bugün

istiklal mahkemeleri

--spoiler--
ingilizlerden aldığı talimat üzerine kendisine Hint Hilafet Komitesi'nin delegesi süsünü vererek casusluk yapmak üzere Ankara'ya geldiği ve Ankara'da, istanbul'da 'Ferit Cavid' adresine kimyasal bir karışım ile gizli olarak yazmış bulunduğu mektuplarla Anadolu Hükümeti ve Mustafa Kemal Paşa hakkında sürekli olarak bilgi gönderdiği iddiasıyla mahkememize tevdi dilen ingiliz tebaasından Hindistan'ın Peçaver şehrinde mütevellit 34 yaşlarında Mustafa Sagîr bin Zekeriye ile Mustafa Sagîr'in istanbul'da ingiliz Hafiye Teşkilatı'na gönderdiği anlaşılan ve gizli mürekkep ile yazılı raporlarını yerine ulaştırmak suretiyle merkumun casusluğuna katılmak suçuyla, kezâ mahkememize tevdi kılınan istanbul'da mütevellit 42 yaşlarından 'ileri' gazetesi yazı kurulundan 'Mehmet oğlu Ferit Cavit' ile, keza ingiliz casus teşkilatına dahil olduğu ve Anadolu'da özellikle Şeyh Sunusî Hazretleri'nin ahval ve harekatını takip etmek üzere görevlendirildiği iddia olunan 25 yaşlarında deniz teğmenlerinden Ürgüp'lü Paşazade Mehmet Ali'nin yapılan açık yargılamalarında Hintli Mustafa Sagîr'in gerçekten 10 yaşından beri sadece ingilizler hesabına casusluk yapmak üzere özel şekilde yetiştirildiği ve bir çok yerlerde ingilizlerin nam ve menfaatine casusluk yaptığı ve sonradan ingiliz Dışişleri Bakanlığı'nın muvafakati ve ingilizlerin istanbul'da casusluk yapmağa memur ettikleri Miralay Nelson'un emri ile istanbul'a gelip Anadolu'nun itimadını kazanmış bazı kimselerle ortak olarak 'Türk-Hint Muhadenet Cemiyeti' adıyla bir cemiyet kurduğu ve daha sonra Karakol Heyet-i Merkeziyesi'nden aldığı itimatname ve belgeyi hamilen kendisine Hint Hilafet Komitesi Olağanüstü Delegesi süsünü vererek Ankara'ya geldiği ve Ankara'da kimyasal bir karışım ve eczalı mürekkeple yazılmış mektuplarla ingilizlere gizli hususları bildirdiği ve bu suretle casusluk yaptığı gerek ele geçen delillerle ve gerek kendi itirafları ve yapılan yargılama esnasında şahitlerin beyanı ile sabit olan Hintli casus Mustafa Sagîr'in asılarak idamına, Ferit Cavid bin Mehmet Cavid'in ise istanbul'da ingiliz casus teşkilatı başkanı olduğu anlaşılan ingiliz Miralay Nelson'un daire-i itimadına girerek casus Mustafa Sagîr ile bu teşkilatın bakanı Nelson arasında haberleşme aracılığı yapmak ve şu suretle gerek Mustafa Sagîr'den gizli raporları Nelson'a, gerekse Nelson'dan aldığı talimatı Hintli casusa getirip götürmesi ve bunu yaparken de para alması, kendisinin Mustafa Sagîr'in suçuna iştirak ettiği kanaatini vermiş ise de, Mustafa Sagîr'in tutuklanmasından önce içine düşen bir korku ile Hintli'nin gerçek görevini sabık istihbarat Komisyonu Başkanı Binbaşı Rıza Bey'e, gerek Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paşa'ya bir mektupla bildirmesi hafifletici sebeplerden sayılarak adı geçenin tutuklanma tarihi olan 22 Mart 1337 (1921) tarihinden itibaren müebbet küreğe mahkûmiyetine, gene aynı suçlara iştirak eden Bağdat Belediye Reis-i Sabıkı izzet'in kasden ingilizler tarafından casus olarak Ankara'ya gönderildiğine dair Mustafa Sagîr'in kendi ifadesinden başka kanaat getirici bir ifadeye ulaşılmamakla beraber, izzet'in Ankara'daki hareket tarzının calib-i zan ve şüphe bulunması dolayısıyla merkumun millî davanın bir mutlu sonla oluşacak iktidarına kadar hükümetin uygun bulacağı bir yerde kal'a-bend edilmesine ve bahriye mülazim-ı evveli Mehmet Ali Efendi'nin casusluğu sabit olmadığı, yalnız kendisinin bu millî davanın takibi için gerekli metin bir karaktere malik bulunmadığı anlaşıldığından bu kişinin de istanbul'a iadesine, Mustafa Sagîr hakkında oy birliği ile, Ferit Cavid, izzet ve Mehmet Ali hakkında oy çokluğuyla ve tümünün yüzlerine karşı karar verildi.
--spoiler--
karar no : 583