1618'de öfkeli protestan temsilciler iki katolik imparator naibini ve sekreterini konseyi basarak prag'taki hradschin'in penceresinden aşağı atmasıyla protestanlar ile katolikler arasında patlak veren savaştır.
Fransa'nın o zamanlar katolik bir din adamı tarafından yönetilmesi rağmen, protestanların yanında bulunması dikkat çekmi$tir.bu sava$tan sonra avrupa, kendi yasalarına göre davaranan, kendi ekonomik ve siyasal çıkarlarını izleyen, istediği tarafta yeralan, ittifaklar kuran ve bozan modern bağımsız devletlerden olu$mu$tur.ayrıca, bir katolik - protestan sava$ı gibi görünsede daha çok imparatorlukların siyasal amaçlar için yaptığık bir sava$tır.
1618 - 1648 arasında Avrupa' yı kana bulayan, Almanya' daki dini çatışmanın neden olduğu savaşlar. Protestan Alman prensleri ile Bavyera dükünün çevresinde toplanan " Kutsal Alman Birliği " ne bağlı Katolikler arasındaki dini ve yerel çatışma zamanla genişledi. Katoliklerin başında bulunan Habsburg Hanedanı, " Kutsal imparatorluk " u sürekli olarak elinde tutmak için dinî çatışmadan yararlanmak istedi. Bu açıdan savaşlar yalnızca dinî değil, siyasi bir nitelik de kazandı. Ayrıca Almanya' nın dışına taşarak komşu ülkelere de sıçradı. Otuz Yıl Savaşları başlıca dört döneme ayrılabilir. Bunların ilk ikisi dini, son ikisi siyasi bir görünümdedir.
1) Bohemya - Platina Savaşı ( 1618 - 1623): Otuz yıl Savaşı' nın başladığı yer Bohemya' dır. Çoğu Protestan olan Bohemya' daki soyluların Katolik olması için Habsburglar baskı yaptılar. Bunun üzerine Bohemya' da ayaklanmalar başladı. Protestanlar önceleri Katolikleri yendiler. Fakat II. Ferdinand' ın Almanya imparatoru seçilmesi ve şiddetli bir kış mevsimi yaşanması Katolikler için yararlı oldu. Katolik ispanya' nın da yardımına gelmesiyle Protestan Kral Friedrich' in durumu güçleşti. Protestanlar, Prag yakınlarında Bela Hora ( Beyaz Dağ ) Savaşı' nda yenildiler ( 1620 ) . Karşılıklı kıyımlar ve kanlı çatışmalarla savaş, 1625 yılına kadar sürdü. Prenslerin hizmetindeki komutanlar kendi çıkarlarından başka bir şey düşünmedikleri için çapulculuktan ve halka işkence etmekten çekinmediler. Bu yüzden de halk köylerden kaçmaya, iktisadi yaşam çökmeye başladı. Başkomutan Johann Tilly' nin başarılarıyla Katolikler, Protestanların bulunduğu yerleri ele geçirdiler.
2) Danimarka Savaşı ( 1625 - 1629 ): Katolikler bu başarıları üzerine Aşağı Saksonya' ya yöneldiler. Bir Alman prensi sayılan Danimarka Kralı IV. Christian, Protestanlara yardım amacıyla Katoliklere karşı savaşa girişti. Gerçekte Bremen ve dolaylarındaki papazlıkları ele geçirmek istiyordu. ingiltere ve Hollanda da Danimarka kralına yardım edince çatışma uluslararası bir savaşa dönüştü. Wallestein komutasındaki Katolik orduları Protestanları yendiler. 1629' da Lübeck Antlaşması yapıldı ve IV. Christian' ın, Almanya' nın işlerine karışması önlendi.
3) isveç Savaşı ( 1630 - 1635 ): isveç kralı, gittikçe güçlenen II. Ferdinand' a karşı Fransa ile anlaştı. Fransa, Katolik olmasına karşın, Başbakan Richelieu' nün de II. Ferdinand' ı kendi siyaseti açısından tehlikeli bulması sonucu, Protestan isveç ile anlaştı. isveç Kralı Gustav Adolf başlangıçta başarılı oldu. Baltık Denizi ile Alp Dağları arasındaki bölgeyi eline geçiren isveç kralı bir " imparator " gibi davranmaya başladı. Fakat Katolikler, 1634' te Nördlingen' de Protestanları yendiler ve 1635' te Prag' da bir barış yapıldı. Savaş geçici olarak duraklamış oldu.
4) isveç - Fransa Savaşı ( 1635 - 1648 ): Bundan öncekiler gibi bu savaş da siyasi bir nitelik taşıyordu. Fransa, isveç ile ittifak kurmuştu, ama Avusturya gibi o da Avrupa' ya egemen olmak istiyordu. Bu yüzden Almanya yeniden savaşlara sahne oldu. Fransa' nın savaşa doğrudan müdahalesi üzerine isveç - Fransız orduları ve Fransa ile anlaşmış olan Weimar Prensi Bernhard' ın orduları yeniden üstün duruma geçtiler. Ayrıca Fransa, Hollanda ile anlaşarak ispanya' ya da savaş ilan etti. Savaşlar Kuzey italya' ya, Belçika' ya yayıldı. Fransız kuvvetleri Almanya' ya girdi. Ancak 1618' den beri devam eden savaşlar Almanya' yı perişan etmişti. Küçük Alman devletleri artık barış ister olmuşlardı. Nitekim Regensburg' da toplanan imparatorluk Meclisi, imparator ile isveç ve Fransa arasında barış görüşmelerinin başlamasını kararlaştırdı ( 1641 ) . Bununla birlikte barış görüşmeleri, ancak 1646 yılında başlayabildi ve üç yıla yakın sürdü ve yalnız Almanya sorunu değil, Avrupa devletlerinin birbiriyle olan çıkarları konferans masasına getirildi. Fransa, ispanya' dan aşırı isteklerde bulununca, bu iki devlet arasındaki konuların konferans dışı bırakılması kararlaştırıldı. Görüşmeler sonunda Vestfalya Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma, bugünkü Avrupa' nın siyasi sınırlarının çizilmesinde çok önemli bir rol oynadı.
Kutsal imparatorluğun parçalanmasıyla sona eren Otuz yıl Savaşları, Avrupa' da büyük bir yıkıma yol açtı. Her ulustan ücretli askerlerin art arda işgaline uğrayan Pomeranya, Brandenburg, Bohemya, Saksonya ve Rheinland açlık, salgın hastalıklar ve sayısız şiddet hareketlerinin kurbanı oldu; buralardaki nüfus 16 milyondan 6 milyona düştü. 1650 - 1850 arasında Almanya' nın siyaset sahnesinden çekilmesinin nedeni budur. ispanya iktisadi yönden geriledi ve devlet hazinesi boşaldı. Fransa' nın elde ettiği başarı ona ileride üstünlük sağladı.
prag'da yaşanan bir pencereden atma vakasıyla başlayan savaşlardır. protestan-katolik gerilimi vesilesiyle başlamakla birlikte, sonradan devletlerin siyasi çıkarları devreye girince çok daha dallı-budaklı bir hal almıştır.
