barok, rönesans sanatına bir başkaldırıdır. sanat akımları, çağlarındaki olaylar neticesinde ortaya çıkmıştır, hepsinin zemininde bir fikir vardır. rönesans'taki hâkim akımın derdi, insanları sağduyu ve dengeye davet etmektedir, bu yüzden ressamlar çizgilere, heykaltıraşlar keskinliğe, mimarlar simetriye oldukça fazla önem vermişlerdir. hümanizmi o kadar yüceltmişlerdir ki, tüm sanatlarının öznesini insan yapmışlardır. bu özneyi de akıl ve sağduyu ile birlikte işlemişlerdir. bunun sebebi de kilise'nin geçmişteki uygulamalarıdır. kilise aklı dışlamış, insanları sadece diğer dünyaya bakmaya zorlamış, keyfi bir şekilde insanların canlarını ve mallarını ellerinden almış, dini de tüm bunlar için bir araç olarak kullanmıştır. işte rönesans'ın temelinde de kilise'nin bu faaliyetlerine karşı sundukları hümanizm ve akıl vardır. rönesans dönemindeki hakim sanat anlayışı olan klasisizm akımının ögelerini dikkatle incelediğimiz zaman da bunları ve bunlara ek olarak dengeyi görürüz. o dönemden kalma tablo, heykel ve binalara baktığımız zaman kusursuzluk kaygısını görmemizin sebebi de budur zaten. özetle, klasisizm, kilise'nin sebep olduğu dine dayalı korku ve kaos ortamını; ölçü, akıl ve hümanistik ögelerle sanatta yok etmeye çalışmıştır.
17. yüzyılda ise avrupa bunalıma girmiştir. bunun sebeplerinden en önemlisi otuz yıl savaşları'dır. tüm avrupa, bu savaşlarla çalkalanmıştır, insanlar güvenlik kaygısı duymaya başlamışlardır; rönesans'ın sloganlarından birisi olan carpe diem'den vazgeçip stoacıların memento mori, yani "ölümünü hatırla" anlayışına yönelmeye başlamışlardır. bu da rönesans ile kaybolan diğer dünya anlayışının tekrardan dirilmesine sebep olmuştur. bunun etkisi çok geçmeden sanat alanında da etkisini göstermiş; klasiklerin aşırı ölçülü olma kaygısı, sıkı kuralcılığı, katı akılcılığı sebebiyle insana hayal gücü bırakmaması yeni bir akımı ortaya çıkarmıştır. bu akım, portekizcede biçimsiz inci anlamına gelen barrocco kelimesinden esinlenilmiş olan barok akımıdır. barok, rönesans anlayışına başkaldırıdır. buradan da anlayabileceğimiz gibi sanatın yegâne öznesinin insan olmadığını, düzensizliğin ve zıtlıkların yadsınamayacağı, bu yüzden de "ideal(kusursuz; olması gereken)" şeylerin bu dünyada mümkün olmadığını savunmuşlardır. bu yüzden ölçüyü dışlamışlar, zıtlıkları yansıtmaya çalışmışlar, hayal gücünü ön plana çıkarmışlardır. bir barok tablosunu incelediğimiz zaman bitmemişlik hissini yaşamamızın en önemli sebeplerinden birisi de izleyenin hayal gücünü harekete geçirme kaygısıdır.
Sanat için estetik gibi bir akım türüdür.
italya'da başlayan ve çevresinde yayılmaya devam eden akım 16.yy larda martin luther'in harekatına karşı olarak katolikler tarafından başlatılmıştır.
Çeşitli sanatsal çalışmalar yapılmıştır.
estetiğin varoluşu. bence en büyük etkisi mimaridedir kendinden sonraki bütün mimari kalıpların akımların öncüsü olmuştur (bkz: art nouvaeu) .
Resimde de çığır açmış karanlık-aydınlık, yansıma , perspektif, renk canlılığı-devrimi gibi bir çok konuda köklü değişiklikler yapılmış ve konularda da sadece hristiyanlık işlenmemiş bolca mitolojik öğe ,konu barındırır.
(bkz: caravaggio)
(bkz: titian)
(bkz: rubens)
barok italyada rönasansın katı kurallarına karşı doğmuş bir sanatdır. klasikliği red eder. tanrı ve kral önemli olduğu için saray ve kilisede düzenlemeler yapılır. kral ne kadar güçlüyse sarayıda o kadar görkemli olmadır düşüncesi vardır. kiliselerin içi mitolojik ögelerle beznmiştir. duvardan tavana melek heykeller vardır. oval forumlarla geniletilmiştir. dış kabuk işlev düşünlmeden iç ve dış bükeylerle kıvrılır bükülür. süs ve renl abartılmıştır. prag viyanada etkilerini görebilirsiniz. ukranya çek polonya da barok armut şeklinde kubbeyledir. ışık dramatik kulanılmıştır. gölge oyunları aydınlık önemlidir.
vebanın yaygın olduğu bu dönemde insanlar,memento mori ve carpe diem felsefeleri arasında sıkışıp kalmış ve bu sebeple hayatın her alanında ağdalı bir karamsarlık ile abartılı dış vurumun doruk noktasını yaşamışlardır.
avrupada 16 ve 17. yüzyıllarda ortaya çıkmış ama osmanlıya yüzyıl geç gelmiş sanat akımıdır. abartı ve süsleme ön plandadır. ne anlattığınız değil, ne kadar süsleyerek ve abartarak anlattığınız önemlidir. müzikte en önemli temsilcisi vivaldi, resimde ise rembrandtdir. türkiyedeki barok akıma en güzel örnek dolmabahçe sarayıdır.
yanilmiyorsam 1575 ile 1770 arasindaki sanat akimidir bu da demektir ki rönesansla klasizm sanat akimlarinin arasinda bulunur. benim bildigim edebiyatta moliere barok stilinde yazmistir.
müzikte ise pek o kadar gösterişli olmamakla beraber, bugün klasik müzikle pek ilgilenmeyip, anlamayıp da klasik müziğin dinlendirici etkisinden bahsedenler genellikle bu çağlardan bahsetmektedirler. kompleks, karmaşık armonik düzenlere sahip, dev orkestralar için bestelenmiş bazı romantik dönem eserleri ve daha da sonraki dönemlarin çalışmaları barok'a göre çok daha yorucu gelir birçok kişiye. öyle ya, chopin dinleyip sakinliğini koruyabilmek, rachmaninoff eşliğinde huzur içinde çalışmak, brahms dinlerken dinlenmek diye bir şey olamaz.
barok mimarlık rönesansın katı kurallarına bir tepki olarak italya'da ortaya çıkmış ve 17. yy.'da ülkenin gözde üslubu olarak kalmıştır. barok, maniyerizmin daha zengin ve esnek bir izleyicisi olarak benimsenir. barokta organiklik vardır. yapı tek başına bir heykel olmayıp kentin düzenine uyan bir öğedir. rönesanstaki düz çizgilere karşılık barokta girinti çıkıntılar, cephelerde dalgalanmalar görülür. cepheler heykelsidir. bezeme düzeni, strüktürü tümüyle örter. barokta merdiven önemli bir öğedir ve yapılarda kıvrımlı, dairesel şekiller söz konusudur.
