Kubrick'in en sıkıcı filmlerinden biridir. full metal jacket diye bi film çekmişken adam tutup '' uff süper film otomatik portakal yardırmış abi kubrick'' demek saçmalıktır.
çocukluğumdaki resimlere bakıyorum, 80' lerin başı: oval koltuk dizaynları, puantiyeli elbiseler, desenli duvar kağıtları, vatkalı ceketler, kabarık saçlı insanlar, yeşil ve kırmızı tonun hakimiyeti... soğuk ama aristokratik. çok hoşuma gidiyor. rahatsız edici ama gösterişli. her şey abartılı ama sanatsal.
sonra karakterler: çocukken oynadığım lucas art oyunu karakterleri gibiler. çok sivriler, ama mizahi hepsi. ağdalı ingilizce. hepsi ciddi.
içinde hissettiğim az film var böyle. abimsin kubrick:
ahlaki değerlerin birbirine karıştığı, yoğun endüstrileşmeyle hayatı yorumlama özellikleri yozlaşmış bir toplumun, suça ve şiddete eğilimlerini ustaca ele alan, başkahramanı alex ile beethoven'ın dokuzuncu senfonisini şiddetle özdeşleştirmiş başyapıt.
"iyilik içten gelir. iyilik bir seçimdir. bir insan seçemezse, insanlıktan çıkar."
Saat sabahın on'u. Uykusuz geçen bir gece beraberinde inanılmaz bir can sıkıntısı ve düşünce yoğunluğu getirdi. Peki, neler düşünüyordum. inan bilmiyorum lakin şunu hatırlıyorum. Otomatik portakal.
2-3 sene önce bir arkadaşım filmini önermişti. Ne oldu bilmiyorum ama kaynadı gitti ta ki Pangaltında ki sahafta görene kadar. Bir solukta okunan bir kitap. Şimdi kitabın özetini vesaire aktarmaya gerek yok ufak bir arama ile o bilgilere ulaşılabilir.
Şimdi biz dünyada ki bütün kötülükleri engelleseydik ne olurdu. insan düşünmeden edemiyor. Öyle bir şey olacak ki insanlar hep iyi duygularla yüklü olacak. Hırsızlık, adam öldürme gibi basit suçlardan büyük suçlara her şey sona erecek. Bütün insanlar iyiyi isteyecek hayır hayır iyiliği istemeyecek sadece kötülük yapamayacaklar.
Peki, insanı insan yapan daha doğrusu hayvanlardan ayıran özellik nedir? O özellik özgür olmamız yani seçim hakkının biz de olması. Bize sunulanlar arasından biz istediğimizi seçeriz. Ama hayvanlar öylemi. Hayvanlar içgüdüleri ile hayatlarını sürdürüp gider. Peki, bize iki seçenek sunsalar ve biri iyi biri kötü olsun (Kime göre? Neye göre?) şimdi biz kötüyü seçemeyeceksek ne anlamı kaldı insan olmanın. insan kendi yolunu kendi seçendir. Yani önemli olan iyilik değil önemli olan seçim, tercih şansı yani özgürlük.
işte Otomatik Portakal özellikle de kitabı bana bunları düşündürdü. Ama size tavsiyem kitabını okumadıysanız filmden önce okumanız. Bu arada Aziz Üstel çok şahane bir çeviri yapmış.
Geriye kalan tek bir düşünce kaldı.''Acaba şimdi yatsam mı? Yatmasam mı?''
sinema tarihinin en iyi filmlerinden biri olarak görülen film; insanların vicdan olgusunu yokedip onları robotlaştırarak tek tip insan modeli yaratmanın ahlaki yönden incelenmesini konu alır.filmdeki mekanlar stanley kubrickin filmin yönetmeni olmasından mütevellit absürttür.
insanları robotlaştırarak vicdan olgusunu ortadan kaldırmanın ahlaki açıdan hiç bir zaman kabul edilemeyeceğini gösteren sinema tarihinin en baba 5 filminden biridir.yönetmenin stanley kubrick olmasından mütevellit filmin çekildiği mekanlar absürt ve cinsellik içeren sahneler mizahi bir havayla yansıtılmıştır.
ekleme:nolan,coen kardeşler,lynch filmlerini bi zikim zanneden ergenlerin anlamasınının beklenmediği filmdir
içinde bol bol ironi bulunduran, zaman zaman insanı geren, zaman zaman güldüren, bu kadar kötü şeyler yapan bir serseriye zaman zaman sempati duymamızı bile sağlayabilecek 1971 yapımı öttür kubrick filmidir.
--spoiler--
dev bir sanat eseri penis ile kedili kadını öldüren alex çıkışta arkadaşları tarafından ihanete uğrar, polise yakalanır ve hapse düşer. hapisane süreci boyunca sahtekarca peder ile takılan alex, daha sonra bir pskiyatri kliniğine yatırılır. özgürlüğünü kısa zamanda alabilmek için burada uygulanan deneylerin hepsine gönüllüce iştirak eder. suç işlememesi için yapılan deneyler başarılı olur. salıverilmeden önce hukukçulara ve hapisane yönetimine bir gösteri yapılır. önce şiddet yönünden sınanır sonra da sex yönünden. işte filmin temel sorusu bu noktada peder tarafından sorulur. böyle bir uygulama ile insanın hayata dair karar özgürlüğü elinden alınmamış mıdır ? işte gerçekten de soru budur. herşey tercihle başlar ve dinler bile insanın seçimlerine göre cennet ve cehennemi vaat etmemekte midir ?
--spoiler--
1- bu film kesinlikle "ailemle hoşça vakit geçireyim" filmi değildir. eğer ailenizle izlerseniz kaç yaşında olursanız olun yüzünüz kıpkırmızı bir hal alır.
2- bu film kesinlikle "bir yandan sevgilimle mesajlaşayım, göz ucuyla da televizyona bakayım" filmi değildir.
ilk uyarım iq'su 24'ten fazla olan her insanın filmi izledikten sonra varacağı kanaattir. ikinci uyarım ise bir örnekten yola çıkarak kafamda şekillendi. şöyle ki;
bu filmi en son izlediğimde -ki hastalık gibi bir şeydir tekrar takrar izlersiniz- yanımda 4 arkadaşım daha vardı. ben ve arkadaşlarımdan üçü filmi izledikten sonra hakkında 2 saate yakın konuştuk. ama sevgilisiyle mesajlaşan arkadaşım filmi "porno" sandı.
bunun yanı sıra, izleyip üzerine düşündükten sonra etkisinden kurtulması çok zor olan harika bir filmdir otomatik portakal.
gecenin bir vakti en karanlık sokakta, istem dışı singin in the rain'i söyleyecek olursanız "etkilenme" mevzusunda ne kadar haklı olduğumu anımsarsınız sanırım.
nihayet bugün izleme şerefine nail olduğum stanley kubrick filmi. bir defa izleyip de herşeyiyle kavranıp özümsenebilecek bir film olmadığını düşünüyorum. çok derin mesajlar veren, özünde iyilik - kötülük, doğru - yanlış tercihi adına derin felsefeler ve fikirler barındıran, üzerinde düşünülmesi ve tartışılması gereken bir film.
genelde kitaptan uyarlanan filmler vasattır. insanı o kitapta yaşadığı dünyayı onlara vermezler ama bu öyle değildir.hatta kitaptan daha iyidir , insanın okurken hayalini kurduğu herşeye bir üst noktadan yansıtmıştır perdeye. dersiniz cidden böyle de bakılabiiyormuş bu işe. ama filmini izlediyseniz kitabını okumayın derim çok basit kalıyor yanında yada bana öyle geldi.
tahammül sınırlarımı zorlayan bir film.
kült gibi görülse de, nerden bu mesajları çıkardınız diyesim gelmiyor değil.
yönetmenin konuyu anlatış tarzı baya kendine has stile sahip, hatta onun dilinden konuşabilmek lazım.
ruhumu karattığı için son yarım saatini es geçtim diyebilirim.
idrak yollarımın içine etti!
alex in ruh dünyasına edeyim arkadaşım.
uyarlamayın olur olmadık kitapları, ucu açık kalmalı bazılarının...
filmi izlerken mide bulantısından başka pek bir şey hissedemedim. baş roldeki adamdan kaynaklanmakta sanırım, surat ifadesi aklıma geldikçe kötü olurum. rolünü ne kadar iyi oynadığının bir göstergesi olsa gerek. rahatsız edici filmlerden biridir kısaca.
zor bir filmdir. kubrickten kolay şeyler beklemek hata zaten adam kolayını bulsa kulağını ayak barmağıyla tersten tutacak *
neyse, filmde kubrick dilinde hayata, iyiye, kötüye ve şiddete güzel göndermeler var. birkaç defa izledim filmi, aslında birkaç defa izlenmeli ama baş tacım diyemiyorum...
