çocukluğumuz bunları okuyarak, hollywood menşeili de olsa filmlerini izleyerek ve hayal kurarak geçti. 2000'lerde çocuk olanlar hatırlayacaktır. mu kıtası gerçek mi, uzaylılar var mı, piramitleri uzaylılar mı yaptı, televizyonda bininci kez yayınlanan star gate...
o kadar uzun bir dönem ki "antik mısır", assasin's creed'de de geçen bir cümleyle büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir "oyunun geçtiği dönem günümüze, kleopatra'nın yaşadığı dönemden daha yakın." yani kleopatra dönemiyle arasında geçen süre oyunun geçtiği antik çağ ile bizim aramızda geçen süreden daha fazla. çocuk firavun olarak bildiğimiz tutankhamun mısır krallığının 18. hanedanının sonuncu firavunu. (bkz: oha)
mısır'ın altın çağı bitip saçma sapan başka kültürlerle karışmasından sonra işler iyice boka sarmış ama tarihleri hep ilgimi çekmiştir. beni yeniden mısır'la ilgili şeyler düşünmeye götüren kişi ise tamino ve efsane şarkısı habibi.
Yetişkin bir erkeğe ait mumya. Ptolemaik dönem, MÖ 332-30. Mısır. Louvre Müzesi.
Zamanın adetlerine göre, ölen kişinin bedeni keten şeritlerine dikkatlice sarılmış. Alelacele yazılmış adı Pachery veya Nenu, tercümesi hala kesin değil.
Sürekli tahıl ağırlıklı beslendiği için sağlıksız bir toplumdur. Ortalama ömür 30 küsürlerdeydi ama tabi bunu dehşet bebek ölümleri bu denli düşürüyor. Ama yine de 50 yaşındaki birine falan bir ayağı çukurda diye bakılıyordu muhtemelen.
ııı. Amenhotep'in adının yazılı olduğu boya paleti. Yeni Krallık, 18. Hanedan, yaklaşık MÖ 1390-1353 yıllarına tarihlendiriliyor. Muhtemelen Yukarı Mısır, Teb (Thebes) şehrinden. Metropolitan Sanat Müzesi'nde bulunuyor.
Tek bir fildişi parçasından oyulmuş bu palet, kırmızı ve siyah boyayla hafifçe renklendirilmiş. Altı oval oyukta mavi, yeşil, kahverengi (?), sarı, kırmızı ve siyah boya parçaları bulunuyor.
Genel olarak, mezarın süslemeleri göklerin, yerin, güneşin yaratılışının, ışığın ve yaşamın kendisinin hikayesini sunar. Mezarın dekoratif planı, Krallar Vadisi'ndeki en sofistike ve eksiksiz planlardan biri.
Bu da bilinen papirüslerden biriymiş, diğer kısımları da var. Mısır'da gerçekleşen bir felâketi anlatıyormuş sanırsam. Papirüs sanırım nerdeyse 4.000 yıllık falan.
Antik Mısır soyluları, Nil sularında balık tutmak ve kuş avı için yapılan av gezilerinde daha çok hafif tekneler (papirüs salları ve sazlardan yapılanlar) kullanılırdı. Cenaze tekneleriyle mumyalar son dinlenme mekanlarına götürülürdü... Günlük hayatta ve gerçekte kullanılan bir çok tekne, mezar yapılarında ahşap modellerle ölümden sonraki yaşam inancına da hizmet etmiştir. Bir önceki yazımızda paylaştığımız kraliyet hizmetlisi Meketre mezarından 23 farklı tekne, ayrı düzenlenen küçük bir mezar odasından çıkarılmıştır.
Günlük hayat dışında mezarlarda özellikle Orta Krallık Dönemi'nde popüler olan model teknelerde insan ve hayvan figürleriyle belirli bir an canlandırılmıştır. Her biri birbirinden farklı düzenleme sahiptir. Hepsinde benzer olan ölen kişinin (Meketre) özel bir yerde (gölgelikte) oturması; çeşitli yiyecek ve içecekleri sunan hizmetlilerle, şarkı söyleyen, adaklar sunan figürlerle kuşatılmış olmasıdır. Hepsinin içeriği farklı olsa da figürler Meketre dahil benzer özellikte yüzlere sahiptir.
Her ne kadar ölümden sonraki yaşam için yapılmış olsa da dünyevi sahneler içerir. Nehrin derinliğini belirlemek için ip tutan figür buna örnek olarak verilebilir.
Günlük bir gezide av sahnesi gibi görünse de detaylara inildiğinde mavi nilüfer çiçeğini tutan Meketre'nin yeniden doğuşla ilişkilendirildiği anlıyoruz. Bir başka sahnede her sabah güneşin doğumu açan lotus çiceğiyle sembolize ediliyor.
Mısır Orta Krallık Dönemi'nde cenaze töreninin bir parçası olan ilk görsellerdeki yeşil renkli çift dümenli teknelerle Abydos'a Osiris'in kült merkezine yolculuğun temsil edildiği bilinir. Ölümün ve dirilişin kutlandığı bu yere giden iki tekne bulunur. Bu iki tekne diğerlerinden farklı ve özel olduğunu rengi ve özellikleriyle gösterir. Ölümden sonra yaşama inancın güçlü hissini bu ahşap teknelerin ve figürlerin en ince ayrıntısına kadar işlenip bir kurgu oluşturacak halde düzenlenmesi bize göstermektedir.
"Oturan Katip" heykeli ve kakma göz detayı. Eski Krallık, 4. Hanedan, MÖ 2600-2350. Sakkara, Mısır. Louvre Müzesi.
Bu heykelin en çarpıcı yanı yüzü, özellikle de özenle yapılmış kakma gözleri. Bir parça kırmızı damarlı beyaz manyezitten oluşan gözlerin içine bir parça hafif kesik kaya kristali yerleştirilmiş.
Firavun I. Ahmose'ye ait tören baltası. Altın, ahşap ve değerli taşlardan yapılmış. Sahnelerle süslenmiş balta üzerinde kral, Sfenks şeklinde görünür. Yukarı Mısır'ın simgesi olarak zambak üzerinde akbaba, Aşağı Mısır'ın simgesi olarak papirüsün üzerinde kobra, ve son olarak, milyonlarca yıl anlamına gelen bitkiyi tutan “Heh”, sonsuzluk tanrısı betimlenmiş.
Ahmose I, eski Mısır kralı (MÖ 1539 - 1514 hüküm sürdü) ve Hiksos'un sürülmesini tamamlayan 18. hanedanın kurucusuydu.
antik romayla birlikte gelmiş geçmiş en zengin medeniyetlerdendir.
bu medeniyete dair en çok ilgimi çekenlerse, yüzey üzerine yapılan süsleme sanatları ve kadınların yaptığı makyaj.