bu dönemdeki tanzimatcıların sanat anlayışı "sanat toplum içindir". * yani sanat araç olarak kullanılıyordu. **
bu dönemde tanzimatcılar divan edebiyatını yıkarak halka yönelen, sosyo-faydayı ortaya çıkaran bir edebiyat türü oluşturulmak istenmiş ve dilde sadeleşmek prensip olarak kabul edilmiştir fakat dil konusunda yeterince sadece olamamışlardır.
konu olarak vatan ve halk sevgisi, millet duygusu, hürriyet, eşitlik gibi toplumsal konular ele alınmıştır. bu tür konular halkın zihnine aşılanmaya çalışılmıştır.
batıdan gazete, makale, şiir, roman, anı, deneme, fıkra, eleştiri gibi türler alınmıştır ve tanzimat edebiyatındaki ilk örnekler bu batılı türlerden oluşmuştur.
eski nazım şekilleri kullanılmaya devam edilmiş ve bu nazım şekilleriyle yeni konular işlenmiştir.*
konunun işlenişinde daha çok hangi konunun ele alındığına dikkat edilmiştir.
lisede edebiyat dersinde ogrenmek zorunlu oldugu icin insanin ilgisini cekmeyen turk edebiyati donemidir. kendi istegiyle kutuphaneden ya da internetten arastiran birisi cok daha zevk alacaktir ogrenmekten.
"adamlar ugrasmis zamaninda, biz ogrenmekten yoruluyoruz." demek geliyor icimden ve diyorum. keske ulkemizde yasanan bolunme "sanat sanat icindir" ya da "sanat toplum icindir" anlayisini benimseyenlerle sinirli kalsaydi. bari kalemler konusurdu biz de keyifle okurduk, tartisirdik.
bu dönemi ikinci dönem tanzimat edebiyatından ayıran en önemli husus sanatın toplum için yapılmasıdır yani yazarlar eski nazım şekilleri kullanılarak farsça kelimelerden uzak, yalın-sade bir dil ile okuyucuya ulaşmıştır.
Siyasi olayların etkisi sanata yansır.Bu dönem,Osmanlı'da yeni bir hareketliliğin göstergesidir.
Batı'dan yeni nazım şekilleri alınmıştır.Edebiyata yeni konular girmiştir.Bunlar; hürriyet,özgürlük,eşitlik,adalet... Tanzimat ilklerin yaşandığı dönemdir. ilk gazete,roman,eleştiri,makale,tiyatro v.s. bu dönemde yazılmıştır. Toplum için sanat anlayışı hakimdir. Ve bu göz önüne alınarak dilde sadeleştirilme çabalarına girişmişlerdir. Klasisizmin ve romantizmin etkisinde eserler yazılmıştır. Dönemim sanatçıları; Namık Kemal,Şinasi,Ziya Paşa,Şemsettiin Sami, Ahmet Vefik Paşa, Ahmet Mithat Efendi'dir.
