparatorlar ligi) ama avusturya ve rusya'nın çıkarları balkan hakimiyeti konusunda çakışmaktadır ve iki devlet de taviz vermek istemeyince bismarc pan cermen ittifakını koruma gayesiyle rusya ile bir süre ilgilenmiyor ve rusya siyasi arenada yalnızlığa itiliyor.

bütün bunların sonunda taht değişikliği yaşanır ve tahtın yeni sahibi tahtın hakkını vereceğim diye bismarc'ın denge politikasını eleştirir. bismarc daha fazla dayanamaz ve 1890'da istifa eder. istifasıyla beraber alman politikası zıt bir hal alır. saldırganlık artar ve sömürgeciliğe başlarlar.

bismarc'ın yokluğunda fransa - rusya, fransa - ingiltere, ingiltere - rusya ittifakı oluşturularak bu adamın fikirlerinin zıttı uygulanmış ve dünya savaşı patlak vermiştir.