durup dururken ortaya çıkmamış olan liderdir. tarihi süreç içinde alevilerin osmanlıdan dışlanmaları sonucu kaçınılmaz olarak ortaya çıkan safevi devletinin kuruluşuna önderlik etmiştir.
osmanlı kurulurken ön saflara yer alan aleviler (ki o zamana kadar osmanlı resmi olarak sünniliği kabul etmiş değildi, daha çok aleviliğe eğilimliydi) zamanla eziyet görmüş ve bu eziyetin sonucunda çıkış noktası aramaya başlamışlardı.
anadoluya islamiyetin yayılması noktasında alevilerden yararlanılırken zamanla alevilerin hoşgörüyü temel alan islamiyet yaklaşımı kötüye kullanılmıştır. fethedilen her bölgeye aleviler zorla sürülmüş ve yerleşik hayata geçmelerine izin verilmemiştir.
çaldırana kadar gelen sürecin önemli tarihleri ve kişileri kronolojik olarak aşağıda seçilerek alınmıştır.
hallacı mansur ölüm: 922 hacı bektaşi veli doğum: 1210 (yaklaşık) ölüm: 1271 (yaklaşık) yunus emre doğum: 1245 (yaklaşık)
osmanlı kuruluş: 1300 (yaklaşık) nesimi derisi yüzülerek öldürülür: 1417
istanbul alınır: 1453 (fatih dönemi) 2. beyazıd'ın padişahlığı: 1481 - 1512 selim'in başa geçmesi: 1512 çaldıran savaşı: 1514
II.Bayezit yeni fethettiği Modon, Koron, Navarino, Mora, Draçgibi yörelere Anadolu’daki Kızılbaş zümreleri çoluk-çocuk, kadın-erkek yüzleri demirle dağlanarak zorla sürülerek iskâna tabi tutulurlar. Aynı tip uygulamalar Fatih döneminde Karaman ve Konya'da da olmuştur. Rum Mehmet Paşa bölgede zülüm ve katliam yapmıştır.
Fatih ve Beyazıt döneminde; Akdeniz, Ege ve iç Anadolu Türkmenleri oymaklar ve kafileler halinde Akkoyunlu ülkesine ve bugünkü Kuzey ve Güney Azerbaycan'a göç ederler. Şeyh Cüneyd ve Şeyh Haydar bu Türkmen topluluklarını örgütlerler. Erdebil Tekkesi baz alınarak "Kızılbaş Öğretisi" yaygınlaşır ve merkezi olarak örgütlenir. Şah ismail'in önderliğinde 24 Oğuz Boyundan olan 72 Oymak Beyi ve 40 Seyyid Ocağından dedenin katılımıyla Erzincan'ın Sarukaya yaylağında ki "Türkmen Kurultayı"nda "Kızılbaş Safevi Devleti"nın kuruluşuna karar verilir; ve 9 Eylül 1502 günü Tebriz'de kurulur. Böylelikle, Alevilik devlet ve toplum yönetimi olarak Türkler tarafından yaşama geçirilir.
osmanlının kuruluşunda çok önemli katkıları olan aleviler haksızlığa uğradığı noktada çözüm aramış fakat buldukları ama işe yaramayan çözüm çok daha kötü sonuçlara yol açmıştır. soykırım derecinde eziyet görmeye cunhuriyet kurulana kadar devam edilmiştir.
