şeyhülislam

ilmiye sınıfının en üst rütbeli görevlisiydi.
divan'da alınan kararların islam dinine uygun olup olmadığını denetlerdi.
halifeliğin osmanlı devleti'ne geçmesi ile önemi daha da artmıştır. dünya müslümanlarının halifesi ünvanını elinde bulunduran padişahlar pek çok önemli konuda şeyhülislama başvuruyorlardı.
divan teşkilatındaki konumu sadrazama eşit idi.
kanun yapılacağında veya bir sefere çıkılacağında kendisinden fetva alınıyordu.
fatih kanunnamesine göre şeyhülislam ulemanın reisidir.
şeyhülislamın yargı yetkisi yoktur.
hem ilmi hem de dini konularda söz sahibi olmaları şeyhülislamların önemini daha da artırmıştır.
bir padişahın görevden alınması durumunda şeyhülislamdan fetva alınıyordu.
osmanlı tarihine bakıldığı zaman sadece üç şeyhülislamın öldürüldüğü görülür. dunlar;
dördüncü murat devrinde hüseyin effendi.
dördüncü mehmet döneminde mesut efendi.
ikinci mustafa döneminde feyzullah efendi.
tanzimat dönemi ile birlikte bu makamın etkinliği de azalmıştır. yine de osmanlı'nın son anına kadar kabinede şeyhülislam bulunmuştur. son osmanlı kabinesinde bulunan şeyhülislam medeni mehmet nuri efendi'nin istifası ile bu makamda ortadan kalkmıştır.