türklerde şamanın karşılığı kam dır. şaman kelimesi 18. yy avrupasında kullanılmaya başlamış ve köken olarak hindistan budist rahiplerini işaret eden yönleri vardır.
şamanizm de gök yer ve yer altı önemli öğelerdir. gök tengri yani gök tanrı inancı türklerin en eski ve köklü inancı olarak karşımıza çıkar. islamiyet öncesi türklerinin gök tanrı inancı, aslında tek tanrılı bir inanıştır. islamda da karşılığı olan ataya saygı esası ve yaratılmış olan her canlıya saygı gösterme temeli olan gök tengri dinini kam adı verilen ve hem doğa ile hem de ruhlarla irtibat kurabildiği söylenen kutsal kişi üstlenirdi. kam olunmaz kam doğulur ve kam ın davulundan tutunda giysisine kadar her türlü ibadet figürünü kam ın taşıdığına inanılan ruh seçerdi.
anadolu türk toplumlarının dini hayatlarında hala gök tengri dininin izlerini bulmak mümkündür. çocuklarımıza koyduğumuz isimlerden tutunda, türbeler de uyguladığımız ritüellere, çaput ve adak geleneklerimize kadar gök tengri nin ayak izleri hala capcanlıdır. dinleri, o dine ibadet etmiş insanoğlunu yoketmeden, yokedebilmeniz olası değildir. unutulmuş da olsalar, kendilerini anımsatacak ipuçlarını daima saklarlar.
