ebat olarak değil 25, kırkbeş yaşındaki bi elemanla aynı olsam da içimde bir gençlik ateşidir gider bu bayram harçlığı.
eet, 87 doğumlu üniversite'de 2 dersi kalmış kpss'den iyi sayılabilecek bi puan almış bi yağız delikanlı olarak 5 kuruş bile verilmeyince insanın içinde acı bir ukte kalıyor.
yok yok,
birinden harçlık almalı.
çok dertliyim bu bayram harçlığı konusunda sözlük. yıllar önceydi. bayram günlerini iple çeker alacağım ufak miktarların peşine düşerdim. öpmediğim akraba, yalamadığım komşu kalmazdı. tabi bizden büyükler de vardı. bir onlara verilen paraya bakar bir de bize verilene bakar "ulan bir büyüsem de bana da şu paralardan verseler" diye gözlerimden ateş fışkırırdı. böyle böyle aylar yılları, bayramlar bayramları kovaladı. fakat senelerin artmasıyla doğru orantılı olarak aldığım paranın miktarında bir artış söz konusu değildi. sonra herkes söz birliği etmişçesine üniversiteye girdiğim sene para vermeyi kesti. zamanında az bulduğumuz o parayı da artık mumla arıyorduk. sebep ise hep aynıydı. "kazma kadar oldun bir de para mı bekliyorsun?". o ufak mevlalarla geçen o yıllardan kazma kadar oldun eşiğine nasıl da kadar acımasız geçtik . insan biraz alıştırılır. biraz çok verilip artık sen büyük adam oldun hissi verilir. sonra bu sene daha da büyüdün artık senin de çocuklara para verme yaşın geldi mesajı verilir sonra da bayramda para filan verilmez. ama yurdum insanında nerede o duyarlılık. bir baktık ki daha öğrencilik yıllarında çocuklara para vermesi beklenen insan konumuna düştük.sonuç olarak siz siz olun ergenlerin duygularını önemseyin**
zamaninda istanbul'da ev kiralayacak kadar hasilat edilebildigim harclik türü. ama o beyinsizlikle gider atari salonunda her oyunu bitirmek icin harcardim o kadar parayi.
büyüklere daha fazla verildiğinde hep "ah ulan ben de bi gün o elliliklerden alacağım" sesinin yankılanmasına sebebiyet veren harçlıktır.
biriktirilir.
diğer çocuklarla karşılaştırılır. en çok kimin derdine düşülür.
Bir zamanlar hasretle ve iştahla beklediğimiz hede.
Maalesef yıllar geçti, kıçımızdaki kıllar kadayıf oldu afedersin. Boyları belime anca gelen veletler sarmaya başladı dört yanımı bayram günlerinde. *
Bir keresinde zarflar halinde hazırlamıştım bayram harçlıklarını. Gelen giden velete birer tane verdim.
Çocukların zarfları açıp da içinden çıkan sahte oyun paralarını görünce suratlarının alacağı şekli hayal ederek akşama kadar katıla katıla hatta osura osura güldüm.
Evet ben kötüyüm.
Ertesi gün veletler her yerde beni arıyorlardı. Göt korkusundan ortaya çıkmadım tabi.
Acaba diyorum bu bayram da aynısını mı yapsam? Bahane de hazır : ekonomik kriz...
eskiden "dedemlerden şu kadar, amcamlardan bu kadar, eh çekirdek aile(yani anne-babadan) şu kadar, dayımlardan şu kadar, eh bir de diğer akraba ve aile dostlarından gelirse de oooohhh toplam bu kadarla süper bir bayram olacak" şeklinde hesap yaptığım olaydır.
maalesef o günleri arar oldum, geçtiğimiz bayramların birisinde dayım ve anneannem tarafından "senin artık mesleğin var, sen artık listeden çıktın" şeklinde cevap alınca dumur oldum. diğer akrabalar da aynı şekilde düşünmeye başlayınca gelir azaldı maalesef, sağolsun babam adeti sürdürmese bayram harçlık geliri "sıfır sıfır elde var sıfır" şeklinde olacak. bir de bu bayram değil belki ama gelecek yıllarda artık bayram hasılatı negatife düşecek, çünkü bugüne kadar hep aldık, vermenin zamanı da geldi artık...
bayram tatilinde eve gidemeyecek olan gencin hesabında* görebileceği harçlıktır. sınavlarından dolayı harcayacak zamanı olmayacaksa da sevindirir, hüzünlendirir. anne-babanın gözünde hala çocuk olduğunu hatırlatır.
çocukken pek cazipken, eşşek kadar adam olunca cazibesini yitiren harçlık türü. zararlı bir geri dönüşüm.
bir hesap yapalım ; bir velet diyelimki beş yaşında harçlık almaya başladı. varsayalım her sene ortalama yüz ytl harçlık topladı. ne kadar kasarsa kassın en fazla askere gittiği seneye kadar alır bu parayı. yani 20 - 5 = 15 sene.
bu durumda 15 x 100 = 1500 ytl. "laaan baya iyi para" dediğinizi duyar gibiyim. kazın ayağı öyle değil ama. şöyleki ;
askerden adam olmuş olarak döndük diyelim. işe güce başladık. pek tabidir ki hayat kavgası. ortalama insan ömrü varsayalım ki, 60 sene. 60-22= 38. yani 38 sene yetişkin birer adam olarak geçiniyoruz. bir kişinin en az 3 tane velet akrabası olsa en kötü ihtimalle ve 1 adet de komşu veledi; 38 x (3+1)= 152.
yani 152 kez bayram harçlığı vereceğiz. ortalama olarak 20 ytl veriyoruz diyelim. 152 x 20 = 3040 ytl..
kısacası çocukluğumuzda topladığımız para tam iki katı olarak hatta daha fazlasıyla kötümüze girmektedir. daha bunun enflasyona oranla artışını, akrabanın azgınlık durumuna oranla çocuk artışını filan hesaba katmadım bile. oturdum hesapladım sizler için. gerçi artık burda yazar filan olduğunuza göre iş işten geçmiştir. en azından hesabımızı bilelim istedim.
eğer ailedeki dedelerin ananelerin babanelerin dayıların teyzelerin halaların amcaların cimri ise çok cüzi miktarlarda kalan * ilerde bunların unutulmayıp akraba ziyaretine gidilmemesine neden olan * bir adetimizdir.
çocukların şu saatlerde kapı kapı dolaşıp tanıdık tanımadık kim varsa ellerini öpüp ceplerini doldurdukları hede.günümüz şartlarında bu hedelerle internet cafeye gidip kauntır veya eycof gibi saçmalıkları oynamaları kaçınılmaz bir durum.oysaki eski bayramlar öylemiydi.alırdık torpili kızkaçıranı.eğlencemiz bir başkaydı vesselam.
(bkz: nerede o eski bayramlar)
