Asıl vatanları olan selanik'ten, girit'ten, rodos'tan , midilli'den koparilip anadoluya getirilen ve yasamları boyunca hep vatan ozlemiyle dolan turk ve musluman cemaatin aci dolu oykusunun nedenidir.
Yine aynı sekilde, vatanları olan anadolu'dan izmir'den, ayvalik'tan , kapadokya'dan, trabzon'dan koparilip zorla yunanistan'a gonderilen ve yasamları boyunca ülkelerini,komsularını ve evlerini ozleyen ellen kokenli anadolu insanının (rumlar) acı dolu oykusune de bu mubadele anlasması yol acmistir. Ne gittikleri yerde kabul gormuslerdir, ne vatanlarında kabilmislerdir. Yunanlılar tarafindan turkosporos diye asagilanmislardir. (bkz: rebetiko)
Yıllar sonra bu insanların torunlari, her iki taraftan da, dedelerinin ninelerinin evlerini gormek, eski komsularını bulmak icin birbirlerini ziyaret etmislerdir.
her iki ülkenin nüfus yapısını homojenleştirmek ve azınlıklardan doğacak sorunları önlemek için almış oldukları ortak bir karardır. yinede birbirlerinin işlerine burun sokmak için karşılıklı olarak batı trakya türkleri ve istanbul rumları kapsam dışı tutularak göç ettirilmemiştir. o sıralar italyanın elinde bulunan 12 ada türklerinin adalarda kalması sonucunda türkiye bozcaada ve gökçeada rumlarının kalmasına izin vermiştir.
göç hem türkiye hem de yunanistan için yıkıcı olmuştur. 5 milyon civarında nüfusa sahip yunanistan a savaş ve arkasından mübadele den birkaç ay içerisinde 2 milyona yakın insan girmiştir. yerleştirecek konut bulunamayan anadolu rumları aylarca pire ve selanik limanında barakalarda yaşamıştır. özelliklede iç anadoludan karaman, nevşehir ve kayseri-talas civarından gelen anadilleri türkçe olan rumlar büyük zorluk çekmiştir. mübadilleri yani 'rembet' leri yerleştirmek ve iş sahibi yapmak için zaten suyunu çekmiş yunan hazinesinin zorlanmasıyla yunanistan tarihindeki en büyük ekonomik sıkıntı ve açlık başlamış halk yiyecek ekmek bulamamıştır. bu açlıkta o zamanki yunanistan ın çiftçi sınıfının önemli kesimini oluşturan türk ve müslümanların türkiyeye göç etmesinin payı da büyüktür. mübadiller sonucu açlık çeken yunanlar kültürleri kendilerinden oldukça farklı olan anadolu rumlarını dışlamış ve onlara 'turcosporos' yani türk tohumları demiştir. yunanistan mübadelenin yıkıcı etkisinden ancak ikinci dünya savaşından sonra amerikan yardımlarıyla kurtulabilmiştir. mübadele yunanistan kültürünü, edebiyatını ,müzüğüni ve hatta mutfağını etkilemiş anadolu kültürü yunanistana taşınmıştır. rembetiko doğmuştur.
mübadelenin etkisi türkiye de yunanistan da ki kadar derin hissedilmemiştir. yunanistan tan mübadeleyle türkiyeye giriş yapan 500.000 kadar türk ve müslümana buradan giden 2 milyon kadar rumun malları dağıtılınca herkese fazla fazla mal düşmüştür. balkan kültürü türkiye ye taşınmış zaten çiftçilikle uğraşan halk özelliklede batıdaki tütün ve üzüm bölgelerine yerleştirilmiştir. ancak tarım bölgeleri dışında zanaat ve ticaretle uğraşan rumların yokluğu hemen hissedilmiş, mimari ve işçilikte büyük gerilemeler yaşamıştır. anadolunun pek çok şehri kimliğini kaybetmiştir.
türkiye de ki rum nüfusu asıl bitiren olay bu mübadele değildir. bu mübadelede gitmek isteyenler gitmiştir. ya kalmak isteyen ve bu ülkeyi bu toprakları seven rum vatandaşlar.?
işte onlarda maalesef 6-7 eylül olayları vuku bulunca bu ülkeyi terketmek zorunda kalmışlardır.
Vay anam vay denilen mübadeledir,Rumlar ne acı çekmiş bre,zorla kopartılmışlar vatanlarından yabancı memlekete yollanmışlar,Peh Peh peh.
Sonra,ticaret,mimari bilmem ne baltalanmış bu ülkede.
Yav ben mi yanlış anlıyorum yoksa insanlar Tarih mi bilmiyor.Osmanlı'nın en büyük sorunu zaten Gayri Türklerin sosyal hayata,ekonomik hayata Türkleri ezecek şekilde baskın olmasıydı?
Abdulhamidle başlayan Türkleri sosyal ve ekonomik hayata katma serüveninin Cumhuriyetle devam ettirilmesidir bu.
ismet Paşayla beraber Sermayenin ve burjuvazinin millileştirilmesinin yanlış politikalarla batırılıması Türklerin sermayeye ve sosyal hayata etkin olarak sokulma isteğinin neresini yanlış yapar.
1.5 milyon yunandan bahsediliyor ki şehirlerdeki mubadele öncesi nufus oranlarına ermenilerle birlikte bakılınca büyük şehirlerde türkler kadar gayri-türklerin olduğu da görülüyor ki Bu durumun cumhuriyetle devam etmesi ulus devlet açısından nasıl zorluklar çıkartacak haberiniz var mı?
insanlar OSmanlı zamanında rumları,türkleri,ermenileri aralarından hiç farklılık yokmuş gibi yaşıyor sanıyor anadoluda,Herkesin cemaati,okulu ve sosyal sınıfı belli osmanlı zamanında.Homojen bir şekilde amerika vari bir yaşantı yok anlayacağınız.
Bu sosyal farklılıklarla Nasıl bir tevhidi tedrisat kanunu uygulamaya koymayı düşünüyorsunuz?
Bu farklılıklarla Osmanlının çok hukuklu sisteminden tek hukuklu sistemine nasıl geçmeyi düşünüyorsunuz?
Adamlar bir avuç rumu ekümenik olarak ilan etmekle uğraşıyorlar,binbir türlü siyasi maymunluk yapıyorlar da o zamanın 1.5 milyon rumu şuanın yaklaşık 10 milyondan fazla rumuna denk gelir hangi siyasi emellerin peşinde koşacaklar bunların hamileri?
bu halk kendi dininden olan,öz kardeşten ayırmadığı Kürtlerin bir kısmının siyasi oyunlara geldiğini ve bugün malesef ki bu kandırılmışlıklarının nelere mal olduğunu görmektedir.
Kaldı ki hadi biz iyi davrandık 1.5 milyon rum'a da 500bin tane Türk'e yunanlar iyi davranacak mıydı?
Misak-ı Milli sınırları içerisinde olduğu için bıraktığımız ve trakya'da her daim söz hakkımız olmasını sağlayacak Türklere Neler ettiler rumlar da bölgede nufussal olarak çoğunlukta olmasına rağmen azınlıkta oldukları yerde neler olacak.
Girit adasındaki Türk soykırımını unutarak oradaki türkleri de topraklarından zorla kopardılar demek çok basite kaçmaktır.
düşünmeden boş humanist sözlerle bu mübadeleyi yorumlamak çok kolay.
Ne acılar çekti rumlar neeee.
He gülüm ben de onu diyordum.
Mimari konusuna ek yapayım.Osmanlı'nın son zamanlarına kadar en güzel eserleri Türk-islam mimarisi eserleridir.istanbul'un son zamanlarında yapılmış eserleri için en güzel yorumu yapan da mimar kemalettindir.
bir ek daha yapayım Yunanistan yunanları Anadolu yunanlarını türk tohumu diyerek aşağılamış.
Bu terbiyesizce yaklaşımda biz mi suçluyuz?
ajitasyon yapıp Türklüğü ve Mustafa kemal'in kararlarını suçlu çıkarmak ne kadar kolay değil mi?
Turkosporosss
türk olan hristiyanların yunanistan' a verilip, türk olmayan müslümanların yunanistan' dan alınması olayıdır. yaklaşık sayıları 2 milyonu bulan hristiyan türk yunanistan'a verilmişlerdir. Bunların içinde karamani olanlarıda vardır. bu mübadele ile türkiye cumhuriyeti bir bakıma etnik islamcılık yapmış bulunmaktadır.
dikkatinizi çekerim, kayseri'de rumlar'a gösterilen bu sevgi ermeniler'e gösterilmez. "gittiler, kurtulduk" denilir. çok ilginçtir.
unutulma sonucu edit: çok kıymetli canımız cicimiz başbakanımız tarafından faşist bir hareket olarak değerlendirilmiş olaydır. allah akıl fikir versin kendisine, ne diyelim.
iki ülkenin doğarken 'başka ırkla bu ülkede yaşar mısın' diye sorulmadan doğmuş halkına, yıllar sonra 'başka ırktan doğduğun için malını mülkünü bırak ülkene git' denmesi ayıbıdır ve kesin çift taraflı bir ayıptır. 'ülkene git' denenler 'ama ben burayı ülkem bildim' demiştir dinletememiştir; mecburan göçtükten sonra 'neyse ülkeme geldim' demiştir ama ne ülke onu kabul etmiştir ne de o geçmişine format atabilmiştir. iz tv de nazım alpman tarafından belgeselleri yapılmıştır.
öncelikle iki ülkede vatandaşlarına böle bir göç için danışmamış ve dönemin yunan başbakanı ile ismet paşa'nın aldığı karar sonucu yapılmıştır.
bu göçü zorunlu kılan en büyük etmen yunan işgali sırasında yunanlılara destek veren rum halkının yunanlılar geri çekildiğinde müslüman halk tarafından * dışlanması ve yunanistan'da osmanlı hakimiyeti bittiğinde orada yaşayan müslüman halkın da aynı şekilde yunan halkı tarafından baskıya uğraması ile başlamıştır.
bu karşılıklı hoş görüşsüzlük; mübadele henüz başlamadan 1,000,000'dan fazla kişinin baskılar yüzünden evlerini terk etmesine sebep olmuştur.
ayrıca mübadele yapılırken esas alınan kriter ırk değil, dindir. tek kelime yunanca bilmeyen binlerce kişi *anayurdu olan yunanistana gitmiş ve aynı şekilde aslen yunan asıllı olmasına rağmen müslüman bir çok insan da anadolu topraklarına taşınmıştır.
türkiye açısından mübadelenin çok büyük bir yıkıcı etkisinin olmamasının sebebi ise gelen nüfusun çok daha az olmasıyla beraber, daha çok genç olan türkiye cumhuriyeti'nin gerekli önlemleri alması dönemin * ve hilal-i ahmer cemiyetinin * büyük katkılarından dolayıdır.
konuyla ilgili güzel bir kaynak için: (bkz: büyük mübadele)
acıları hala geçmemiş çok fena bir olaydır. oraya giden rumlar, "türk dölü", buraya gelen türkler de "yunan tohumu" olmak durumunda kalmış, rum - türk farketmeksizin iki taraf da alabildiğince aşağılanmıştır. "oraya giden rumlar" bilahare rebetiko kültürünü meydana getirmişlerdir.
türk - rum değişimi değil, müslüman - hristiyan değişimi olmuştur.
zira;
türkiye'den yunanistan'a : hristiyan rumlar ve bazı hristiyan türkler (karamanlı hristiyanları) gönderilirken,
yunanistan'dan türkiye'ye : müslüman türkler ve müslüman rum, pomak ve arnavutlar getirilmiştir.
atatürk'ün memnun olmadığı tek icraati bu olmuştur. çünkü biz yunanistan'dan sadece türkleri beklerken pomakça, arnavutça ve rumca konuşan müslümanlar da türkiye'ye gelmiş ve bunların adaptasyonu bir müddet sorun çıkarmıştır.
insanlık suçudur. yüzbinlerce insan yurtlarından koparılmıştır. oysa ki karma yapılı toplumlar daha gelişmiş toplumlar olmuşlardır her zaman. ayrıca türk olmalarına rağmen sırf ortodoks oldukları için sürülen ve yunanca bilmeyen karamanlıların yunanistana sürülmesi gibi pek çok trajik olay da yaşanmıştır.
91. Yıl sebebiyle Silivri ülkü ocakları önümüzdeki cumartesi yani 25 ekim saat 19:00'da nikah ve sergi salonunda konferans düzenleyecektir. Konuşmacı araştırmacı yazar ve edebiyat öğretmeni ihsan tevfik kırca'dır.
