solun, kemalizmin türk silahlı kuvvetleri, üniversite ve kurumlardan tasviye edildikleri tarih. 60'lı yılların sonuna doğru yükselen sosyalist dalgadan rahatsız kimi tarikatçı paşaların başlarının altından çıkmıştır. deniz gezmiş ve arkadaşlarının idamları, mahir çayan'ın öldürülmesi, bazı dernek ve sendikaların kapatılmalarıyla ileride yaşanacaklar hakkında sağlam ipuçları bırakmıştır. chp genel başkanı bülent ecevit'in başının belası olacak kontrgerilla yani derin devlette hayatımıza bununla girmiştir. türkiye komünizmle mücadelede abd askeri yapılmıştır. bu muhtira ile görevden el çektirilmiş süleyman demirel daha güçlenip çıkmış, darbecilerle görüşen ve henüz yeni parti kuracak necmettin erbakan iktidara ortak olmuştur. sağcı ve dinci küstahlığı olayı "üç bizden, üç onlardan" şeklinde özetlemekten geri kalmamıştır.
1965 ap iktidarının baskıcı tutumu sonrasında, ordu içinde oluşan sosyalist askeri oluşumu yıkıp askerleri tasfiye edip, yerine muhafazakar askerlerin getirilmesi sonucu 9 mart tarihinde başlayan temizlik sonucu 12 mart 1971 tarihinde, muhafazakar askerler tarafından muhtıra ile, tamamen sol kesimi yok etmeye yönelik, ülke içindeki buhranı sanki solcular meydana getirmiş gibi, baskıyı engellemeleri solcular sosyalistler yaratmış gibi göstererek, medya gücünü kullanarak ciddi ciddi bir askeri ve sivil darbe yapılması olayının yaşandığı tarihtir.
bu tarihte, hükümet istifa ettirilmiş, yerine kukla bir hükümet kurulması için nihat erim seçilmiştir.
sonrasında başlayan cadı avı ve baskıların artmasıyla günümüz ordu içindeki cemaat yapılanmasının temelleri atılmıştır.
ve bu yapılanma pilot olarak tsk'da kullanılmıştır. günümüz konjonktüründe bütün devlet organlarında mevcuttur. birere birere ayıklanma ile çözülecek bir şey olduğunu hiç mi hiç sanmıyorum. tek taraflı tasfiye ile doğrudan ilişik kesilip, toplum içindeki varlıkları sonlandırılmalı. aksi halde, bakteriler bilirsiniz, yok etmediğiniz sürece yaşarlar.
12 Mart 1971’ de Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç,, Cumhurbaşkanı ve Meclis Başkanına bir muhtıra vererek, hükümetin istifasını ve yeni bir hükümet kurulmasını istedi. Başbakan Süleyman Demirel de bu muhtıra sonrası istifa etti.
12 Mart muhtırasını gerçekleştirenlerin 1961 darbesini yapanlar gibi düşündükleri sanılıyordu. Fakat askeri yönetim ilk olarak kendisini destekleyen solcuların başlarını ezdi. Türkiye işçi Partisi, DEV- GENÇ kapatıldı ve liderleri tutuklandı. subaylar, yönetimi devralmak yerine iplerin kendi kontrollerinde olduğu hem AP’ li hem de CHP’ li milletvekillerinden oluşan bir hükümet kurdurdular. Sola karşı MHP gençliğini öne çıkararak 9 yıl sonra yapacakları darbenin ortamını hazırladılar.
darbe tehdidiyle demirel istifa ettirilmesiyle baslayan deniz gezmiş, yusuf aslan, hüseyin inan ın idam edilmesiyle son bulan sol kesime karsı yapılan "mektuplu darbe"dir.
bu darbeden sonra yaşanan gelişmeleri kronolojik olarak sıralarsak:
15- 16 mart 1971- 15 mart saat 23: 00 sularında abd li erleri kaçırmaktan dolayı aranan devrimci yusuf aslansivasşarkışla da yaralı yakalandı. deniz gezmiş ise 16 mart günü sabaha karşı yakalandı. yusuf aslan a yaralı olduğu için özellikle işkence uygulandı. deniz gezmiş 17 mart günü tutuklu yargılanmak üzere cezaevine gönderildi.
23 mart 1971- thko militanları hüseyin inan ve mehmet nakiboğlukayseri de yakalandılar.
26 mart 1971- nihat erim hükümeti kurdu.
26 nisan 1971- 11 ilde sıkıyönetim ilan edildi.
29 nisan 1971- ilhan selçuk ve çetin altan gözaltına alındı.
30 nisan 1971- bugün ve sabah gazeteleri süresiz kapatıldı.
1 mayıs 1971- ankara da grev ve lokavt yasaklandı.
10 mayıs 1971- gözaltı süresi 30 güne çıkarıldı.
17 mayıs 1971- israil in istanbul büyükelçisi elromtürkiye halk kurtuluş partisi cephesi tarafından kaçırıldı. eylemcilerin şartı tutuklu bulunan devrimcilerin serbest bırakılmalarıydı.
20 mayıs 1971- israil büyükelçisinin kaçırılmasına karşılık nihat erim hükümeti tarafından balyoz harekatı yapıldı. 12 mart öncesinde sol cunta fikrini destekleyen bazı aydınlar ilgileri olmayan bir eylemden ötürü tutuklandılar. aynı gün elromistanbul da ölü bulundu.
21 mayıs 1971- milli nizam partisianayasa mahkemesi tarafından kapatıldı.
29 mayıs 1971- eski milletvekili sadun aren, tös başkanı fakir baykurt ve türkiye işçi partisi genel başkanı behice boran tutuklandı.
30 mayıs 1971- elrom olayından aranan mahir çayan ve hüseyin cevahir binbaşı dinçer erkan a ait eve girip binbaşının 15 yaşındaki kızı sibel erkan ı rehin aldılar.
31 mayıs 1971- adıyaman ın gölbaşı ilçesinde çıkan çatışma sonucunda thko üyesi sinan cemgil, kadir manga ve alpaslan özdoğan yaşamını yitirdi. gruptan mustafa yalçıner yaralı, hacı tonak sağ yakalandı.
1 haziran 1971- maltepe de düzenlenen operasyonda hüseyin cevahir 32 kurşunla öldürüldü, mahir çayan ise yaralı yakalandı. rehine sibel erkan ise kendisini rehin alanlar için '' mahir abi de hüseyin abi de gayet iyi insanlardı'' şeklinde konuştu.
29 haziran 1971- haşhaş ekimi yasaklandı.
1 temmuz 1971- umut filmini izinsiz cannes a gönderen sanatçı yılmaz güney e dava açıldı.
5 temmuz 1971- ilhan selçuk ve oktay kurtböke birer yıl hapis cezası aldılar. aynı gün türkiye nin ortak pazar a girişi onaylandı.
7 temmuz 1971- yeni asya, bizim anadolu ve dünya gazeteleri bir hafta kapatıldı.
8 temmuz 1971- cumhurbaşkanına hakaretten yargılanan çetin altan 1 yıl hapis cezası aldı.
9 temmuz 1971- yaşar kemal 1, 5 yıl hapisle cezalandırıldı.
16 temmuz 1971- thko ana davasıankara da başladı.
20 temmuz 1971- türkiye işçi partisianayasa mahkemesi tarafından kapatıldı.
27 temmuz 1971- türkiye- ortak pazar geçici ticaret antlaşması imzalandı.
4 ağustos 1971- ortak pazar a geçiş protokolü yürürlüğe girdi.
16 ağustos 1971- türkiye halk kurtuluş partisi cephesi ana davası başladı.
14 eylül 1971- bilim ve sosyalizm yayınları sahibi süleyman egelenin in '' devlet ve ihtilal'' kitabını bastığı için 7, 5 yıl hapis cezası aldı.
9 ekim 1971- thko ana davası nda 24 sanıktan 18 i idam cezası aldı.
25 ekim 1971- 143 sanıklı tös davasıankara da başladı.
29 kasım 1971- 5 devrimci maltepe askeri cezaevi nden firar etti.
10 aralık 1971- diyarbakır sıkıyönetim komutanlığında görülen 26 sanıklı ddko davası başladı.
27 aralık 1971- türkiye halk kurtuluş partisi cephesi davasında 2 idam, 3 müebbet hapis kararı çıktı.
4 ocak 1972- ankara sıkıyönetim komutanlığı, aranan şahısları ihbar edenlere 100. 000 tl ödül verileceğini duyurdu.
10 ocak 1972- deniz gezmiş, yusuf aslan ve hüseyin inan ın idamları askeri mahkeme tarafından onaylandı.
26 ocak 1972- deniz gezmiş ve arkadaşlarının dosyası tbmm ye gönderildi.
19 şubat 1972- kasım ayında hapisten kaçan devrimci ulaş bardakçıarnavutköy de polisle girdiği çatışma sonucu öldürüldü.
6 mart 1972- adalet komisyonu deniz gezmiş ve iki arkadaşının idamını onayladı.
10 mart 1972- tbmm deniz gezmiş ve iki arkadaşının idamını onayladı.
11 mart 1972- 11 subay ve 57 astsubay devrimcilere yardım ettikleri için ordudan atıldılar.
23 mart 1972- cumhurbaşkanı cevdet sunaydeniz gezmiş ve arkadaşlarının idamlarını onayladı.
30 mart 1972- ünye de bulunan radar üssünden ingiliz ve kanadalı üç nato teknisyenini kaçıran devrimcilere yönelik kızıldere de yapılan operasyon sonucu 7 devrimci öldürüldü. yaralı yakalanan cihan alptekin, ömer ayna ve saffet alp jandarma tarafından infaz edildi. katliamdan ertuğrul kürkçü dışında kimse sağ çıkmadı. teknisyenler de öldürüldü.
29 nisan 1972- hükümeti kurma yetkisi suat hayri ürgüplü ye verildi.
6 nisan 1972- anayasa mahkemesi deniz gezmiş, yusuf aslan ve hüseyin inan ın idam kararlarını iptal etti. meclis idamları sonra tekrar onayladı.
4 mayıs 1972- deniz gezmiş, yusuf aslan ve hüseyin inan ın idamlarını önlemek için jandarma genel komutanı nı dört devrimci kaçırmaya çalıştı. fakat askerler buna mani oldu. jandarma genel komutanı kemalettin eken hafif yaralandı, devrimci niyazi yıldızhan yaşamını yitirdi.
5 mayıs 1972- istanbul- sofya seferini yapan bir uçak kaçırıldı. uçağı kaçıranlar kısa sürede yakalandı.
6 mayıs 1972- deniz gezmiş, yusuf aslan ve hüseyin inan ankara ulucanlar cezaevi nde sabaha karşı idam edildiler. son sözleri türkiye nin tam bağımsız bir ülke olma özlemine yönelikti.
22 mayıs 1972- ferit melen hükümeti kuruldu.
14 haziran 1972- umut filmini gizlice yurtdışına çıkardığı savıyla yargılanan sanatçı yılmaz güney in 7 yıl hapsi istendi.
15 haziran 1972- sofya uçağının kaçırılmasıyla ilgisi olduğu iddia edilen emil galip sandalcı ve ilhan kalaycıoğlu tutuklandı.
22 haziran 1972- sofya uçağının kaçırılmasıyla ilgili yargılanan erdal öz ve altan öymen tutuklandı.
1 temmuz 1972- 138 kitabın toplatılmasına karar verildi.
3 temmuz 1972- thko ana davası nda yargılanan mustafa yalçıner ve üç arkadaşı müebbet hapse mahkum oldu.
17 temmuz 1972- thko ana davası avukatlarından eski senatör niyazi ağırnaslı mahkemeye hakaret suçundan 10 ay hapse mahkum oldu.
31 temmuz 1972- 154 sanıklı dev genç davası istanbul sıkıyönetim mahkemesinde başladı.
3 ağustos 1972- yazar sevgi soysal orduya hakaret suçundan 10 ay hapse mahkum oldu.
14 ağustos 1972- sosyoloji asistanı ismail beşikçi 13 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
15 ağustos 1972- sofya uçağının kaçırılmasıyla ilgili yargılanan altan öymen ve emil galip sandalcı tahliye edildi.
22 ağustos 1972- tös davasında fakir baykurt ve 30 yönetici için 20 yıla kadar hapis istendi.
9 eylül 1972- istanbul sıkıyönetim komutanlığı 278 kitabı toplattı.
14 eylül 1972- halk ozanı mahsuni şerif hakkında başbakana hakaretten dava açıldı.
2 ekim 1972- adalet partisi üyesi zekeriya kürşat '' işçi hakları törpülensin'' dedi.
17 ekim 1972- tip davası sonuçlandı. genel başkan behice boran 15 yıla mahkum oldu.
21 ekim 1972- anayasa profesörü mümtaz soysal '' anayasaya giriş'' kitabında '' komünizm propagandası'' yaptığı savıyla tutuklandı.
24 ekim 1972- mümtaz soysal '' anayasaya giriş'' kitabında '' komünizm propagandası'' yaptığı gerekçesiyle yargılandığı davada 6 yıl 8 ay hapis cezası aldı.
26 ekim 1972- rasih nuri ileri '' lenin in hayatı ve eserleri'' kitabını türkçe ye çevirdiği için 7, 5 yıl hapis cezası aldı.
18 kasım 1972- ilhan selçuksıkıyönetim tarafından tutuklandı.
29 kasım 1972- şair ve çevirmen can yücel, jean paul sartre ın '' küba da sosyalizm ve insan'' kitabını çevirdiği için 7, 5 yıl hapis cezası aldı.
16 aralık 1972- sol yayınları sahibi muzaffer erdost un lenin in '' ne yapmalı'' isimli eserini çevirdiği için aldığı 7, 5 yıllık ceza yargıtay tarafından onaylandı.
25 aralık 1972- habora yayınları sahibi bülent habora, lev troçki nin '' sürekli devrim'' kitabını yayınladığı için 7, 5 yıl hapse mahkum oldu.
20 ocak 1973- emekli tümgeneral ve mbk üyesi eski senatör cemal madanoğlu dahil 31 kişiye gizli örgüt kurmak suçundan dava açıldı.
24 ocak 1973- çemişgezek te bir grup devrimciyle jandarma arasında çıkan çatışmada ali haydar yıldız isimli devrimci yaşamını yitirdi, ibrahim kaypakkaya yaralandı.
29 ocak 1973- türkiye komünist partisi marksist leninist örgütü lideri ibrahim kaypakkayadersim de yaralı yakalandı.
7 mart 1973- ismail beşikçi '' komünizm propagandası'' yaptığı için 8 yıl hapse mahkum oldu.
13 mart 1973- cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. hiçbir aday yeterli oyu alamadı.
16 nisan 1973- 256 sanıklı ikinci türkiye halk kurtuluş partisi cephesi davası başladı. 10 sanığın idamı istendi.
26 nisan 1972- naim talu başkanlığındaki hükümet meclisten güvenoyu aldı.
18 mayıs 1973- dersim de yaralı yakalanan ve 3, 5 ay boyunca işkence gören devrimci ibrahim kaypakkayadiyarbakır da yaşamını yitirdi.
13 haziran 1973- dgm kanunu meclisten geçti.
19 ağustos 1973- ankara birlik sahnesi yönetmen ve oyuncularının hepsi 6 yıl 8 ay hapis cezası aldılar.
14 ekim 1973- genel seçimler. chp 12 yıl sonra ilk defa seçimlerden birinci çıktı.
görüldüğü gibi 12 mart 1971 tarihinde muhtıranın verilmesinden 14 ekim 1973 genel seçimlerinin yapılmasına kadar geçen 2, 5 yılda ülke daha önce yaşamadığı kadar baskıyı yaşadı. türkiye nin bağımsızlığı için mücadele eden üç genç idam edildi, devrimciler baskı altına alındı. peki ne oldu? iyi mi oldu? hiç iyi olmadı.
üzerinden neredeyse 40 yıl geçmesine rağmen faik türün, ali elverdi, baki tuğ gibi isimleri zihnimize; işkencelerden, darağaçlarından, ipe sapa gelmez davalardan, gözaltılarından, geçen yüzlerce ismi ise kalbimize kazıyan tarihtir.
