takrir i sükun

entry29 galeri
    5.
  1. Türkiye Kurtuluş Savaşı'nı Büyük Millet Meclisi'nin iradesi ile yürütmüştü.

    Bu Meclis de, sonradan tüm sistemi ele geçirecek olan kemalist/laikçi kadrodan ibaret değildi.

    Dindarlardan, din adamlarından, Kürtlerden, liberallerden, kısacası "Türkiye halkı"nın tüm renklerinden oluşan demokratik bir heyetti.

    Fakat Kurtuluş Savaşı bitince işler değişmeye başladı.

    Mustafa Kemal Paşa, söz konusu "Birinci Meclis"teki muhaliflerinden hoşlanmadığı için Nisan 1923'te yapılan seçimlerle oluşacak "ikinci Meclis"e kendine yakın isimleri yerleştirmek için kolları sıvadı.

    Kurtuluş Savaşı'nın Mustafa Kemal'den sonraki ikinci büyük kahramanı olan Kazım Karabekir Paşa, bu eğilime karşı çıkacak ve sebebini de şöyle açıklayacaktı:

    "Gazi, 'ben muhalif istemiyorum' diyerek, kendisine kavlen ve tahriren en çok sadakat gösterenleri namzet gösteriyordu. Ben de böyle emre uyan bir meclisle, dünyaya hakim itilaf devletlerinin emniyetini kazanamayacağımızı ve dahilde de hürriyet mefhumunu kaldıracağımızı ve belki daha şiddetli bir muhalefete yol açılacağını söyleyerek [seçim komitesinden ayrıldım]."

    Karabekir Paşa ve onun gibi düşünen "hürriyetçiler" 1924 Eylülü'nde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurdular.

    Parti "gerici" değildi. Saltanat yanlısı hiç değildi.

    Parti kurucuları, "inkılapların hepsine taraftar olmakla beraber, bunların herhangi bir şahsa veya zümreye imtiyaz vermek için değil, bütün memlekete ve halkımıza mal edilmek" için yapılması gerektiğini savunuyorlardı.

    Bugünden geriye bakınca ne kadar ileri görüşlü oldukları ortaya çıkıyor.

    Ancak TCF sadece altı buçuk ay yaşayabildi.

    ismet inönü'nün yönetimindeki CHP hükümeti, Şeyh Said isyanı bahanesiyle ıkardığı "Takrir-i Sükun Kanunu"na dayarak 5 Haziran 1925'te partiyi kapattı.

    Böylece 25 yıl sürecek tek parti diktatörlüğü kurulmuş oldu.

    TCF'nin en elle tutulur suçu "partimiz dini inançlara saygılıdır" demekti!

    Bunun "gericileri cesaretlendirdiği" söylendi.
    1 ...