yüce allah'ın bile yarattıklarının bir kısmını, belki de çoğunluğunu, kendi yaptıkları olumsuzluklar yüzünden sevmemesi ve cezalandıracak olması düşünüldüğünde, hepimizin sevdiği ve saydığı ünlü tasavvuf alimi yunus emre'nin mantıksız olarak nitelenebilecek tek sözüdür. zira bağışlama, sevgi ve şefkat duyguları bizden milyonlarca kez üstün olan tanrının bile, cehennem ateşiyle karşılayacağı bir insanı, sırf insan olması hasebiyle sevmek mantıkla çelişmektedir.
bu söz, insan dışı canlılar bakımından kesinlikle geçerlidir. çünkü; hayvanlar ve bitkiler, akılları ile değil, içgüdüleri ve önceden programlanmış sabit davranış biçimleri ile eylemlerini hayata geçirmektedir. oysaki insanoğlu akla ve mantığa sahiptir ve davranışlarını aklının ve mantığının süzgecinden geçirerek gerçekleştirme imkanına müstenittir. bu itibarla, mevzu bahis insan olduğunda, insani davranışlarda bulunmayan birini sırf allah yarattı diye sevmek en azından benim yapabileceğim bir davranış değildir.
insan, her hareketinde empati yapmalı, başkalarını rahatsız etmekten ve onların hakkına tecavüz etmekten imtina etmelidir. yere tüküren, çevreyi kirleten, suçsuz günahsız insanların ırzına geçip öldüren, hayvanlar gibi dağlarda ve mağaralarda yaşayıp masum sivilleri katleden, işkence ve eziyetle insan onurunu zedeleyen, paraya tapan, eşine ve çocuklarına hakaret edip dayak atan veya örneklerini çoğaltabileceğimiz buna benzer fiilleri işleyen birisini, kimse kusura bakmasın ama, sırf tanrının yarattığı bir insan olmasından ötürü sevecek olan varsa, buyursun sevsin.
öyleyse; ''yalnız insani davranışlarda bulunan insanları sev, insanlığından ötürü.'' demek daha doğru olup, ortak akla uygun düşecektir.
