aydınlanmanın diyalektiği

adorno ve horkheimer'in birlikte yazdıkları kitaplardır.

(bkz: aydınlanmanın diyalektiği 1)
(bkz: aydınlanmanın diyalektiği 2)

ikinci kitaptaki kültür endüstrisi eleştirisinde çizgi film karakterlerini çözümleme yoluna giderek felsefeye örneğin "temel reis"i sokabilmiş kitaptır. okunsun, okunsun, okunsun.

frankfurt okulu teorisyenlerinden adorno ve horkheimer kaleme almıştır ve frankfurt okulunun en temel eseri olarak görülür. aydınlanmanın en temel vurgusu olan "akıl" konu edilmekte olup eleştirilen aydınlanmada akla vurgu yapılması değil "aklın yanlış kullanılması" ve bu yanlış kullanımın sonuçlarıdır. aydınlanma eleştirisi bu nedenle akla karşı açılmış bir savaş değildir ve "aydınlanma" dönemine bir düşmanlık taşımaz. aklın yanlış kullanılması ve bu yanlış kullanımların sonucuna yönelen eleştiri okları temel olarak aydınlanmanın "insanın özgürlleşimini gerçekleştirmek yerine yeni türden bir barbarlık yaratması ve tam da karşı çıktığı şeyin kendisine dönüşmesiyle" ilgilidir. aydınlanma bireysel özgürlüğün gerçekleştirmek amacıyla yola çıkıp tam tersine sürekli vurgu yapmış olduğu "aklı " yanlış bir şekilde kullanarak yeni bir barbarlık düzeni yaratmış ve varoluş amacını ortadan kaldırmıştır. yani özet olarak bu büyük proje karşı olduğu şeyin ta kendisine dönmüş olmakla suçlanmaktadır.

aydınlanma sorunu olarak adorno ve horkhiemer dile getirmek istediği şey araçsal aklın geldiği noktada aydınlanmanın kaynağından uzaklaştığı ve hatta koptuğudur. başlangıçtan bu yana insanlarda olan bilinmeyene dair korkuları kaldırmak, mitlerin ve efsanelerin karşısında insani özgüreşimi sağlamak , insanı kendi kendisinin efendisi yapmak programı "aklın araçsal kullanımı" nedeniyle antitezine dönüşmüştür.

(bkz: kültür endüstrisi)