Ahlatşahlar Beyliği, Ahlat';ta, 12. yüzyıl başlarında kurulmuş olan bir Türk devletidir.
Bu beyliğe, Ermenşahlar Beyliği, Sökmenliler Beyliği de denir. Sultan Melikşah'ın amcasının oğlu olan Kutbeddin ismail, 1080 yılında Azerbaycan genel valiliğine tayin edilmişti. Kutbeddin ismail'in kumandanlarından olan Sökmen, Büyük Selçuklu sultanı Melikşâh'ın amcası Yâkûtî'nin oğlu olan Kutbeddîn ismâ'il'in gulâmı (yardımcı-hizmetli) idi. Kısa zamanda kendini göstermiş ve süratle yükselerek kumandan olmuştur. Adâleti ve iyiliği ile şöhret kazanan Sökmen, Mervânîlerden Ahlat'ta hâkim olan emîrin halka kötü davranması sonucu bu şehre davet edildi. Sökmen askerleri ile Ahlat'a gelerek, şehri teslim aldı. Burada bir hükümet yani beylik kurdu. Aileye de bundan sonra Ahlat Şahları (Ahlatşahlar) ve Ermenşahlar denildi. *
bilinen adıyla sökmenliler beyliği.
1100-1207 yılları arasında merkezi ahlat olmak üzere van, erciş, muş, tatvan, bitlis, sason civarında hüküm sürmüşlerdir.
ahlatşahlar beylik bazında sanat ve mimariye en çok önem veren beyliklerden biri olmuştur.
ahlat dışında dahi pek çok mimari eserde ahlatşahların, ahlatlı türk mimarların imzasını bulmak mümkündir: divriği ulu camii, alaeddin camii, tercan mama hatun türbesi ve kervansarayı gibi eserler hacı ahlati, harzemşah el-ahlati gibi isimlerle bilinen ahlatlı türk mimarların eserleridir.
ahi evran ahlatşahlara bağlı hoy köyünde (bugün iran azerbaycan'ında bir şehir) doğmuştur.
anadolunun türkleşmesi sürecindeki en önemli türkmen beyliklerden biri olmuştur.
diğer ismiyle ermenşahlar,sökmenliler, veya farsça ismiyle şah-i ermen olarak bilinen beylik.
Bir not düşeyim o dönemde doğu anadolu ga ermenistan dendiği için bu ismi almıştır halkı ermeni olduğu için değil buranın batısı için de(ege,akdeniz,karadeniz,iç anadolu,marmara) için de diyar-ı rum yani romalı toprağı derlerdi o hesap.
