Bir düşünceyi dile getiren yargının gerçek ile uyuşmasıdır. Bilginin nesnesiyle çakışmasıdır. : Süje ile obje arasındaki ilgidir. Doğruluk, bilginin, bilgi edinilen obje ile tam anlamıyla uyuşması, örtüşmesi durumudur.
“Ankara başkenttir” yargısı doğru, “istanbul başkenttir” yargısı doğru değildir. Bu yargılardan birincisi gerçeği dile getirir, diğeri getirmez.
b. Gerçeklik
Gerçeklik, bir varoluş tarzını belirtir. Varlığın insan zihninden bağımsız olarak var oluşunu temsil eder. Su, Dünya, Güneş, çiçek varolan birer gerçeklik örneğidir. Kaf Dağı, devler ise gerçeklik örneği değildir. Buna göre “Dünya” gerçek, “Dünya dönüyor” yargısı ise doğrudur.
c. Temellendirme
Bir iddiayı savunmaya yönelik olarak mantıksal gerekçelerin tutarlılık içinde ortaya konulmasıdır. Filozofların yaptıkları, iddialarını savunmak için temel dayanaklarını ortaya koyarak görüşlerini temellendirmektir. Bilginin insan zihninde doğuştan yer aldığını savunan bir filozof, bu görüşünü temellendirmek durumundadır. “Benim kanaatlerim öyle olduğunu bildiriyor” şeklinde kestirme cevaplarla görüşünü savunamaz..
Bilgimizin kaynağı nedir? Sorusuna birbirinden farklı anlayışların cevap verdiğini görüyoruz. Bu cevaplar şu şekilde formüle edilebilir.
-Bilgimizin kaynağı akıldır. (rasyonalizm)
-Bilgimizin kaynağı deneydir. (empirizm)
-Bilgimizin kaynağı hem akıl hem deneydir. (kritisizm)
-Bilgimizin kaynağı olgulardır. (pozitivizm)
-Bilgimizin kaynağı sezgidir. (entüisyonizm)
-Bilgimizin kaynağı fenomenlerdir. (fenomenoloji)
